qamba
Tsonga
Etymology
From a Nguni language.
Verb
qamba
- to compose
Xhosa
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
-qamba?
- (transitive) to create
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
IPA(key): /ǃâːmba/
Verb
-qâmba
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukuqamba | ukungaqambi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | qamba | -qambe | ||||
| plural | qambani | -qambeni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyaqamba, ngiqamba | engiqambayo, engiqamba | ngiqamba | angiqambi | engingaqambi | ngingaqambi |
| 2nd singular | uyaqamba, uqamba | oqambayo, oqamba | uqamba | awuqambi | ongaqambi | ungaqambi |
| 1st plural | siyaqamba, siqamba | esiqambayo, esiqamba | siqamba | asiqambi | esingaqambi | singaqambi |
| 2nd plural | niyaqamba, niqamba | eniqambayo, eniqamba | niqamba | aniqambi | eningaqambi | ningaqambi |
| class 1 | uyaqamba, uqamba | oqambayo, oqamba | eqamba | akaqambi | ongaqambi | engaqambi |
| class 2 | bayaqamba, baqamba | abaqambayo, abaqamba | beqamba | abaqambi | abangaqambi | bengaqambi |
| class 3 | uyaqamba, uqamba | oqambayo, oqamba | uqamba | awuqambi | ongaqambi | ungaqambi |
| class 4 | iyaqamba, iqamba | eqambayo, eqamba | iqamba | ayiqambi | engaqambi | ingaqambi |
| class 5 | liyaqamba, liqamba | eliqambayo, eliqamba | liqamba | aliqambi | elingaqambi | lingaqambi |
| class 6 | ayaqamba, aqamba | aqambayo, aqamba | eqamba | awaqambi | angaqambi | engaqambi |
| class 7 | siyaqamba, siqamba | esiqambayo, esiqamba | siqamba | asiqambi | esingaqambi | singaqambi |
| class 8 | ziyaqamba, ziqamba | eziqambayo, eziqamba | ziqamba | aziqambi | ezingaqambi | zingaqambi |
| class 9 | iyaqamba, iqamba | eqambayo, eqamba | iqamba | ayiqambi | engaqambi | ingaqambi |
| class 10 | ziyaqamba, ziqamba | eziqambayo, eziqamba | ziqamba | aziqambi | ezingaqambi | zingaqambi |
| class 11 | luyaqamba, luqamba | oluqambayo, oluqamba | luqamba | aluqambi | olungaqambi | lungaqambi |
| class 14 | buyaqamba, buqamba | obuqambayo, obuqamba | buqamba | abuqambi | obungaqambi | bungaqambi |
| class 15 | kuyaqamba, kuqamba | okuqambayo, okuqamba | kuqamba | akuqambi | okungaqambi | kungaqambi |
| class 17 | kuyaqamba, kuqamba | okuqambayo, okuqamba | kuqamba | akuqambi | okungaqambi | kungaqambi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiqambile, ngiqambē | engiqambile, engiqambē | ngiqambile, ngiqambē | angiqambanga | engingaqambanga | ngingaqambanga |
| 2nd singular | uqambile, uqambē | oqambile, oqambē | uqambile, uqambē | awuqambanga | ongaqambanga | ungaqambanga |
| 1st plural | siqambile, siqambē | esiqambile, esiqambē | siqambile, siqambē | asiqambanga | esingaqambanga | singaqambanga |
| 2nd plural | niqambile, niqambē | eniqambile, eniqambē | niqambile, niqambē | aniqambanga | eningaqambanga | ningaqambanga |
| class 1 | uqambile, uqambē | oqambile, oqambē | eqambile, eqambē | akaqambanga | ongaqambanga | engaqambanga |
| class 2 | baqambile, baqambē | abaqambile, abaqambē | beqambile, beqambē | abaqambanga | abangaqambanga | bengaqambanga |
| class 3 | uqambile, uqambē | oqambile, oqambē | uqambile, uqambē | awuqambanga | ongaqambanga | ungaqambanga |
