ichhuy

Quechua

Noun

ichhuy

  1. straw harvest

Declension

Declension of ichhuy
singular plural
nominative ichhuy ichhuykuna
accusative ichhuyta ichhuykunata
dative ichhuyman ichhuykunaman
genitive ichhuypa ichhuykunap
locative ichhuypi ichhuykunapi
terminative ichhuykama ichhuykunakama
ablative ichhuymanta ichhuykunamanta
instrumental ichhuywan ichhuykunawan
comitative ichhuynintin ichhuykunantin
abessive ichhuyninnaq ichhuykunannaq
comparative ichhuyhina ichhuykunahina
causative ichhuyrayku ichhuykunarayku
benefactive ichhuypaq ichhuykunapaq
associative ichhuypura ichhuykunapura
distributive ichhuyninka ichhuykunanka
exclusive ichhuylla ichhuykunalla
Possessive forms of ichhuy
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) singular plural
nominative ichhuyniy ichhuyniykuna
accusative ichhuyniyta ichhuyniykunata
dative ichhuyniyman ichhuyniykunaman
genitive ichhuyniypa ichhuyniykunap
locative ichhuyniypi ichhuyniykunapi
terminative ichhuyniykama ichhuyniykunakama
ablative ichhuyniymanta ichhuyniykunamanta
instrumental ichhuyniywan ichhuyniykunawan
comitative ichhuyniynintin ichhuyniykunantin
abessive ichhuyniyninnaq ichhuyniykunannaq
comparative ichhuyniyhina ichhuyniykunahina
causative ichhuyniyrayku ichhuyniykunarayku
benefactive ichhuyniypaq ichhuyniykunapaq
associative ichhuyniypura ichhuyniykunapura
distributive ichhuyniyninka ichhuyniykunanka
exclusive ichhuyniylla ichhuyniykunalla
qampa - second-person singular
qampa (your) singular plural
nominative ichhuyniyki ichhuyniykikuna
accusative ichhuyniykita ichhuyniykikunata
dative ichhuyniykiman ichhuyniykikunaman
genitive ichhuyniykipa ichhuyniykikunap
locative ichhuyniykipi ichhuyniykikunapi
terminative ichhuyniykikama ichhuyniykikunakama
ablative ichhuyniykimanta ichhuyniykikunamanta
instrumental ichhuyniykiwan ichhuyniykikunawan
comitative ichhuyniykintin ichhuyniykikunantin
abessive ichhuyniykinnaq ichhuyniykikunannaq
comparative ichhuyniykihina ichhuyniykikunahina
causative ichhuyniykirayku ichhuyniykikunarayku
benefactive ichhuyniykipaq ichhuyniykikunapaq
associative ichhuyniykipura ichhuyniykikunapura
distributive ichhuyniykinka ichhuyniykikunanka
exclusive ichhuyniykilla ichhuyniykikunalla
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) singular plural
nominative ichhuynin ichhuyninkuna
accusative ichhuyninta ichhuyninkunata
dative ichhuyninman ichhuyninkunaman
genitive ichhuyninpa ichhuyninkunap
locative ichhuyninpi ichhuyninkunapi
terminative ichhuyninkama ichhuyninkunakama
ablative ichhuyninmanta ichhuyninkunamanta
instrumental ichhuyninwan ichhuyninkunawan
comitative ichhuyninintin ichhuyninkunantin
abessive ichhuyninninnaq ichhuyninkunannaq
comparative ichhuyninhina ichhuyninkunahina
causative ichhuyninrayku ichhuyninkunarayku
benefactive ichhuyninpaq ichhuyninkunapaq
associative ichhuyninpura ichhuyninkunapura
distributive ichhuynininka ichhuyninkunanka
exclusive ichhuyninlla ichhuyninkunalla
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
ñuqanchikpa (our(incl)) singular plural
nominative ichhuyninchik ichhuyninchikkuna
accusative ichhuyninchikta ichhuyninchikkunata
dative ichhuyninchikman ichhuyninchikkunaman
genitive ichhuyninchikpa ichhuyninchikkunap
locative ichhuyninchikpi ichhuyninchikkunapi
terminative ichhuyninchikkama ichhuyninchikkunakama
ablative ichhuyninchikmanta ichhuyninchikkunamanta
instrumental ichhuyninchikwan ichhuyninchikkunawan
comitative ichhuyninchiknintin ichhuyninchikkunantin
abessive ichhuyninchikninnaq ichhuyninchikkunannaq
comparative ichhuyninchikhina ichhuyninchikkunahina
causative ichhuyninchikrayku ichhuyninchikkunarayku
benefactive ichhuyninchikpaq ichhuyninchikkunapaq
associative ichhuyninchikpura ichhuyninchikkunapura
distributive ichhuyninchikninka ichhuyninchikkunanka
exclusive ichhuyninchiklla ichhuyninchikkunalla
ñuqaykup - first-person exclusive plural
ñuqaykup (our(excl)) singular plural
nominative ichhuyniyku ichhuyniykukuna
accusative ichhuyniykuta ichhuyniykukunata
dative ichhuyniykuman ichhuyniykukunaman
genitive ichhuyniykupa ichhuyniykukunap
locative ichhuyniykupi ichhuyniykukunapi
terminative ichhuyniykukama ichhuyniykukunakama
ablative ichhuyniykumanta ichhuyniykukunamanta
instrumental ichhuyniykuwan ichhuyniykukunawan
comitative ichhuyniykuntin ichhuyniykukunantin
abessive ichhuyniykunnaq ichhuyniykukunannaq
comparative ichhuyniykuhina ichhuyniykukunahina
causative ichhuyniykurayku ichhuyniykukunarayku
benefactive ichhuyniykupaq ichhuyniykukunapaq
associative ichhuyniykupura ichhuyniykukunapura
distributive ichhuyniykunka ichhuyniykukunanka
exclusive ichhuyniykulla ichhuyniykukunalla
qamkunap - second-person plural
qamkunap (your(pl)) singular plural
nominative ichhuyniykichik ichhuyniykichikkuna
accusative ichhuyniykichikta ichhuyniykichikkunata
dative ichhuyniykichikman ichhuyniykichikkunaman
genitive ichhuyniykichikpa ichhuyniykichikkunap
locative ichhuyniykichikpi ichhuyniykichikkunapi
terminative ichhuyniykichikkama ichhuyniykichikkunakama
ablative ichhuyniykichikmanta ichhuyniykichikkunamanta
instrumental ichhuyniykichikwan ichhuyniykichikkunawan
comitative ichhuyniykichiknintin ichhuyniykichikkunantin
abessive ichhuyniykichikninnaq ichhuyniykichikkunannaq
comparative ichhuyniykichikhina ichhuyniykichikkunahina
causative ichhuyniykichikrayku ichhuyniykichikkunarayku
benefactive ichhuyniykichikpaq ichhuyniykichikkunapaq
associative ichhuyniykichikpura ichhuyniykichikkunapura
distributive ichhuyniykichikninka ichhuyniykichikkunanka
exclusive ichhuyniykichiklla ichhuyniykichikkunalla
paykunap - third-person plural
paykunap (their) singular plural
nominative ichhuyninku ichhuyninkukuna
accusative ichhuyninkuta ichhuyninkukunata
dative ichhuyninkuman ichhuyninkukunaman
genitive ichhuyninkupa ichhuyninkukunap
locative ichhuyninkupi ichhuyninkukunapi
terminative ichhuyninkukama ichhuyninkukunakama
ablative ichhuyninkumanta ichhuyninkukunamanta
instrumental ichhuyninkuwan ichhuyninkukunawan
comitative ichhuyninkuntin ichhuyninkukunantin
abessive ichhuyninkunnaq ichhuyninkukunannaq
comparative ichhuyninkuhina ichhuyninkukunahina
causative ichhuyninkurayku ichhuyninkukunarayku
benefactive ichhuyninkupaq ichhuyninkukunapaq
associative ichhuyninkupura ichhuyninkukunapura
distributive ichhuyninkunka ichhuyninkukunanka
exclusive ichhuyninkulla ichhuyninkukunalla

