ngcola
Northern Ndebele
Etymology
From a Khoe language. Compare Khoekhoe ǂnaoǂnao (“make dirty”).
Verb
-ngcola
- (intransitive) to be dirty
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Phuthi
Etymology 1
From a Khoe language. Compare Khoekhoe ǂnaoǂnao (“make dirty”).
Verb
-ńgcola
- to become dirty
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Etymology 2
Verb
-ńgcóla
- to wash hands
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Xhosa
Etymology
From a Khoe language. Compare Khoekhoe ǂnaoǂnao (“make dirty”).
Verb
-ngcola
- (intransitive) to be dirty
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
References
- Louw, J.A. (2013) “The Impact of Khoesan on Southern Bantu”, in Vossen, Rainer, editor, The Khoesan Languages, Routledge, →ISBN, pages 435-444
Zulu
Etymology
From a Khoe language. Compare Khoekhoe ǂnaoǂnao (“make dirty”).
Pronunciation
IPA(key): /ᵑǀʱoːla/
Verb
-ngcola
- (intransitive) to be dirty
- (intransitive) to become contaminated, to become polluted
- (intransitive) to become corrupted, to become immoral
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukungcola | ukungangcoli | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | ngcola | -ngcole | ||||
| plural | ngcolani | -ngcoleni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyangcola, ngingcola | engingcolayo, engingcola | ngingcola | angingcoli | engingangcoli | ngingangcoli |
| 2nd singular | uyangcola, ungcola | ongcolayo, ongcola | ungcola | awungcoli | ongangcoli | ungangcoli |
| 1st plural | siyangcola, singcola | esingcolayo, esingcola | singcola | asingcoli | esingangcoli | singangcoli |
| 2nd plural | niyangcola, ningcola | eningcolayo, eningcola | ningcola | aningcoli | eningangcoli | ningangcoli |
| class 1 | uyangcola, ungcola | ongcolayo, ongcola | engcola | akangcoli | ongangcoli | engangcoli |
| class 2 | bayangcola, bangcola | abangcolayo, abangcola | bengcola | abangcoli | abangangcoli | bengangcoli |
| class 3 | uyangcola, ungcola | ongcolayo, ongcola | ungcola | awungcoli | ongangcoli | ungangcoli |
| class 4 | iyangcola, ingcola | engcolayo, engcola | ingcola | ayingcoli | engangcoli | ingangcoli |
| class 5 | liyangcola, lingcola | elingcolayo, elingcola | lingcola | alingcoli | elingangcoli | lingangcoli |
| class 6 | ayangcola, angcola | angcolayo, angcola | engcola | awangcoli | angangcoli | engangcoli |
| class 7 | siyangcola, singcola | esingcolayo, esingcola | singcola | asingcoli | esingangcoli | singangcoli |
| class 8 | ziyangcola, zingcola | ezingcolayo, ezingcola | zingcola | azingcoli | ezingangcoli | zingangcoli |
| class 9 | iyangcola, ingcola | engcolayo, engcola | ingcola | ayingcoli | engangcoli | ingangcoli |
| class 10 | ziyangcola, zingcola | ezingcolayo, ezingcola | zingcola | azingcoli | ezingangcoli | zingangcoli |
| class 11 | luyangcola, lungcola | olungcolayo, olungcola | lungcola | alungcoli | olungangcoli | lungangcoli |
| class 14 | buyangcola, bungcola | obungcolayo, obungcola | bungcola | abungcoli | obungangcoli | bungangcoli |
| class 15 | kuyangcola, kungcola | okungcolayo, okungcola | kungcola | akungcoli | okungangcoli | kungangcoli |
| class 17 | kuyangcola, kungcola | okungcolayo, okungcola | kungcola | akungcoli | okungangcoli | kungangcoli |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingcolile, ngingcolē | engingcolile, engingcolē | ngingcolile, ngingcolē | angingcolanga | engingangcolanga | ngingangcolanga |
| 2nd singular | ungcolile, ungcolē | ongcolile, ongcolē | ungcolile, ungcolē | awungcolanga | ongangcolanga | ungangcolanga |
| 1st plural | singcolile, singcolē | esingcolile, esingcolē | singcolile, singcolē | asingcolanga | esingangcolanga | singangcolanga |