| class 4 | iqambile, iqambē | eqambile, eqambē | iqambile, iqambē | ayiqambanga | engaqambanga | ingaqambanga |
| class 5 | liqambile, liqambē | eliqambile, eliqambē | liqambile, liqambē | aliqambanga | elingaqambanga | lingaqambanga |
| class 6 | aqambile, aqambē | aqambile, aqambē | eqambile, eqambē | awaqambanga | angaqambanga | engaqambanga |
| class 7 | siqambile, siqambē | esiqambile, esiqambē | siqambile, siqambē | asiqambanga | esingaqambanga | singaqambanga |
| class 8 | ziqambile, ziqambē | eziqambile, eziqambē | ziqambile, ziqambē | aziqambanga | ezingaqambanga | zingaqambanga |
| class 9 | iqambile, iqambē | eqambile, eqambē | iqambile, iqambē | ayiqambanga | engaqambanga | ingaqambanga |
| class 10 | ziqambile, ziqambē | eziqambile, eziqambē | ziqambile, ziqambē | aziqambanga | ezingaqambanga | zingaqambanga |
| class 11 | luqambile, luqambē | oluqambile, oluqambē | luqambile, luqambē | aluqambanga | olungaqambanga | lungaqambanga |
| class 14 | buqambile, buqambē | obuqambile, obuqambē | buqambile, buqambē | abuqambanga | obungaqambanga | bungaqambanga |
| class 15 | kuqambile, kuqambē | okuqambile, okuqambē | kuqambile, kuqambē | akuqambanga | okungaqambanga | kungaqambanga |
| class 17 | kuqambile, kuqambē | okuqambile, okuqambē | kuqambile, kuqambē | akuqambanga | okungaqambanga | kungaqambanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngāqamba | engāqamba | ngāqamba | angiqambanga | engingaqambanga | ngingaqambanga |
| 2nd singular | wāqamba | owāqamba | wāqamba | awuqambanga | ongaqambanga | ungaqambanga |
| 1st plural | sāqamba | esāqamba | sāqamba | asiqambanga | esingaqambanga | singaqambanga |
| 2nd plural | nāqamba | enāqamba | nāqamba | aniqambanga | eningaqambanga | ningaqambanga |
| class 1 | wāqamba | owāqamba | āqamba | akaqambanga | ongaqambanga | engaqambanga |
| class 2 | bāqamba | abāqamba | bāqamba | abaqambanga | abangaqambanga | bengaqambanga |
| class 3 | wāqamba | owāqamba | wāqamba | awuqambanga | ongaqambanga | ungaqambanga |
| class 4 | yāqamba | eyāqamba | yāqamba | ayiqambanga | engaqambanga | ingaqambanga |
| class 5 | lāqamba | elāqamba | lāqamba | aliqambanga | elingaqambanga | lingaqambanga |
| class 6 | āqamba | āqamba | āqamba | awaqambanga | angaqambanga | engaqambanga |
| class 7 | sāqamba | esāqamba | sāqamba | asiqambanga | esingaqambanga | singaqambanga |
| class 8 | zāqamba | ezāqamba | zāqamba | aziqambanga | ezingaqambanga | zingaqambanga |
| class 9 | yāqamba | eyāqamba | yāqamba | ayiqambanga | engaqambanga | ingaqambanga |
| class 10 | zāqamba | ezāqamba | zāqamba | aziqambanga | ezingaqambanga | zingaqambanga |
| class 11 | lwāqamba | olwāqamba | lwāqamba | aluqambanga | olungaqambanga | lungaqambanga |
| class 14 | bāqamba | obāqamba | bāqamba | abuqambanga | obungaqambanga | bungaqambanga |
| class 15 | kwāqamba | okwāqamba | kwāqamba | akuqambanga | okungaqambanga | kungaqambanga |
| class 17 | kwāqamba | okwāqamba | kwāqamba | akuqambanga | okungaqambanga | kungaqambanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingaqamba | — | ngingaqamba | ngingeqambe | — | ngingeqambe |
| 2nd singular | ungaqamba | — | ungaqamba | ungeqambe | — | ungeqambe |
| 1st plural | singaqamba | — | singaqamba | singeqambe | — | singeqambe |
| 2nd plural | ningaqamba | — | ningaqamba | ningeqambe | — | ningeqambe |
