Quechua
Noun
k'anchay
- light, brightness
- glory
Declension
Declension of k'anchay
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchay
|
k'anchaykuna
|
| accusative
|
k'anchayta
|
k'anchaykunata
|
| dative
|
k'anchayman
|
k'anchaykunaman
|
| genitive
|
k'anchaypa
|
k'anchaykunap
|
| locative
|
k'anchaypi
|
k'anchaykunapi
|
| terminative
|
k'anchaykama
|
k'anchaykunakama
|
| ablative
|
k'anchaymanta
|
k'anchaykunamanta
|
| instrumental
|
k'anchaywan
|
k'anchaykunawan
|
| comitative
|
k'anchaynintin
|
k'anchaykunantin
|
| abessive
|
k'anchayninnaq
|
k'anchaykunannaq
|
| comparative
|
k'anchayhina
|
k'anchaykunahina
|
| causative
|
k'anchayrayku
|
k'anchaykunarayku
|
| benefactive
|
k'anchaypaq
|
k'anchaykunapaq
|
| associative
|
k'anchaypura
|
k'anchaykunapura
|
| distributive
|
k'anchayninka
|
k'anchaykunanka
|
| exclusive
|
k'anchaylla
|
k'anchaykunalla
|
Possessive forms of k'anchay
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayniy
|
k'anchayniykuna
|
| accusative
|
k'anchayniyta
|
k'anchayniykunata
|
| dative
|
k'anchayniyman
|
k'anchayniykunaman
|
| genitive
|
k'anchayniypa
|
k'anchayniykunap
|
| locative
|
k'anchayniypi
|
k'anchayniykunapi
|
| terminative
|
k'anchayniykama
|
k'anchayniykunakama
|
| ablative
|
k'anchayniymanta
|
k'anchayniykunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayniywan
|
k'anchayniykunawan
|
| comitative
|
k'anchayniynintin
|
k'anchayniykunantin
|
| abessive
|
k'anchayniyninnaq
|
k'anchayniykunannaq
|
| comparative
|
k'anchayniyhina
|
k'anchayniykunahina
|
| causative
|
k'anchayniyrayku
|
k'anchayniykunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayniypaq
|
k'anchayniykunapaq
|
| associative
|
k'anchayniypura
|
k'anchayniykunapura
|
| distributive
|
k'anchayniyninka
|
k'anchayniykunanka
|
| exclusive
|
k'anchayniylla
|
k'anchayniykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayniyki
|
k'anchayniykikuna
|
| accusative
|
k'anchayniykita
|
k'anchayniykikunata
|
| dative
|
k'anchayniykiman
|
k'anchayniykikunaman
|
| genitive
|
k'anchayniykipa
|
k'anchayniykikunap
|
| locative
|
k'anchayniykipi
|
k'anchayniykikunapi
|
| terminative
|
k'anchayniykikama
|
k'anchayniykikunakama
|
| ablative
|
k'anchayniykimanta
|
k'anchayniykikunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayniykiwan
|
k'anchayniykikunawan
|
| comitative
|
k'anchayniykintin
|
k'anchayniykikunantin
|
| abessive
|
k'anchayniykinnaq
|
k'anchayniykikunannaq
|
| comparative
|
k'anchayniykihina
|
k'anchayniykikunahina
|
| causative
|
k'anchayniykirayku
|
k'anchayniykikunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayniykipaq
|
k'anchayniykikunapaq
|
| associative
|
k'anchayniykipura
|
k'anchayniykikunapura
|
| distributive
|
k'anchayniykinka
|
k'anchayniykikunanka
|
| exclusive
|
k'anchayniykilla
|
k'anchayniykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchaynin
|
k'anchayninkuna
|
| accusative
|
k'anchayninta
|
k'anchayninkunata
|
| dative
|
k'anchayninman
|
k'anchayninkunaman
|
| genitive
|
k'anchayninpa
|
k'anchayninkunap
|
| locative
|
k'anchayninpi
|
k'anchayninkunapi
|
| terminative
|
k'anchayninkama
