reż

Inherited from Proto-Slavic *rъžь. Displaced by żëto.

• IPA^(key): /ˈrɛʃ/
• Rhymes: -ɛʃ
• Syllabification: reż

reż f

1. (obsolete) rye

   Synonym: żëto

• Stefan Ramułt (1993) [1893] “reż”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
• Sychta, Bernard (1970) “rež”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 4 (P – Ř), Wrocław: Ossolineum, page 372
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “żyto”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “reż”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Inherited from Proto-Slavic *rъžь. First attested in 1386

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /rɛʃ/
• IPA^(key): (15^th CE) /rɛʃ/

reż f (related adjective rżany)

1. (attested in Greater Poland, Masovia) rye
   • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[2], Greater Poland, page 60:

     Eze Adam ne ucradl Falkowi dwu kopu rzi

     [Eże Adam nie ukradł Fałkowi dwu kopu rży]

   • 1959 [1391], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 93, Poznań:

     Jaco mi Jacub pobral szeszdzesant kop rszi

     [Jako mi Jakub pobrał sześdziesiąt kop rży]

   • 1959 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 180, Poznań:

     Czo Jakub na me szaloual o pencz sczwirczen rzy, […] temu trzi lata minola

     [Co Jakub na mie żałował o pięć ćwircień rży, […] temu trzy lata minęła]

   • 1888 [1397], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[3], Greater Poland, page 115:

     Iaco praue Stasek do swego pana ne snosil dw copu psenice ani dw copu rsi […]

     [Jako prawie Staszek do swego pana nie znosił dwu kopu pszenice ani dwu kopu rży […] ]

   • 1967 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 131, Kościan:

     Jaco Czewley ne sdzyl Maczegewy a ne zwonl brogu rszy

     [Jako Czewlej nie zdżył Maciejewi a nie wziął brogu rży]

   • 1967 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 291, Kościan:

     Isz Stroszin ne sslal do Climanta, chczancz mu resz zaplaczisz, czso mu pogorzala

     [Iż Stroszyn nie słał do Klimąta, chcąc mu reż zapłacić, cso mu pogorzała]

   • 1920 [1409], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 1359, Płońsk:

     Yaco mne wynowat Ian […] nacze grossa y grziwnø za *rosz

     [Jaco mnie winowat Ian […] nacze grosza i grzywną za *reż]

   • 1967 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 616, Kościan:

     Jako czso my prawo skazalo panu Barthossewi zaplaczicz resz

     [Jako cso mi prawo skazało panu Bartoszewi zapłacić reż]

   • 1959 [1425], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1197, Poznań:

     Yako Mycolay […] ne byl wynowat pączy grzywen za brog rzy

     [Jako Mikołaj […] nie był winowat pączy grzywien za bróg rży]

   • 1967 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1354, Kościan:

     Jaco my pan Jandrzich […] winowat […] maldr rszy

     [Jako mi pan Jędrzych... winowat […] małdr rży]

   • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[4], Greater Poland, page 60:

     Jsze yakosz nass pan Stanisław obszalowal, bychom wsząly iego resch w brodzech Eze Adam ne ucradl Falkowi dwu kopu rzi

     [Iże jakoś nasz pan Stanisław obżałował, bychom wzięły jego reż w brodzech Eże Adam nie ukradł Fałkowi dwu kopu rży]

   • 1959 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 180, Poznań:

     Czo Jakub na me szaloual o pencz sczwirczen rzy […] , temu trzi lata minøla

     [Co Jakub na mie żałował o pięć śćwircień rży […] , temu trzy lata minęła]

   • 1900 [1464], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[5], number 4802:

     Frumentum, siligo dictum reż

     [Frumentum, siligo dictum resz]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[6], number 943:

     Resz siligo

     [Reż siligo]

   • 1900 [1475], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[7], number 3064:

     Resz frumentum

     [Reż frumentum]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 125r:

     Siligo […] quoddam genus tritici korn resz

     [Siligo […] quoddam genus tritici korn reż]

• Polish: reż, resz, res, rez (Middle Polish)
• Silesian: reż, res, rez

• Boryś, Wiesław (2005) “rżysko”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “rżysko”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “reż”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• S. Urbańczyk, editor (1976), “reż”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 7, Wrocław, Warsaw, Kraków, Gdańsk: Polish Academy of Sciences, page 446
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “reż”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “reż”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• resz, res, rez (Middle Polish)

Inherited from Old Polish reż.

• Rhymes: -ɛʂ
• Syllabification: reż

reż f (related adjective rżany)

1. (obsolete) synonym of żyto
2. (Middle Polish) synonym of pszenica płaskurka
3. (Middle Polish) synonym of pszenica orkisz

• reż in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “reż”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “REŻ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 10.05.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “reż”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “reż”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “reż”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 529

• res, rez

Inherited from Old Polish reż.

• IPA^(key): /ˈrɛʂ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛʂ
• Syllabification: reż

reż f (related adjective rżanny)

1. rye
2. grain (harvested seeds of various grass-related food crops)

• reż in dykcjonorz.eu
• reż in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “reż”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN
• Henryk Jaroszewicz (2022) “reż”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 127
• Aleksandra Wencel (2023) “reż”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 373
• Eugeniusz Kosmała (2023) “6724. żyto (Secale L.) roślina jednoroczna, dwuletnia, wieloletnia z rodziny wielichowatych”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), ż, page 297
• Michał Przywara (c. 1900) “reż”, in Narzecza śląskie napisał ks. Michał Przywara. C. Słownik‎^[8]
• Barbara Podgórska, Adam Podgóski (2008) “rez I, reż”, in Słownik gwar śląskich [A dictionary of Silesian dialects] (in Polish), Katowice: Wydawnictwo KOS, →ISBN, page 245