hawiy

Quechua

Noun

hawiy

  1. planting

Declension

Declension of hawiy
singular plural
nominative hawiy hawiykuna
accusative hawiyta hawiykunata
dative hawiyman hawiykunaman
genitive hawiypa hawiykunap
locative hawiypi hawiykunapi
terminative hawiykama hawiykunakama
ablative hawiymanta hawiykunamanta
instrumental hawiywan hawiykunawan
comitative hawiynintin hawiykunantin
abessive hawiyninnaq hawiykunannaq
comparative hawiyhina hawiykunahina
causative hawiyrayku hawiykunarayku
benefactive hawiypaq hawiykunapaq
associative hawiypura hawiykunapura
distributive hawiyninka hawiykunanka
exclusive hawiylla hawiykunalla
Possessive forms of hawiy
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) singular plural
nominative hawiyniy hawiyniykuna
accusative hawiyniyta hawiyniykunata
dative hawiyniyman hawiyniykunaman
genitive hawiyniypa hawiyniykunap
locative hawiyniypi hawiyniykunapi
terminative hawiyniykama hawiyniykunakama
ablative hawiyniymanta hawiyniykunamanta
instrumental hawiyniywan hawiyniykunawan
comitative hawiyniynintin hawiyniykunantin
abessive hawiyniyninnaq hawiyniykunannaq
comparative hawiyniyhina hawiyniykunahina
causative hawiyniyrayku hawiyniykunarayku
benefactive hawiyniypaq hawiyniykunapaq
associative hawiyniypura hawiyniykunapura
distributive hawiyniyninka hawiyniykunanka
exclusive hawiyniylla hawiyniykunalla
qampa - second-person singular
qampa (your) singular plural
nominative hawiyniyki hawiyniykikuna
accusative hawiyniykita hawiyniykikunata
dative hawiyniykiman hawiyniykikunaman
genitive hawiyniykipa hawiyniykikunap
locative hawiyniykipi hawiyniykikunapi
terminative hawiyniykikama hawiyniykikunakama
ablative hawiyniykimanta hawiyniykikunamanta
instrumental hawiyniykiwan hawiyniykikunawan
comitative hawiyniykintin hawiyniykikunantin
abessive hawiyniykinnaq hawiyniykikunannaq
comparative hawiyniykihina hawiyniykikunahina
causative hawiyniykirayku hawiyniykikunarayku
benefactive hawiyniykipaq hawiyniykikunapaq
associative hawiyniykipura hawiyniykikunapura
distributive hawiyniykinka hawiyniykikunanka
exclusive hawiyniykilla hawiyniykikunalla
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) singular plural
nominative hawiynin hawiyninkuna
accusative hawiyninta hawiyninkunata
dative hawiyninman hawiyninkunaman
genitive hawiyninpa hawiyninkunap
locative hawiyninpi hawiyninkunapi
terminative hawiyninkama hawiyninkunakama
ablative hawiyninmanta hawiyninkunamanta
instrumental hawiyninwan hawiyninkunawan
comitative hawiyninintin hawiyninkunantin
abessive hawiyninninnaq hawiyninkunannaq
comparative hawiyninhina hawiyninkunahina
causative hawiyninrayku hawiyninkunarayku
benefactive hawiyninpaq hawiyninkunapaq
associative hawiyninpura hawiyninkunapura
distributive hawiynininka hawiyninkunanka
exclusive hawiyninlla hawiyninkunalla
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
ñuqanchikpa (our(incl)) singular plural
nominative hawiyninchik hawiyninchikkuna
accusative hawiyninchikta hawiyninchikkunata
dative hawiyninchikman hawiyninchikkunaman
genitive hawiyninchikpa hawiyninchikkunap
locative hawiyninchikpi hawiyninchikkunapi
terminative hawiyninchikkama hawiyninchikkunakama
ablative hawiyninchikmanta hawiyninchikkunamanta
instrumental hawiyninchikwan hawiyninchikkunawan
comitative hawiyninchiknintin hawiyninchikkunantin
abessive hawiyninchikninnaq hawiyninchikkunannaq
comparative hawiyninchikhina hawiyninchikkunahina
causative hawiyninchikrayku hawiyninchikkunarayku
benefactive hawiyninchikpaq hawiyninchikkunapaq
associative hawiyninchikpura hawiyninchikkunapura
distributive hawiyninchikninka hawiyninchikkunanka
exclusive hawiyninchiklla hawiyninchikkunalla
ñuqaykup - first-person exclusive plural
ñuqaykup (our(excl)) singular plural
nominative hawiyniyku hawiyniykukuna
accusative hawiyniykuta hawiyniykukunata
dative hawiyniykuman hawiyniykukunaman
genitive hawiyniykupa hawiyniykukunap
locative hawiyniykupi hawiyniykukunapi
terminative hawiyniykukama hawiyniykukunakama
ablative hawiyniykumanta hawiyniykukunamanta
instrumental hawiyniykuwan hawiyniykukunawan
comitative hawiyniykuntin hawiyniykukunantin
abessive hawiyniykunnaq hawiyniykukunannaq
comparative hawiyniykuhina hawiyniykukunahina
causative hawiyniykurayku hawiyniykukunarayku
benefactive hawiyniykupaq hawiyniykukunapaq
associative hawiyniykupura hawiyniykukunapura
distributive hawiyniykunka hawiyniykukunanka
exclusive hawiyniykulla hawiyniykukunalla
qamkunap - second-person plural
qamkunap (your(pl)) singular plural
nominative hawiyniykichik hawiyniykichikkuna
accusative hawiyniykichikta hawiyniykichikkunata
dative hawiyniykichikman hawiyniykichikkunaman
genitive hawiyniykichikpa hawiyniykichikkunap
locative hawiyniykichikpi hawiyniykichikkunapi
terminative hawiyniykichikkama hawiyniykichikkunakama
ablative hawiyniykichikmanta hawiyniykichikkunamanta
instrumental hawiyniykichikwan hawiyniykichikkunawan
comitative hawiyniykichiknintin hawiyniykichikkunantin
abessive hawiyniykichikninnaq hawiyniykichikkunannaq
comparative hawiyniykichikhina hawiyniykichikkunahina
causative hawiyniykichikrayku hawiyniykichikkunarayku
benefactive hawiyniykichikpaq hawiyniykichikkunapaq
associative hawiyniykichikpura hawiyniykichikkunapura
distributive hawiyniykichikninka hawiyniykichikkunanka
exclusive hawiyniykichiklla hawiyniykichikkunalla
paykunap - third-person plural
paykunap (their) singular plural
nominative hawiyninku hawiyninkukuna
accusative hawiyninkuta hawiyninkukunata
dative hawiyninkuman hawiyninkukunaman
genitive hawiyninkupa hawiyninkukunap
locative hawiyninkupi hawiyninkukunapi
terminative hawiyninkukama hawiyninkukunakama
ablative hawiyninkumanta hawiyninkukunamanta
instrumental hawiyninkuwan hawiyninkukunawan
comitative hawiyninkuntin hawiyninkukunantin
abessive hawiyninkunnaq hawiyninkukunannaq
comparative hawiyninkuhina hawiyninkukunahina
causative hawiyninkurayku hawiyninkukunarayku
benefactive hawiyninkupaq hawiyninkukunapaq
associative hawiyninkupura hawiyninkukunapura
distributive hawiyninkunka hawiyninkukunanka
exclusive hawiyninkulla hawiyninkukunalla

