nożny
Old Polish
Pronunciation
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *nožьny. Cognate to Russian ножны (nožny).
Noun
nożny nvir pl
- (plural only, attested in Masovia) sheath, scabbard
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 10:
- Kyedi kto sand sgwalczi alybo go nye czczancz myecz alybo nosz w szandze wymye sz nozen (gladium evaginans)
- [Kiedy kto sąd zgwałci alibo go nie czcząc miecz alibo noż w sądzie wymie z nożen (gladium evaginans)]
Descendants
- ⇒ Polish: nożenki
Etymology 2
Inherited from Proto-Slavic *nožьnъ. By surface analysis, noga + -ny.
Adjective
nożny
- (relational) leg
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 822:
- A to szye stalo prze to, by szye pyssmo napelnylo, ktore pyssano o onem dostoynem Yopye, yze od *pyąthney nozney az do vyrzchv glovy nye bylo v nym zdrovya
- [A to sie stało przeto, y sie pismo napełniło, ktore pisano o onem dostojnem Jopie, iże od pięt[ne]y nożnej aż do wirzchu głowy nie było w nim zdrowia]
- foot away (being a foot near or a foot distant)
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 101:
- Nozny pedalis (venit finis tuus, pedalis praecisionis tuae Jer 51, 13)
- [Nożny pedalis (venit finis tuus, pedalis praecisionis tuae Jer 51, 13)]
Derived terms
- nożna żyła
Descendants
- Polish: nożny
Further reading
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. nożny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. nożny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish nożny (adjective). By surface analysis, noga + -ny.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈnɔʐ.nɘ/
Audio: (file) - Rhymes: -ɔʐnɘ
- Syllabification: noż‧ny
Adjective
nożny (not comparable, no derived adverb)
- (relational) leg
Declension
Declension of nożny (hard)
| singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
| nominative | nożny | nożna | nożne | nożni | nożne | |
| genitive | nożnego | nożnej | nożnego | nożnych | ||
| dative | nożnemu | nożnej | nożnemu | nożnym | ||
| accusative | nożnego | nożny | nożną | nożne | nożnych | nożne |
| instrumental | nożnym | nożną | nożnym | nożnymi | ||
| locative | nożnym | nożnej | nożnym | nożnych | ||
Further reading
- nożny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- nożny in Polish dictionaries at PWN
- M. Arcta Słownik Staropolski/Nożnia on the Polish Wikisource.Wikisource pl
- Encyklopedia staropolska/Nożenki, nożenka, nożny on the Polish Wikisource.Wikisource pl