labhair

Irish

Etymology

From Old Irish labraithir.[1]

Pronunciation

Verb

labhair (present analytic labhraíonn, future analytic labhróidh, verbal noun labhairt, past participle labhartha)

  1. speak

Conjugation

conjugation of labhair (second conjugation)
verbal noun labhairt
past participle labhartha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present labhraím labhraíonn tú;
labhraír† 		labhraíonn sé, sí labhraímid;
labhraíonn muid 		labhraíonn sibh labhraíonn siad;
labhraíd† 		a labhraíonn; a labhraíos labhraítear
past labhair mé; labhraíos labhair tú; labhraís labhair sé, sí labhraíomar; labhair muid labhair sibh; labhraíobhair labhair siad; labhraíodar a labhair /
ar labhair* 		labhraíodh
past habitual labhraínn labhraíteá labhraíodh sé, sí labhraímis; labhraíodh muid labhraíodh sibh labhraídís; labhraíodh siad a labhraíodh /
a labhraíodh* 		labhraítí
future labhróidh mé;
labhród;
labhróchaidh mé† 		labhróidh tú;
labhróir†;
labhróchaidh tú† 		labhróidh sé, sí;
labhróchaidh sé, sí† 		labhróimid;
labhróidh muid;
labhróchaimid†;
labhróchaidh muid† 		labhróidh sibh;
labhróchaidh sibh† 		labhróidh siad;
labhróid†;
labhróchaidh siad† 		a labhróidh; a labhrós; a labhróchaidh†; a labhróchas† labhrófar; labhróchar†
conditional labhróinn; labhróchainn† labhrófá; labhróchthᆠlabhródh sé, sí; labhróchadh sé, sí† labhróimis; labhródh muid; labhróchaimis†; labhróchadh muid† labhródh sibh; labhróchadh sibh† labhróidís; labhródh siad; labhróchadh siad† a labhródh; a labhróchadh† /
a labhródh*; a labhróchadh*† 		labhrófaí; labhróchthaí†
subjunctive
present go labhraí mé;
go labhraíod† 		go labhraí tú;
go labhraír† 		go labhraí sé, sí go labhraímid;
go labhraí muid 		go labhraí sibh go labhraí siad;
go labhraíd† 		— go labhraítear
past dá labhraínn dá labhraíteá dá labhraíodh sé, sí dá labhraímis;
dá labhraíodh muid 		dá labhraíodh sibh dá labhraídís;
dá labhraíodh siad 		— dá labhraítí
imperative
– labhraím labhair labhraíodh sé, sí labhraímis labhraígí;
labhraídh† 		labhraídís — labhraítear

* indirect relative
† archaic or dialect form

Also inflected as a first-conjugation verb in dialects:

conjugation of labhair (first conjugation – B)
verbal noun labhairt
past participle labhartha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present labhraim labhrann tú;
labhrair† 		labhrann sé, sí labhraimid labhrann sibh labhrann siad;
labhraid† 		a labhrann; a labhras labhartar
past labhair mé; labhras labhair tú; labhrais labhair sé, sí labhramar; labhair muid labhair sibh; labhrabhair labhair siad; labhradar a labhair /
ar labhair* 		labhradh
past habitual labhrainn labhartá labhradh sé, sí labhraimis; labhradh muid labhradh sibh labhraidís; labhradh siad a labhradh /
a labhradh* 		labhartaí
future labharfaidh mé;
labharfad 		labharfaidh tú;
labharfair† 		labharfaidh sé, sí labharfaimid;
labharfaidh muid 		labharfaidh sibh labharfaidh siad;
labharfaid† 		a labharfaidh; a labharfas labharfar
conditional labharfainn labharfá labharfadh sé, sí labharfaimis; labharfadh muid labharfadh sibh labharfaidís; labharfadh siad a labharfadh /
a labharfadh* 		labharfaí
subjunctive
present go labhra mé;
go labhrad† 		go labhra tú;
go labhrair† 		go labhra sé, sí go labhraimid;
go labhra muid 		go labhra sibh go labhra siad;
go labhraid† 		— go labhartar
past dá labhrainn dá labhartá dá labhradh sé, sí dá labhraimis;
dá labhradh muid 		dá labhradh sibh dá labhraidís;
dá labhradh siad 		— dá labhartaí
imperative
– labhraim labhair labhradh sé, sí labhraimis labhraigí;
labhraidh† 		labhraidís — labhartar

*indirect relative
† archaic or dialect form

Also with slender rf in the future and conditional: labhairfidh, labhairfeadh etc.

