Quechua
Etymology
From qillqa (“letter”) + y (“verbilizing suffix”).
Pronunciation
Noun
qillqay
- writing, notation, spelling, orthography
Declension
Declension of qillqay
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqay
|
qillqaykuna
|
| accusative
|
qillqayta
|
qillqaykunata
|
| dative
|
qillqayman
|
qillqaykunaman
|
| genitive
|
qillqaypa
|
qillqaykunap
|
| locative
|
qillqaypi
|
qillqaykunapi
|
| terminative
|
qillqaykama
|
qillqaykunakama
|
| ablative
|
qillqaymanta
|
qillqaykunamanta
|
| instrumental
|
qillqaywan
|
qillqaykunawan
|
| comitative
|
qillqaynintin
|
qillqaykunantin
|
| abessive
|
qillqayninnaq
|
qillqaykunannaq
|
| comparative
|
qillqayhina
|
qillqaykunahina
|
| causative
|
qillqayrayku
|
qillqaykunarayku
|
| benefactive
|
qillqaypaq
|
qillqaykunapaq
|
| associative
|
qillqaypura
|
qillqaykunapura
|
| distributive
|
qillqayninka
|
qillqaykunanka
|
| exclusive
|
qillqaylla
|
qillqaykunalla
|
Possessive forms of qillqay
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayniy
|
qillqayniykuna
|
| accusative
|
qillqayniyta
|
qillqayniykunata
|
| dative
|
qillqayniyman
|
qillqayniykunaman
|
| genitive
|
qillqayniypa
|
qillqayniykunap
|
| locative
|
qillqayniypi
|
qillqayniykunapi
|
| terminative
|
qillqayniykama
|
qillqayniykunakama
|
| ablative
|
qillqayniymanta
|
qillqayniykunamanta
|
| instrumental
|
qillqayniywan
|
qillqayniykunawan
|
| comitative
|
qillqayniynintin
|
qillqayniykunantin
|
| abessive
|
qillqayniyninnaq
|
qillqayniykunannaq
|
| comparative
|
qillqayniyhina
|
qillqayniykunahina
|
| causative
|
qillqayniyrayku
|
qillqayniykunarayku
|
| benefactive
|
qillqayniypaq
|
qillqayniykunapaq
|
| associative
|
qillqayniypura
|
qillqayniykunapura
|
| distributive
|
qillqayniyninka
|
qillqayniykunanka
|
| exclusive
|
qillqayniylla
|
qillqayniykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayniyki
|
qillqayniykikuna
|
| accusative
|
qillqayniykita
|
qillqayniykikunata
|
| dative
|
qillqayniykiman
|
qillqayniykikunaman
|
| genitive
|
qillqayniykipa
|
qillqayniykikunap
|
| locative
|
qillqayniykipi
|
qillqayniykikunapi
|
| terminative
|
qillqayniykikama
|
qillqayniykikunakama
|
| ablative
|
qillqayniykimanta
|
qillqayniykikunamanta
|
| instrumental
|
qillqayniykiwan
|
qillqayniykikunawan
|
| comitative
|
qillqayniykintin
|
qillqayniykikunantin
|
| abessive
|
qillqayniykinnaq
|
qillqayniykikunannaq
|
| comparative
|
qillqayniykihina
|
qillqayniykikunahina
|
| causative
|
qillqayniykirayku
|
qillqayniykikunarayku
|
| benefactive
|
qillqayniykipaq
|
qillqayniykikunapaq
|
| associative
|
qillqayniykipura
|
qillqayniykikunapura
|
| distributive
|
qillqayniykinka
|
qillqayniykikunanka
|
| exclusive
|
qillqayniykilla
|
qillqayniykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqaynin
|
qillqayninkuna
|
| accusative
|
qillqayninta
|
qillqayninkunata
|
| dative
|
qillqayninman
|
qillqayninkunaman
|
| genitive
|
qillqayninpa
|
qillqayninkunap