| 2nd plural | ningcolile, ningcolē | eningcolile, eningcolē | ningcolile, ningcolē | aningcolanga | eningangcolanga | ningangcolanga |
| class 1 | ungcolile, ungcolē | ongcolile, ongcolē | engcolile, engcolē | akangcolanga | ongangcolanga | engangcolanga |
| class 2 | bangcolile, bangcolē | abangcolile, abangcolē | bengcolile, bengcolē | abangcolanga | abangangcolanga | bengangcolanga |
| class 3 | ungcolile, ungcolē | ongcolile, ongcolē | ungcolile, ungcolē | awungcolanga | ongangcolanga | ungangcolanga |
| class 4 | ingcolile, ingcolē | engcolile, engcolē | ingcolile, ingcolē | ayingcolanga | engangcolanga | ingangcolanga |
| class 5 | lingcolile, lingcolē | elingcolile, elingcolē | lingcolile, lingcolē | alingcolanga | elingangcolanga | lingangcolanga |
| class 6 | angcolile, angcolē | angcolile, angcolē | engcolile, engcolē | awangcolanga | angangcolanga | engangcolanga |
| class 7 | singcolile, singcolē | esingcolile, esingcolē | singcolile, singcolē | asingcolanga | esingangcolanga | singangcolanga |
| class 8 | zingcolile, zingcolē | ezingcolile, ezingcolē | zingcolile, zingcolē | azingcolanga | ezingangcolanga | zingangcolanga |
| class 9 | ingcolile, ingcolē | engcolile, engcolē | ingcolile, ingcolē | ayingcolanga | engangcolanga | ingangcolanga |
| class 10 | zingcolile, zingcolē | ezingcolile, ezingcolē | zingcolile, zingcolē | azingcolanga | ezingangcolanga | zingangcolanga |
| class 11 | lungcolile, lungcolē | olungcolile, olungcolē | lungcolile, lungcolē | alungcolanga | olungangcolanga | lungangcolanga |
| class 14 | bungcolile, bungcolē | obungcolile, obungcolē | bungcolile, bungcolē | abungcolanga | obungangcolanga | bungangcolanga |
| class 15 | kungcolile, kungcolē | okungcolile, okungcolē | kungcolile, kungcolē | akungcolanga | okungangcolanga | kungangcolanga |
| class 17 | kungcolile, kungcolē | okungcolile, okungcolē | kungcolile, kungcolē | akungcolanga | okungangcolanga | kungangcolanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngāngcola | engāngcola | ngāngcola | angingcolanga | engingangcolanga | ngingangcolanga |
| 2nd singular | wāngcola | owāngcola | wāngcola | awungcolanga | ongangcolanga | ungangcolanga |
| 1st plural | sāngcola | esāngcola | sāngcola | asingcolanga | esingangcolanga | singangcolanga |
| 2nd plural | nāngcola | enāngcola | nāngcola | aningcolanga | eningangcolanga | ningangcolanga |
| class 1 | wāngcola | owāngcola | āngcola | akangcolanga | ongangcolanga | engangcolanga |
| class 2 | bāngcola | abāngcola | bāngcola | abangcolanga | abangangcolanga | bengangcolanga |
| class 3 | wāngcola | owāngcola | wāngcola | awungcolanga | ongangcolanga | ungangcolanga |
| class 4 | yāngcola | eyāngcola | yāngcola | ayingcolanga | engangcolanga | ingangcolanga |
| class 5 | lāngcola | elāngcola | lāngcola | alingcolanga | elingangcolanga | lingangcolanga |
| class 6 | āngcola | āngcola | āngcola | awangcolanga | angangcolanga | engangcolanga |
| class 7 | sāngcola | esāngcola | sāngcola | asingcolanga | esingangcolanga | singangcolanga |
| class 8 | zāngcola | ezāngcola | zāngcola | azingcolanga | ezingangcolanga | zingangcolanga |
| class 9 | yāngcola | eyāngcola | yāngcola | ayingcolanga | engangcolanga | ingangcolanga |
| class 10 | zāngcola | ezāngcola | zāngcola | azingcolanga | ezingangcolanga | zingangcolanga |
| class 11 | lwāngcola | olwāngcola | lwāngcola | alungcolanga | olungangcolanga | lungangcolanga |
| class 14 | bāngcola | obāngcola | bāngcola | abungcolanga | obungangcolanga | bungangcolanga |
| class 15 | kwāngcola | okwāngcola | kwāngcola | akungcolanga | okungangcolanga | kungangcolanga |