| class 1 | angaqamba | — | engaqamba | angeqambe | — | engeqambe |
| class 2 | bangaqamba | — | bengaqamba | bangeqambe | — | bengeqambe |
| class 3 | ungaqamba | — | ungaqamba | ungeqambe | — | ungeqambe |
| class 4 | ingaqamba | — | ingaqamba | ingeqambe | — | ingeqambe |
| class 5 | lingaqamba | — | lingaqamba | lingeqambe | — | lingeqambe |
| class 6 | angaqamba | — | engaqamba | angeqambe | — | engeqambe |
| class 7 | singaqamba | — | singaqamba | singeqambe | — | singeqambe |
| class 8 | zingaqamba | — | zingaqamba | zingeqambe | — | zingeqambe |
| class 9 | ingaqamba | — | ingaqamba | ingeqambe | — | ingeqambe |
| class 10 | zingaqamba | — | zingaqamba | zingeqambe | — | zingeqambe |
| class 11 | lungaqamba | — | lungaqamba | lungeqambe | — | lungeqambe |
| class 14 | bungaqamba | — | bungaqamba | bungeqambe | — | bungeqambe |
| class 15 | kungaqamba | — | kungaqamba | kungeqambe | — | kungeqambe |
| class 17 | kungaqamba | — | kungaqamba | kungeqambe | — | kungeqambe |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizoqamba | engizoqamba | ngizoqamba | angizuqamba | engingezuqamba | ngingezuqamba |
| 2nd singular | uzoqamba | ozoqamba | uzoqamba | awuzuqamba | ongezuqamba | ungezuqamba |
| 1st plural | sizoqamba | esizoqamba | sizoqamba | asizuqamba | esingezuqamba | singezuqamba |
| 2nd plural | nizoqamba | enizoqamba | nizoqamba | anizuqamba | eningezuqamba | ningezuqamba |
| class 1 | uzoqamba | ozoqamba | ezoqamba | akazuqamba | ongezuqamba | engezuqamba |
| class 2 | bazoqamba | abazoqamba | bezoqamba | abazuqamba | abangezuqamba | bengezuqamba |
| class 3 | uzoqamba | ozoqamba | uzoqamba | awuzuqamba | ongezuqamba | ungezuqamba |
| class 4 | izoqamba | ezoqamba | izoqamba | ayizuqamba | engezuqamba | ingezuqamba |
| class 5 | lizoqamba | elizoqamba | lizoqamba | alizuqamba | elingezuqamba | lingezuqamba |
| class 6 | azoqamba | azoqamba | ezoqamba | awazuqamba | angezuqamba | engezuqamba |
| class 7 | sizoqamba | esizoqamba | sizoqamba | asizuqamba | esingezuqamba | singezuqamba |
| class 8 | zizoqamba | ezizoqamba | zizoqamba | azizuqamba | ezingezuqamba | zingezuqamba |
| class 9 | izoqamba | ezoqamba | izoqamba | ayizuqamba | engezuqamba | ingezuqamba |
| class 10 | zizoqamba | ezizoqamba | zizoqamba | azizuqamba | ezingezuqamba | zingezuqamba |
| class 11 | luzoqamba | oluzoqamba | luzoqamba | aluzuqamba | olungezuqamba | lungezuqamba |
| class 14 | buzoqamba | obuzoqamba | buzoqamba | abuzuqamba | obungezuqamba | bungezuqamba |
| class 15 | kuzoqamba | okuzoqamba | kuzoqamba | akuzuqamba | okungezuqamba | kungezuqamba |
| class 17 | kuzoqamba | okuzoqamba | kuzoqamba | akuzuqamba | okungezuqamba | kungezuqamba |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyoqamba | engiyoqamba | ngiyoqamba | angiyuqamba | engingeyuqamba | ngingeyuqamba |
| 2nd singular | uyoqamba | oyoqamba | uyoqamba | awuyuqamba | ongeyuqamba | ungeyuqamba |
| 1st plural | siyoqamba | esiyoqamba | siyoqamba | asiyuqamba | esingeyuqamba | singeyuqamba |
| 2nd plural | niyoqamba | eniyoqamba | niyoqamba | aniyuqamba | eningeyuqamba | ningeyuqamba |
| class 1 | uyoqamba | oyoqamba | eyoqamba | akayuqamba | ongeyuqamba | engeyuqamba |