|
| locative
|
qillqayninpi
|
qillqayninkunapi
|
| terminative
|
qillqayninkama
|
qillqayninkunakama
|
| ablative
|
qillqayninmanta
|
qillqayninkunamanta
|
| instrumental
|
qillqayninwan
|
qillqayninkunawan
|
| comitative
|
qillqayninintin
|
qillqayninkunantin
|
| abessive
|
qillqayninninnaq
|
qillqayninkunannaq
|
| comparative
|
qillqayninhina
|
qillqayninkunahina
|
| causative
|
qillqayninrayku
|
qillqayninkunarayku
|
| benefactive
|
qillqayninpaq
|
qillqayninkunapaq
|
| associative
|
qillqayninpura
|
qillqayninkunapura
|
| distributive
|
qillqaynininka
|
qillqayninkunanka
|
| exclusive
|
qillqayninlla
|
qillqayninkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayninchik
|
qillqayninchikkuna
|
| accusative
|
qillqayninchikta
|
qillqayninchikkunata
|
| dative
|
qillqayninchikman
|
qillqayninchikkunaman
|
| genitive
|
qillqayninchikpa
|
qillqayninchikkunap
|
| locative
|
qillqayninchikpi
|
qillqayninchikkunapi
|
| terminative
|
qillqayninchikkama
|
qillqayninchikkunakama
|
| ablative
|
qillqayninchikmanta
|
qillqayninchikkunamanta
|
| instrumental
|
qillqayninchikwan
|
qillqayninchikkunawan
|
| comitative
|
qillqayninchiknintin
|
qillqayninchikkunantin
|
| abessive
|
qillqayninchikninnaq
|
qillqayninchikkunannaq
|
| comparative
|
qillqayninchikhina
|
qillqayninchikkunahina
|
| causative
|
qillqayninchikrayku
|
qillqayninchikkunarayku
|
| benefactive
|
qillqayninchikpaq
|
qillqayninchikkunapaq
|
| associative
|
qillqayninchikpura
|
qillqayninchikkunapura
|
| distributive
|
qillqayninchikninka
|
qillqayninchikkunanka
|
| exclusive
|
qillqayninchiklla
|
qillqayninchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayniyku
|
qillqayniykukuna
|
| accusative
|
qillqayniykuta
|
qillqayniykukunata
|
| dative
|
qillqayniykuman
|
qillqayniykukunaman
|
| genitive
|
qillqayniykupa
|
qillqayniykukunap
|
| locative
|
qillqayniykupi
|
qillqayniykukunapi
|
| terminative
|
qillqayniykukama
|
qillqayniykukunakama
|
| ablative
|
qillqayniykumanta
|
qillqayniykukunamanta
|
| instrumental
|
qillqayniykuwan
|
qillqayniykukunawan
|
| comitative
|
qillqayniykuntin
|
qillqayniykukunantin
|
| abessive
|
qillqayniykunnaq
|
qillqayniykukunannaq
|
| comparative
|
qillqayniykuhina
|
qillqayniykukunahina
|
| causative
|
qillqayniykurayku
|
qillqayniykukunarayku
|
| benefactive
|
qillqayniykupaq
|
qillqayniykukunapaq
|
| associative
|
qillqayniykupura
|
qillqayniykukunapura
|
| distributive
|
qillqayniykunka
|
qillqayniykukunanka
|
| exclusive
|
qillqayniykulla
|
qillqayniykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayniykichik
|
qillqayniykichikkuna
|
| accusative
|
qillqayniykichikta
|
qillqayniykichikkunata
|
| dative
|
qillqayniykichikman
|
qillqayniykichikkunaman
|
| genitive
|
qillqayniykichikpa
|
qillqayniykichikkunap
|
| locative
|
qillqayniykichikpi
|
qillqayniykichikkunapi
|
| terminative
|
qillqayniykichikkama
|
qillqayniykichikkunakama
|
| ablative
|
qillqayniykichikmanta