| class 17 | kwāngcola | okwāngcola | kwāngcola | akungcolanga | okungangcolanga | kungangcolanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingangcola | — | ngingangcola | ngingengcole | — | ngingengcole |
| 2nd singular | ungangcola | — | ungangcola | ungengcole | — | ungengcole |
| 1st plural | singangcola | — | singangcola | singengcole | — | singengcole |
| 2nd plural | ningangcola | — | ningangcola | ningengcole | — | ningengcole |
| class 1 | angangcola | — | engangcola | angengcole | — | engengcole |
| class 2 | bangangcola | — | bengangcola | bangengcole | — | bengengcole |
| class 3 | ungangcola | — | ungangcola | ungengcole | — | ungengcole |
| class 4 | ingangcola | — | ingangcola | ingengcole | — | ingengcole |
| class 5 | lingangcola | — | lingangcola | lingengcole | — | lingengcole |
| class 6 | angangcola | — | engangcola | angengcole | — | engengcole |
| class 7 | singangcola | — | singangcola | singengcole | — | singengcole |
| class 8 | zingangcola | — | zingangcola | zingengcole | — | zingengcole |
| class 9 | ingangcola | — | ingangcola | ingengcole | — | ingengcole |
| class 10 | zingangcola | — | zingangcola | zingengcole | — | zingengcole |
| class 11 | lungangcola | — | lungangcola | lungengcole | — | lungengcole |
| class 14 | bungangcola | — | bungangcola | bungengcole | — | bungengcole |
| class 15 | kungangcola | — | kungangcola | kungengcole | — | kungengcole |
| class 17 | kungangcola | — | kungangcola | kungengcole | — | kungengcole |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizongcola | engizongcola | ngizongcola | angizungcola | engingezungcola | ngingezungcola |
| 2nd singular | uzongcola | ozongcola | uzongcola | awuzungcola | ongezungcola | ungezungcola |
| 1st plural | sizongcola | esizongcola | sizongcola | asizungcola | esingezungcola | singezungcola |
| 2nd plural | nizongcola | enizongcola | nizongcola | anizungcola | eningezungcola | ningezungcola |
| class 1 | uzongcola | ozongcola | ezongcola | akazungcola | ongezungcola | engezungcola |
| class 2 | bazongcola | abazongcola | bezongcola | abazungcola | abangezungcola | bengezungcola |
| class 3 | uzongcola | ozongcola | uzongcola | awuzungcola | ongezungcola | ungezungcola |
| class 4 | izongcola | ezongcola | izongcola | ayizungcola | engezungcola | ingezungcola |
| class 5 | lizongcola | elizongcola | lizongcola | alizungcola | elingezungcola | lingezungcola |
| class 6 | azongcola | azongcola | ezongcola | awazungcola | angezungcola | engezungcola |
| class 7 | sizongcola | esizongcola | sizongcola | asizungcola | esingezungcola | singezungcola |
| class 8 | zizongcola | ezizongcola | zizongcola | azizungcola | ezingezungcola | zingezungcola |
| class 9 | izongcola | ezongcola | izongcola | ayizungcola | engezungcola | ingezungcola |
| class 10 | zizongcola | ezizongcola | zizongcola | azizungcola | ezingezungcola | zingezungcola |
| class 11 | luzongcola | oluzongcola | luzongcola | aluzungcola | olungezungcola | lungezungcola |
| class 14 | buzongcola | obuzongcola | buzongcola | abuzungcola | obungezungcola | bungezungcola |
| class 15 | kuzongcola | okuzongcola | kuzongcola | akuzungcola | okungezungcola | kungezungcola |
| class 17 | kuzongcola | okuzongcola | kuzongcola | akuzungcola | okungezungcola | kungezungcola |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyongcola | engiyongcola | ngiyongcola | angiyungcola | engingeyungcola | ngingeyungcola |
| 2nd singular | uyongcola | oyongcola | uyongcola | awuyungcola | ongeyungcola | ungeyungcola |
| 1st plural | siyongcola | esiyongcola | siyongcola | asiyungcola | esingeyungcola | singeyungcola |
| 2nd plural | niyongcola | eniyongcola | niyongcola | aniyungcola | eningeyungcola | ningeyungcola |