|
k'anchayninkunakama
|
| ablative
|
k'anchayninmanta
|
k'anchayninkunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayninwan
|
k'anchayninkunawan
|
| comitative
|
k'anchayninintin
|
k'anchayninkunantin
|
| abessive
|
k'anchayninninnaq
|
k'anchayninkunannaq
|
| comparative
|
k'anchayninhina
|
k'anchayninkunahina
|
| causative
|
k'anchayninrayku
|
k'anchayninkunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayninpaq
|
k'anchayninkunapaq
|
| associative
|
k'anchayninpura
|
k'anchayninkunapura
|
| distributive
|
k'anchaynininka
|
k'anchayninkunanka
|
| exclusive
|
k'anchayninlla
|
k'anchayninkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayninchik
|
k'anchayninchikkuna
|
| accusative
|
k'anchayninchikta
|
k'anchayninchikkunata
|
| dative
|
k'anchayninchikman
|
k'anchayninchikkunaman
|
| genitive
|
k'anchayninchikpa
|
k'anchayninchikkunap
|
| locative
|
k'anchayninchikpi
|
k'anchayninchikkunapi
|
| terminative
|
k'anchayninchikkama
|
k'anchayninchikkunakama
|
| ablative
|
k'anchayninchikmanta
|
k'anchayninchikkunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayninchikwan
|
k'anchayninchikkunawan
|
| comitative
|
k'anchayninchiknintin
|
k'anchayninchikkunantin
|
| abessive
|
k'anchayninchikninnaq
|
k'anchayninchikkunannaq
|
| comparative
|
k'anchayninchikhina
|
k'anchayninchikkunahina
|
| causative
|
k'anchayninchikrayku
|
k'anchayninchikkunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayninchikpaq
|
k'anchayninchikkunapaq
|
| associative
|
k'anchayninchikpura
|
k'anchayninchikkunapura
|
| distributive
|
k'anchayninchikninka
|
k'anchayninchikkunanka
|
| exclusive
|
k'anchayninchiklla
|
k'anchayninchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayniyku
|
k'anchayniykukuna
|
| accusative
|
k'anchayniykuta
|
k'anchayniykukunata
|
| dative
|
k'anchayniykuman
|
k'anchayniykukunaman
|
| genitive
|
k'anchayniykupa
|
k'anchayniykukunap
|
| locative
|
k'anchayniykupi
|
k'anchayniykukunapi
|
| terminative
|
k'anchayniykukama
|
k'anchayniykukunakama
|
| ablative
|
k'anchayniykumanta
|
k'anchayniykukunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayniykuwan
|
k'anchayniykukunawan
|
| comitative
|
k'anchayniykuntin
|
k'anchayniykukunantin
|
| abessive
|
k'anchayniykunnaq
|
k'anchayniykukunannaq
|
| comparative
|
k'anchayniykuhina
|
k'anchayniykukunahina
|
| causative
|
k'anchayniykurayku
|
k'anchayniykukunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayniykupaq
|
k'anchayniykukunapaq
|
| associative
|
k'anchayniykupura
|
k'anchayniykukunapura
|
| distributive
|
k'anchayniykunka
|
k'anchayniykukunanka
|
| exclusive
|
k'anchayniykulla
|
k'anchayniykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayniykichik
|
k'anchayniykichikkuna
|
| accusative
|
k'anchayniykichikta
|
k'anchayniykichikkunata
|
| dative
|
k'anchayniykichikman
|
k'anchayniykichikkunaman
|
| genitive
|
k'anchayniykichikpa
|
k'anchayniykichikkunap
|
| locative
|
k'anchayniykichikpi
|
k'anchayniykichikkunapi
|
| terminative
|
k'anchayniykichikkama
|
k'anchayniykichikkunakama
|
| ablative
|
k'anchayniykichikmanta
|