|
qillqayniykichikkunamanta
|
| instrumental
|
qillqayniykichikwan
|
qillqayniykichikkunawan
|
| comitative
|
qillqayniykichiknintin
|
qillqayniykichikkunantin
|
| abessive
|
qillqayniykichikninnaq
|
qillqayniykichikkunannaq
|
| comparative
|
qillqayniykichikhina
|
qillqayniykichikkunahina
|
| causative
|
qillqayniykichikrayku
|
qillqayniykichikkunarayku
|
| benefactive
|
qillqayniykichikpaq
|
qillqayniykichikkunapaq
|
| associative
|
qillqayniykichikpura
|
qillqayniykichikkunapura
|
| distributive
|
qillqayniykichikninka
|
qillqayniykichikkunanka
|
| exclusive
|
qillqayniykichiklla
|
qillqayniykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
qillqayninku
|
qillqayninkukuna
|
| accusative
|
qillqayninkuta
|
qillqayninkukunata
|
| dative
|
qillqayninkuman
|
qillqayninkukunaman
|
| genitive
|
qillqayninkupa
|
qillqayninkukunap
|
| locative
|
qillqayninkupi
|
qillqayninkukunapi
|
| terminative
|
qillqayninkukama
|
qillqayninkukunakama
|
| ablative
|
qillqayninkumanta
|
qillqayninkukunamanta
|
| instrumental
|
qillqayninkuwan
|
qillqayninkukunawan
|
| comitative
|
qillqayninkuntin
|
qillqayninkukunantin
|
| abessive
|
qillqayninkunnaq
|
qillqayninkukunannaq
|
| comparative
|
qillqayninkuhina
|
qillqayninkukunahina
|
| causative
|
qillqayninkurayku
|
qillqayninkukunarayku
|
| benefactive
|
qillqayninkupaq
|
qillqayninkukunapaq
|
| associative
|
qillqayninkupura
|
qillqayninkukunapura
|
| distributive
|
qillqayninkunka
|
qillqayninkukunanka
|
| exclusive
|
qillqayninkulla
|
qillqayninkukunalla
|
|
Verb
qillqay
- (transitive) to write, sign
Conjugation
Conjugation of qillqay
| infinitive
|
qillqay
|
|
| agentive
|
qillqaq
|
| present participle
|
qillqaspa
|
| past participle
|
qillqasqa
|
| future participle
|
qillqana
|
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person
inclusive
|
1st person
exclusive
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
|
ñuqa
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
ñuqayku
|
qamkuna
|
paykuna
|
| present
|
qillqani
|
qillqanki
|
qillqan
|
qillqanchik
|
qillqayku
qillqaniku1
|
qillqankichik
|
qillqanku
|
past
(experienced)
|
qillqarqani
|
qillqarqanki
|
qillqarqan
|
qillqarqanchik
|
qillqarqayku
qillqarqaniku
|
qillqarqankichik
|
qillqarqanku
|
past
(reported)
|
qillqasqani
|
qillqasqanki
|
qillqasqan
|
qillqasqanchik
|
qillqasqayku
qillqasqaniku
|
qillqasqankichik
|
qillqasqanku
|
| future
|
qillqasaq
|
qillqanki
|
qillqanqa
|
qillqasunchik
|
qillqasaqku
|
qillqankichik
|
qillqanqaku
|
|
|
| imperative
|
|
—
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
—
|
qamkuna
|
paykuna
|
| affirmative
|
—
|
qillqay
|
qillqachun
|
qillqasun2
qillqasunchik
|
—
|
qillqaychik
|
qillqachunku
|
| negative
|
—
|
ama
qillqaychu
|
ama
qillqachunchu
|
ama qillqasunchu
ama qillqasunchikchu
|
—
|
ama
qillqaychikchu
|
ama
qillqachunkuchu
|
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".
Synonyms
Derived terms
See also