Also without syncope and with slender r:

conjugation of labhair (first conjugation – B)
verbal noun labhairt
past participle labhartha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present labhairim labhaireann tú;
labhairir† 		labhaireann sé, sí labhairimid labhaireann sibh labhaireann siad;
labhairid† 		a labhaireann; a labhaireas labhairtear
past labhair mé; labhaireas labhair tú; labhairis labhair sé, sí labhaireamar; labhair muid labhair sibh; labhaireabhair labhair siad; labhaireadar a labhair /
ar labhair* 		labhaireadh
past habitual labhairinn labhairteá labhaireadh sé, sí labhairimis; labhaireadh muid labhaireadh sibh labhairidís; labhaireadh siad a labhaireadh /
a labhaireadh* 		labhairtí
future labhairfidh mé;
labhairfead 		labhairfidh tú;
labhairfir† 		labhairfidh sé, sí labhairfimid;
labhairfidh muid 		labhairfidh sibh labhairfidh siad;
labhairfid† 		a labhairfidh; a labhairfeas labhairfear
conditional labhairfinn labhairfeá labhairfeadh sé, sí labhairfimis; labhairfeadh muid labhairfeadh sibh labhairfidís; labhairfeadh siad a labhairfeadh /
a labhairfeadh* 		labhairfí
subjunctive
present go labhaire mé;
go labhairead† 		go labhaire tú;
go labhairir† 		go labhaire sé, sí go labhairimid;
go labhaire muid 		go labhaire sibh go labhaire siad;
go labhairid† 		— go labhairtear
past dá labhairinn dá labhairteá dá labhaireadh sé, sí dá labhairimis;
dá labhaireadh muid 		dá labhaireadh sibh dá labhairidís;
dá labhaireadh siad 		— dá labhairtí
imperative
– labhairim labhair labhaireadh sé, sí labhairimis labhairigí;
labhairidh† 		labhairidís — labhairtear

*indirect relative
† archaic or dialect form

Also without syncope and with broad r:

conjugation of labhair (first conjugation – B)
verbal noun labhairt
past participle labhartha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present labharaim labharann tú;
labharair† 		labharann sé, sí labharaimid labharann sibh labharann siad;
labharaid† 		a labharann; a labharas labhartar
past labhair mé; labharas labhair tú; labharais labhair sé, sí labharamar; labhair muid labhair sibh; labharabhair labhair siad; labharadar a labhair /
ar labhair* 		labharadh
past habitual labharainn labhartá labharadh sé, sí labharaimis; labharadh muid labharadh sibh labharaidís; labharadh siad a labharadh /
a labharadh* 		labhartaí
future labharfaidh mé;
labharfad 		labharfaidh tú;
labharfair† 		labharfaidh sé, sí labharfaimid;
labharfaidh muid 		labharfaidh sibh labharfaidh siad;
labharfaid† 		a labharfaidh; a labharfas labharfar
conditional labharfainn labharfá labharfadh sé, sí labharfaimis; labharfadh muid labharfadh sibh labharfaidís; labharfadh siad a labharfadh /
a labharfadh* 		labharfaí
subjunctive
present go labhara mé;
go labharad† 		go labhara tú;
go labharair† 		go labhara sé, sí go labharaimid;
go labhara muid 		go labhara sibh go labhara siad;
go labharaid† 		— go labhartar
past dá labharainn dá labhartá dá labharadh sé, sí dá labharaimis;
dá labharadh muid 		dá labharadh sibh dá labharaidís;
dá labharadh siad 		— dá labhartaí
imperative
– labharaim labhair labharadh sé, sí labharaimis labharaigí;
labharaidh† 		labharaidís — labhartar

*indirect relative
† archaic or dialect form

In the archaic language, with infixed eo in the future and conditional: laibheoraidh, laibheoradh etc.

References

  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “labraithir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ Breatnach, Risteard B. (1947) The Irish of Ring, Co. Waterford: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 507, page 135
  3. ^ Mhac an Fhailigh, Éamonn (1968) The Irish of Erris, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, section 379, page 153
  4. ^ de Bhaldraithe, Tomás (1975) The Irish of Cois Fhairrge, Co. Galway: A Phonetic Study, revised edition, Dublin Institute for Advanced Studies, § 360, page 78, line 94
  5. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 459, page 148

Further reading

  • “labhair”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
  • Dinneen, Patrick S. (1904) “laḃraim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 412
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “labhair”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Scottish Gaelic

Etymology

From Old Irish labraithir.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈl̪ˠau.ɪɾʲ/

Verb

labhair (past labhair, future labhraidh or labhairidh, verbal noun labhairt)

  1. (higher register) speak, utter

Usage notes

  • Considered higher register than the ordinary bruidhinn.

