pismo

See also: písmo, Pismo, and pismò

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pisьmo. First attested in the 15th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /pʲismɔ/
  • IPA(key): (15th CE) /pʲismɔ/

Noun

pismo n (related adjective pismowy)

  1. (attested in Lesser Poland) script (that which is written, letters)
    • 1892 [1481], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[1], Krakow, page 714:
      Kaplany... y tez czo pysmo czyzczi vmyeyą, mayą moviczi psalmy
      [Kapłani... i też co pismo czyść umieją, mają mowić psalmy]
    • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej[2], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 413:
      A thesz gdze b bødze gruube, thako pissmem poloszysch gee
      [A też gdzie b będzie grube, tako pismem położysz je]
    • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[3], Greater Poland, page 15 arg:
      Ten ps[alm]... znamyona na pyszmye samemu Dauid (tituli inscriptio ipsi David), to iest Kristu
      [Ten ps[alm]... znamiona na Piśmie samemu Dawid (tituli inscriptio ipsi David), to jest Krystu]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 456:
      Czyy to obraz, czyye to pyssmo (superscriptio Mat 22, 20) na nyem?
      [Czyj to obraz i czyje to pismo (superscriptio Mat 22, 20) na niem?]
  2. (attested in Greater Poland) document; writ; official or private letter
    pismo listoweletter
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 110:
      Wszythky pyszma szą ludzyom zostawyony na wyedzenye y na navką
      [Wszytki pisma są ludziom zostawiony na wiedzenie i na naukę]
    • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 151v:
      Notula pysmo listowe
      [Notula pismo listowe]
  3. (attested in Silesia, Lesser Poland) writ; written piece or work
    Pismo Święteholy scripture
    • 1449, Gałka Jędrzej z Dobczyna (Dobszyna), Pieśń o Wiklefie[5], Głogówek, line 4:
      Lachowie, Niemczowie, ... wøtpiczeli w mowie y fschego pisma slowie, Wikleph prawdą powie
      [Lachowie, Niemcowie, ... wątpicieli w mowie i wszego pisma słowie, Wiklef prawdę powie]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[6], Krakow, page 176b:
      A tocz gesth skonane podluk prostego pyszma te tho... svøthe ewangelie
      [A toć jest skonanie podług prostego Pisma te to... święte ewanjelije]
    • End of the 15th century, Ladislas of Gielniów, De nativitate Domini - Pieśń o narodzeniu Pańskim, Gielniów, line 22:
      Falszyvy Szydovye blądzą, pysma szwyąthego nye vydzą
      [Fałszywi Żydowie błądzą, Pisma świętego nie widzą]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[7], page 43:
      Tegodla bralem rozmaythych xyąg czvda, spysalem [] v yedny xyągy. Napyrve z Evanyelye nazaranskye [] , ktorąsz svyaty Ieronym przemynyl v laczynskye pysmo
      [Tegodla brałem [z] rozmaitych ksiąg cuda a spisałem [] w jedny księgi. Napirwe z Ewanjelije nazarańskie [] , ktorąż święty Jeronim przeminił w łacińskie pismo]

Derived terms

adverbs
  • na piśmie
nouns
  • pismo potwierdzone od Kościoła

Descendants

  • Polish: pismo
  • Silesian: pismo

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “pismo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “pismo”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “pismo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pismo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pismo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pismo.

Pronunciation

 
  • IPA(key): /ˈpis.mɔ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ismɔ
  • Syllabification: pis‧mo

Noun

pismo n (diminutive pisemko)

  1. (countable, linguistics) script, writing system (system of graphemes used to record sounds or concepts; all letters making up a given alphabet)
  2. (countable) script, writing (way of communicating using graphic signs; act of writing; ability to write)
  3. (uncountable) handwriting (way of writing letters and numbers)
  4. (countable) writ; script, scripture; writing (document, especially official, written by hand or typed) [with do (+ genitive) ‘to whom’]
  5. (countable) serial, periodical, magazine (publication issued regularly)
    Synonyms: czasopismo, periodyk
  6. (chiefly in the plural) literature (literary, scientific, journalistic or other texts, treated as a whole, separated due to authorship, topic or period in which they were created)
  7. (obsolete, uncountable) writ; script, text; writing (that what is written)
    Synonym: tekst
  8. (Middle Polish, countable) inscription
    Synonym: napis
  9. (Middle Polish, uncountable) language; text (written material in a given language)
  10. (Middle Polish, countable) letter; literal meaning (literal interpretation of something)
  11. (Middle Polish) script; literature; writing Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[8], page 195d:
      Literatura, Piſmo/ Też nauká.
      [Literatura, Pismo/ Też nauka.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[9], page 424b:
      Stylus etiam, Piſánie/ piſmo.
      [Stylus etiam, Pisanie/ pismo.]
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[10], page 956b:
      Scriptus – Pyſmo.
      [Scriptus – Pismo.]

Usage notes

The locative singular form pismie is obsolete.

Declension

Derived terms

adjectives
nouns
proverbs
  • słowa ulatują, pismo pozostaje
verbs
  • wyczuć pismo nosem pf, czuć pismo nosem impf

Further reading

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pisьmo.

Pronunciation

  • IPA(key): /pǐːsmo/
  • Hyphenation: pi‧smo

Noun

písmo n (Cyrillic spelling пи́смо)

  1. alphabet
  2. letter, epistle
    Čeka te sedam pisama.Seven letters are waiting for you.
  3. script, font

Declension

Declension of pismo
singular plural
nominative písmo pisma
genitive pisma pȋsāmā
dative pismu pismima
accusative pismo pisma
vocative pismo pisma
locative pismu pismima
instrumental pismom pismima

References

  • pismo”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2025

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish pismo.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈpis.mɔ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ismɔ
  • Syllabification: pis‧mo

Noun

pismo n (diminutive pisymko)

  1. letter (written or printed communication)
    Synonym: list

Declension

Declension of pismo
singular plural
nominative pismo pisma
genitive pisma pism/pismōw
dative pismu pismōm
accusative pismo pisma
instrumental pismym pismami/pismōma
locative piśmie pismach
vocative pismo pisma

Further reading

  • pismo in dykcjonorz.eu
  • pismo in silling.org
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “pismo”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 111
  • Aleksandra Wencel (2023) “pismo”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 477

Slovene

Etymology

From Proto-Slavic *pisьmo.

Pronunciation

  • IPA(key): /pìːsmɔ/

Noun

písmo n

  1. letter (written message)

Declension

The diacritics used in this section of the entry are non-tonal. If you are a native tonal speaker, please help by adding the tonal marks.
Neuter, hard
nom. sing. písmo
gen. sing. písma
singular dual plural
nominative
(imenovȃlnik)
písmo písmi písma
genitive
(rodȋlnik)
písma písem písem
dative
(dajȃlnik)
písmu písmoma písmom
accusative
(tožȋlnik)
písmo písmi písma
locative
(mẹ̑stnik)
písmu písmih písmih
instrumental
(orọ̑dnik)
písmom písmoma písmi

Further reading

  • pismo”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU (in Slovene), 2014–2025