Verb

ichhuy

  1. (transitive) to mow

Conjugation

Conjugation of ichhuy
infinitive ichhuy
agentive ichhuq
present participle ichhuspa
past participle ichhusqa
future participle ichhuna
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person
inclusive
1st person
exclusive
2nd person 3rd person
indicative ñuqa qam pay ñuqanchik ñuqayku qamkuna paykuna
present ichhuni ichhunki ichhun ichhunchik ichhuyku
ichhuniku1
ichhunkichik ichhunku
past
(experienced)
ichhurqani ichhurqanki ichhurqan ichhurqanchik ichhurqayku
ichhurqaniku
ichhurqankichik ichhurqanku
past
(reported)
ichhusqani ichhusqanki ichhusqan ichhusqanchik ichhusqayku
ichhusqaniku
ichhusqankichik ichhusqanku
future ichhusaq ichhunki ichhunqa ichhusunchik ichhusaqku ichhunkichik ichhunqaku
imperative qam pay ñuqanchik qamkuna paykuna
affirmative ichhuy ichhuchun ichhusun2
ichhusunchik
ichhuychik ichhuchunku
negative ama
ichhuychu
ama
ichhuchunchu
ama ichhusunchu
ama ichhusunchikchu
ama
ichhuychikchu
ama
ichhuchunkuchu

1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".