k'anchayniykichikkunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayniykichikwan
|
k'anchayniykichikkunawan
|
| comitative
|
k'anchayniykichiknintin
|
k'anchayniykichikkunantin
|
| abessive
|
k'anchayniykichikninnaq
|
k'anchayniykichikkunannaq
|
| comparative
|
k'anchayniykichikhina
|
k'anchayniykichikkunahina
|
| causative
|
k'anchayniykichikrayku
|
k'anchayniykichikkunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayniykichikpaq
|
k'anchayniykichikkunapaq
|
| associative
|
k'anchayniykichikpura
|
k'anchayniykichikkunapura
|
| distributive
|
k'anchayniykichikninka
|
k'anchayniykichikkunanka
|
| exclusive
|
k'anchayniykichiklla
|
k'anchayniykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
k'anchayninku
|
k'anchayninkukuna
|
| accusative
|
k'anchayninkuta
|
k'anchayninkukunata
|
| dative
|
k'anchayninkuman
|
k'anchayninkukunaman
|
| genitive
|
k'anchayninkupa
|
k'anchayninkukunap
|
| locative
|
k'anchayninkupi
|
k'anchayninkukunapi
|
| terminative
|
k'anchayninkukama
|
k'anchayninkukunakama
|
| ablative
|
k'anchayninkumanta
|
k'anchayninkukunamanta
|
| instrumental
|
k'anchayninkuwan
|
k'anchayninkukunawan
|
| comitative
|
k'anchayninkuntin
|
k'anchayninkukunantin
|
| abessive
|
k'anchayninkunnaq
|
k'anchayninkukunannaq
|
| comparative
|
k'anchayninkuhina
|
k'anchayninkukunahina
|
| causative
|
k'anchayninkurayku
|
k'anchayninkukunarayku
|
| benefactive
|
k'anchayninkupaq
|
k'anchayninkukunapaq
|
| associative
|
k'anchayninkupura
|
k'anchayninkukunapura
|
| distributive
|
k'anchayninkunka
|
k'anchayninkukunanka
|
| exclusive
|
k'anchayninkulla
|
k'anchayninkukunalla
|
|
See also
Verb
k'anchay
- (intransitive) to shine, light
- (transitive) to illuminate, brighten, give light
Usage notes
Not to be confused with kanchay.
Conjugation
Conjugation of k'anchay
| infinitive
|
k'anchay
|
|
| agentive
|
k'anchaq
|
| present participle
|
k'anchaspa
|
| past participle
|
k'anchasqa
|
| future participle
|
k'anchana
|
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
inclusive
|
1st person
exclusive
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
|
ñuqa
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
ñuqayku
|
qamkuna
|
paykuna
|
| present
|
k'anchani
|
k'anchanki
|
k'anchan
|
k'anchanchik
|
k'anchayku
k'anchaniku1
|
k'anchankichik
|
k'anchanku
|
past
(experienced)
|
k'ancharqani
|
k'ancharqanki
|
k'ancharqan
|
k'ancharqanchik
|
k'ancharqayku
k'ancharqaniku
|
k'ancharqankichik
|
k'ancharqanku
|
past
(reported)
|
k'anchasqani
|
k'anchasqanki
|
k'anchasqan
|
k'anchasqanchik
|
k'anchasqayku
k'anchasqaniku
|
k'anchasqankichik
|
k'anchasqanku
|
| future
|
k'anchasaq
|
k'anchanki
|
k'anchanqa
|
k'anchasunchik
|
k'anchasaqku
|
k'anchankichik
|
k'anchanqaku
|
|
|
| imperative
|
|
—
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
—
|
qamkuna
|
paykuna
|
| affirmative
|
—
|
k'anchay
|
k'anchachun
|
k'anchasun2
k'anchasunchik
|
—
|
k'anchaychik
|
k'anchachunku
|
| negative
|
—
|
ama
k'anchaychu
|
ama
k'anchachunchu
|
ama k'anchasunchu
ama k'anchasunchikchu
|
—
|
ama
k'anchaychikchu
|
ama
k'anchachunkuchu
|
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".