| class 1 | uyongcola | oyongcola | eyongcola | akayungcola | ongeyungcola | engeyungcola |
| class 2 | bayongcola | abayongcola | beyongcola | abayungcola | abangeyungcola | bengeyungcola |
| class 3 | uyongcola | oyongcola | uyongcola | awuyungcola | ongeyungcola | ungeyungcola |
| class 4 | iyongcola | eyongcola | iyongcola | ayiyungcola | engeyungcola | ingeyungcola |
| class 5 | liyongcola | eliyongcola | liyongcola | aliyungcola | elingeyungcola | lingeyungcola |
| class 6 | ayongcola | ayongcola | eyongcola | awayungcola | angeyungcola | engeyungcola |
| class 7 | siyongcola | esiyongcola | siyongcola | asiyungcola | esingeyungcola | singeyungcola |
| class 8 | ziyongcola | eziyongcola | ziyongcola | aziyungcola | ezingeyungcola | zingeyungcola |
| class 9 | iyongcola | eyongcola | iyongcola | ayiyungcola | engeyungcola | ingeyungcola |
| class 10 | ziyongcola | eziyongcola | ziyongcola | aziyungcola | ezingeyungcola | zingeyungcola |
| class 11 | luyongcola | oluyongcola | luyongcola | aluyungcola | olungeyungcola | lungeyungcola |
| class 14 | buyongcola | obuyongcola | buyongcola | abuyungcola | obungeyungcola | bungeyungcola |
| class 15 | kuyongcola | okuyongcola | kuyongcola | akuyungcola | okungeyungcola | kungeyungcola |
| class 17 | kuyongcola | okuyongcola | kuyongcola | akuyungcola | okungeyungcola | kungeyungcola |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngingcole | ngingangcoli | ||||
| 2nd singular | ungcole | ungangcoli | ||||
| 1st plural | singcole | singangcoli | ||||
| 2nd plural | ningcole | ningangcoli | ||||
| class 1 | angcole | angangcoli | ||||
| class 2 | bangcole | bangangcoli | ||||
| class 3 | ungcole | ungangcoli | ||||
| class 4 | ingcole | ingangcoli | ||||
| class 5 | lingcole | lingangcoli | ||||
| class 6 | angcole | angangcoli | ||||
| class 7 | singcole | singangcoli | ||||
| class 8 | zingcole | zingangcoli | ||||
| class 9 | ingcole | ingangcoli | ||||
| class 10 | zingcole | zingangcoli | ||||
| class 11 | lungcole | lungangcoli | ||||
| class 14 | bungcole | bungangcoli | ||||
| class 15 | kungcole | kungangcoli | ||||
| class 17 | kungcole | kungangcoli | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngangcola | ngangangcola, angangcola, angangangcola | ||||
| 2nd singular | wangcola | wangangcola, awangcola, awangangcola | ||||
| 1st plural | sangcola | sangangcola, asangcola, asangangcola | ||||
| 2nd plural | nangcola | nangangcola, anangcola, anangangcola | ||||
| class 1 | wangcola | wangangcola, akangcola, akangangcola | ||||
| class 2 | bangcola | bangangcola, abangcola, abangangcola | ||||
| class 3 | wangcola | wangangcola, awangcola, awangangcola | ||||
| class 4 | yangcola | yangangcola, ayangcola, ayangangcola | ||||
| class 5 | langcola | langangcola, alangcola, alangangcola | ||||
| class 6 | angcola | angangcola, awangcola, awangangcola | ||||
| class 7 | sangcola | sangangcola, asangcola, asangangcola | ||||
| class 8 | zangcola | zangangcola, azangcola, azangangcola | ||||
| class 9 | yangcola | yangangcola, ayangcola, ayangangcola | ||||
| class 10 | zangcola | zangangcola, azangcola, azangangcola | ||||
| class 11 | lwangcola | lwangangcola, alwangcola, alwangangcola | ||||
| class 14 | bangcola | bangangcola, abangcola, abangangcola | ||||
| class 15 | kwangcola | kwangangcola, akwangcola, akwangangcola | ||||
| class 17 | kwangcola | kwangangcola, akwangcola, akwangangcola | ||||
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “ngcola”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “ngcola (6.3)”
- Louw, J.A. (2013) “The Impact of Khoesan on Southern Bantu”, in Vossen, Rainer, editor, The Khoesan Languages, Routledge, →ISBN, pages 435-444