Conjugation

Conjugation of labhair (irregular)
stem labhair
verbal noun labhairt
past participle labhairte
singular plural impersonal
first second third m/f first second third
independent past labhair mi labhair thu labhair e/i labhair sinn labhair sibh labhair iad labhradh
future labhraidh mi labhraidh tu labhraidh e/i labhraidh sinn labhraidh sibh labhraidh iad labhrar
[Term?]
conditional labhrainn labhradh tu labhradh e/i labhramaid
labhradh sinn 		labhradh sibh labhradh iad labhairte
[Term?]1
e1
negative past cha do labhair mi cha do labhair thu cha do labhair e/i cha do labhair sinn cha do labhair sibh cha do labhair iad cha do labhradh
future cha labhair mi cha labhair thu cha labhair e/i cha labhair sinn cha labhair sibh cha labhair iad cha labhrar
cha [Term?]
conditional cha labhrainn cha labhradh tu cha labhradh e/i cha labhramaid
cha labhradh sinn 		cha labhradh sibh cha labhradh iad cha labhairte
cha [Term?]1
cha e1
affirmative
interrogative 		past an do labhair mi? an do labhair thu? an do labhair e/i? an do labhair sinn? an do labhair sibh? an do labhair iad? an do labhradh?
future an labhair mi? an labhair thu? an labhair e/i? an labhair sinn? an labhair sibh? an labhair iad? an labhrar?
an [Term?]?
conditional an labhrainn? an labhradh tu? an labhradh e/i? an labhramaid?
an labhradh sinn? 		an labhradh sibh? an labhradh iad? an labhairte?
an [Term?]?1
an e?1
negative
interrogative 		past nach do labhair mi? nach do labhair thu? nach do labhair e/i? nach do labhair sinn? nach do labhair sibh? nach do labhair iad? nach do labhradh?
future nach labhair mi? nach labhair thu? nach labhair e/i? nach labhair sinn? nach labhair sibh? nach labhair iad? nach labhrar?
nach ?
conditional nach labhrainn? nach labhradh tu? nach labhradh e/i? nach labhramaid?
nach labhradh sinn? 		nach labhradh sibh? nach labhradh iad? nach labhairte?
nach [Term?]?1
nach e?1
relative
future 		affirmative (ma) labhras mi (ma) labhras thu (ma) labhras e/i (ma) labhras sinn (ma) labhras sibh (ma) labhras iad (ma) labhrar
negative (mur) labhair mi (mur) labhair thu (mur) labhair e/i (mur) labhair sinn (mur) labhair sibh (mur) labhair iad (mur) labhrar
(mur) [Term?]
imperative labhram labhair labhradh e/i labhramaid labhraibh labhradh iad labhrar
[Term?]

1 Lewis dialect form

Also without syncope:

Conjugation of labhair (regular)
stem labhair
verbal noun labhairt
past participle labhairte
singular plural impersonal
first second third m/f first second third
independent past labhair mi labhair thu labhair e/i labhair sinn labhair sibh labhair iad labhaireadh
future labhairidh mi labhairidh tu labhairidh e/i labhairidh sinn labhairidh sibh labhairidh iad labhairear
labhairtear
conditional labhairinn labhaireadh tu labhaireadh e/i labhaireamaid
labhaireadh sinn 		labhaireadh sibh labhaireadh iad labhairteadh
labhairist1
labhairiste1
negative past cha do labhair mi cha do labhair thu cha do labhair e/i cha do labhair sinn cha do labhair sibh cha do labhair iad cha do labhaireadh
future cha labhair mi cha labhair thu cha labhair e/i cha labhair sinn cha labhair sibh cha labhair iad cha labhairear
cha labhairtear
conditional cha labhairinn cha labhaireadh tu cha labhaireadh e/i cha labhaireamaid
cha labhaireadh sinn 		cha labhaireadh sibh cha labhaireadh iad cha labhairteadh
cha labhairist1
cha labhairiste1
affirmative
interrogative 		past an do labhair mi? an do labhair thu? an do labhair e/i? an do labhair sinn? an do labhair sibh? an do labhair iad? an do labhaireadh?
future an labhair mi? an labhair thu? an labhair e/i? an labhair sinn? an labhair sibh? an labhair iad? an labhairear?
an labhairtear?
conditional an labhairinn? an labhaireadh tu? an labhaireadh e/i? an labhaireamaid?
an labhaireadh sinn? 		an labhaireadh sibh? an labhaireadh iad? an labhairteadh?
an labhairist?1
an labhairiste?1
negative
interrogative 		past nach do labhair mi? nach do labhair thu? nach do labhair e/i? nach do labhair sinn? nach do labhair sibh? nach do labhair iad? nach do labhaireadh?
future nach labhair mi? nach labhair thu? nach labhair e/i? nach labhair sinn? nach labhair sibh? nach labhair iad? nach labhairear?
nach labhairtear?
conditional nach labhairinn? nach labhaireadh tu? nach labhaireadh e/i? nach labhaireamaid?
nach labhaireadh sinn? 		nach labhaireadh sibh? nach labhaireadh iad? nach labhairteadh?
nach labhairist?1
nach labhairiste?1
relative
future 		affirmative (ma) labhaireas mi (ma) labhaireas thu (ma) labhaireas e/i (ma) labhaireas sinn (ma) labhaireas sibh (ma) labhaireas iad (ma) labhairear
negative (mur) labhair mi (mur) labhair thu (mur) labhair e/i (mur) labhair sinn (mur) labhair sibh (mur) labhair iad (mur) labhairear
(mur) labhairtear
imperative labhaiream labhair labhaireadh e/i labhaireamaid labhairibh labhaireadh iad labhairear
labhairtear

1 Lewis dialect form

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.