Verb

hawiy

  1. (transitive) to smear, rub on
  2. (transitive) to scour, scrub
  3. (transitive) to anoint, consecrate
  4. (transitive) to plant, erect

Conjugation

Conjugation of hawiy
infinitive hawiy
agentive hawiq
present participle hawispa
past participle hawisqa
future participle hawina
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person
inclusive
1st person
exclusive
2nd person 3rd person
indicative ñuqa qam pay ñuqanchik ñuqayku qamkuna paykuna
present hawini hawinki hawin hawinchik hawiyku
hawiniku1
hawinkichik hawinku
past
(experienced)
hawirqani hawirqanki hawirqan hawirqanchik hawirqayku
hawirqaniku
hawirqankichik hawirqanku
past
(reported)
hawisqani hawisqanki hawisqan hawisqanchik hawisqayku
hawisqaniku
hawisqankichik hawisqanku
future hawisaq hawinki hawinqa hawisunchik hawisaqku hawinkichik hawinqaku
imperative qam pay ñuqanchik qamkuna paykuna
affirmative hawiy hawichun hawisun2
hawisunchik
hawiychik hawichunku
negative ama
hawiychu
ama
hawichunchu
ama hawisunchu
ama hawisunchikchu
ama
hawiychikchu
ama
hawichunkuchu

1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".