| class 2 | bayoqamba | abayoqamba | beyoqamba | abayuqamba | abangeyuqamba | bengeyuqamba |
| class 3 | uyoqamba | oyoqamba | uyoqamba | awuyuqamba | ongeyuqamba | ungeyuqamba |
| class 4 | iyoqamba | eyoqamba | iyoqamba | ayiyuqamba | engeyuqamba | ingeyuqamba |
| class 5 | liyoqamba | eliyoqamba | liyoqamba | aliyuqamba | elingeyuqamba | lingeyuqamba |
| class 6 | ayoqamba | ayoqamba | eyoqamba | awayuqamba | angeyuqamba | engeyuqamba |
| class 7 | siyoqamba | esiyoqamba | siyoqamba | asiyuqamba | esingeyuqamba | singeyuqamba |
| class 8 | ziyoqamba | eziyoqamba | ziyoqamba | aziyuqamba | ezingeyuqamba | zingeyuqamba |
| class 9 | iyoqamba | eyoqamba | iyoqamba | ayiyuqamba | engeyuqamba | ingeyuqamba |
| class 10 | ziyoqamba | eziyoqamba | ziyoqamba | aziyuqamba | ezingeyuqamba | zingeyuqamba |
| class 11 | luyoqamba | oluyoqamba | luyoqamba | aluyuqamba | olungeyuqamba | lungeyuqamba |
| class 14 | buyoqamba | obuyoqamba | buyoqamba | abuyuqamba | obungeyuqamba | bungeyuqamba |
| class 15 | kuyoqamba | okuyoqamba | kuyoqamba | akuyuqamba | okungeyuqamba | kungeyuqamba |
| class 17 | kuyoqamba | okuyoqamba | kuyoqamba | akuyuqamba | okungeyuqamba | kungeyuqamba |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngiqambe | ngingaqambi | ||||
| 2nd singular | uqambe | ungaqambi | ||||
| 1st plural | siqambe | singaqambi | ||||
| 2nd plural | niqambe | ningaqambi | ||||
| class 1 | aqambe | angaqambi | ||||
| class 2 | baqambe | bangaqambi | ||||
| class 3 | uqambe | ungaqambi | ||||
| class 4 | iqambe | ingaqambi | ||||
| class 5 | liqambe | lingaqambi | ||||
| class 6 | aqambe | angaqambi | ||||
| class 7 | siqambe | singaqambi | ||||
| class 8 | ziqambe | zingaqambi | ||||
| class 9 | iqambe | ingaqambi | ||||
| class 10 | ziqambe | zingaqambi | ||||
| class 11 | luqambe | lungaqambi | ||||
| class 14 | buqambe | bungaqambi | ||||
| class 15 | kuqambe | kungaqambi | ||||
| class 17 | kuqambe | kungaqambi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngaqamba | ngangaqamba, angaqamba, angangaqamba | ||||
| 2nd singular | waqamba | wangaqamba, awaqamba, awangaqamba | ||||
| 1st plural | saqamba | sangaqamba, asaqamba, asangaqamba | ||||
| 2nd plural | naqamba | nangaqamba, anaqamba, anangaqamba | ||||
| class 1 | waqamba | wangaqamba, akaqamba, akangaqamba | ||||
| class 2 | baqamba | bangaqamba, abaqamba, abangaqamba | ||||
| class 3 | waqamba | wangaqamba, awaqamba, awangaqamba | ||||
| class 4 | yaqamba | yangaqamba, ayaqamba, ayangaqamba | ||||
| class 5 | laqamba | langaqamba, alaqamba, alangaqamba | ||||
| class 6 | aqamba | angaqamba, awaqamba, awangaqamba | ||||
| class 7 | saqamba | sangaqamba, asaqamba, asangaqamba | ||||
| class 8 | zaqamba | zangaqamba, azaqamba, azangaqamba | ||||
| class 9 | yaqamba | yangaqamba, ayaqamba, ayangaqamba | ||||
| class 10 | zaqamba | zangaqamba, azaqamba, azangaqamba | ||||
| class 11 | lwaqamba | lwangaqamba, alwaqamba, alwangaqamba | ||||
| class 14 | baqamba | bangaqamba, abaqamba, abangaqamba | ||||
| class 15 | kwaqamba | kwangaqamba, akwaqamba, akwangaqamba | ||||
| class 17 | kwaqamba | kwangaqamba, akwaqamba, akwangaqamba | ||||
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “qamba”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “qamba (3.9)”