mại bản

Non-Sino-Vietnamese reading of Chinese 買辦 (SV: mãi biện); likely from Cantonese 買辦 / 买办 (maai⁵ baan⁶ ~ maai⁵ baan^6-2) or Hokkien 買辦 / 买办 (mái-pān), unlikely from Teochew 買辦 / 买办 (bhoi² bang⁷ ~ bhoi² poin⁷ ~ bhoi² bain⁷) as suggested by Lâm Trí Hiền & Kỳ Thanh (2023).^[1]

Phonetic resemblance to Sino-Vietnamese reading mại bản of 賣本 (lit. "to sell out [one's own] roots"; fig. "to sell out [one's own] community") is coincidental.

• (Hà Nội) IPA^(key): [maːj˧˨ʔ ʔɓaːn˧˩]
• (Huế) IPA^(key): [maːj˨˩ʔ ʔɓaːŋ˧˨]
• (Saigon) IPA^(key): [maːj˨˩˨ ʔɓaːŋ˨˩˦]

mại bản

1. intermediary, mediator, broker, comprador

   Synonyms: mái chín, má chín

   • 1969 December 25, Mai Thảo, “Những Ngày Cuối Năm [Last Days of the Year]”, in Khởi Hành [Departure], number 35, page 20:

     Đó là cái quầy hàng của một người mại bản Phúc Kiến trong một tiệm chuyên chở hàng hóa Trung Hoa trong đường Khổng Tử ở Chợ Lớn.

     That was a counter belonging to a Fujianese broker in a shop specialized in transporting Chinese merchandise on Khổng Tử street in Chợ Lớn.

   • 2009 October 6, Robert Fisk, “The demise of the dollar”, in The Independent; quoted and adapted into Vietnamese in Lê Phan, “Đồng đô la vẫn là vua”, in Saigon Echo, 2009 October 14, of original in English:

     […] “một nhà mại bản ngoại tệ nổi tiếng ở Hồng Kông.”

     [original: […] a prominent Hong Kong broker […]]

     […] “a prominent foreign currency broker in Hong Kong.”

   1. (by extension, rare) trader (of stock), stock trader
      • 2004 June 15, Mark Gregory, “Attacks cripple Iraq oil exports”, in BBC News; Vietnamese translation from “Iraq tắc đường dẫn dầu”, in BBC Tiếng Việt, 2004 June 15, of original in English:

        Các nhà mại bản trên thị trường dầu khí toàn cầu đã đoán trước là việc tái tục xuất khẩu của kỹ nghệ dầu khí của Iraq sẽ chậm và thường xuyên bị gián đoạn.

        [original: Traders on the global oil markets have come to expect the resumption of Iraqi oil exports to be slow and subject to endless disruption, […] .]

      1. (by extension, rare) financier, investor
         • 2016 December 3, Lê Phan, “Goldman Sachs và ông Trump [Goldman Sachs and Mr. Trump]”, in Người Việt‎^[2]:

           Sự việc rằng hai nhà mại bản – các ông Mnuchin và Ross – sẽ chiếm hai chức vụ quan trọng nhất về kinh tế trong tân chính phủ sẽ là một chỉ dấu mạnh mẽ là ông Trump dự định nhấn mạnh đến một chính sách thân thiện với Wall Street, như cắt giảm thuế nhất là thuế cho nhà giàu, và nới lỏng các luật lệ được đặt ra sau cuộc khủng hoảng tài chánh 2007 để giới hạn bớt sự quá độ của các ngân hàng.

           That two investors — Mnuchin and Ross — will occupy two major economic positions in the new administration is the most powerful signal yet that Trump plans to emphasize policies friendly to Wall Street, such as tax cuts – especially for the rich – and a relaxation of regulation – made after the 2007 financial crisis to curb the banks' excesses.

2. (by extension, derogatory) comprador (a native of a colonised country who acts as the agent of the coloniser)
   • 1961 October, Hoàng Lượng, “Vài nét về tình hình kinh tế của giai cấp tư sản mại bản miền Nam [A Few Sketches about the Economic Conditions of the Southern Comprador Bourgeoisie]”, in Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử [Journal of Historical Studies], number 31, page 35 of 28-35:

     Nhưng ngay trong nội bộ giai cấp tư sản mại bản cũng có mâu thuẫn giữa bọn mại bản kinh doanh với Pháp và với Mỹ, giữa bọn mại bản trong và ngoài chính quyền.

     Yet even within the comprador bourgeoisie there exist conflicts between compradors doing businesses with France and with the US, [and] compradors insides and outsides the government.

   • 2016, Minh Thạnh, “Khía cạnh triết học của cuộc ném bom Dinh Độc Lập 1962 trong quan hệ với pháp nạn 1963 [The Philosophical Angle of the 1962 Bombing of Independence Palace in Relation to the 1963 Dharmic Perils]”, in Giao Điểm Online‎^[3]:

     Đằng sau chủ nghĩa nhân vị Mỹ này, người ta thấy hiện lên hệ tư tưởng Khổng giáo với đạo tam cương hà khắc. Đó là vũ khí tinh thần cần thiết của tập đoàn địa chủ mại bản ở miền Nam Việt Nam trong những năm 60 của thế kỷ XX”.

     Behind this American personalism, the harsh Confucian ideology with its three fundamental bonds was manifestly seen. That was the crucial psychological weapon of the comprador landlords' clique in the Southern Vietnam in the 60s of the 20th century.

In an anonymous translation of Anne Applebaum's Gulag: A History posted on nghiencuulichsu.com, English “capitalist” is [mis]translated as nhà mại bản instead of nhà tư bản as usual.^[2]

• Entry "mại bản" in Hồ Ngọc Đức's Vietnamese-Vietnamese Dictionary
• Entry "mại bản" in Chữ Nôm Việt Nam