rzeka

See also: Rzeka, rzéka, rzéką, rzékã, rzeką, and Rzeką

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *rěka. First attested in the 13th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /r̝ɛːka/
  • IPA(key): (15th CE) /r̝eka/

Noun

rzeka f (diminutive rzeczka, related adjective rzeczny)

  1. (attested in Lesser Poland) river (stream of water)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 65, 5:
      Po rzecze poydze peszi (in flumine pertransibunt pede)
      [Po rzece pojdą pieszy (in flumine pertransibunt pede)]
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 13, 30:
      Cananevs przebiwa... podle rzeki Iordanskey (circa fluenta Iordanis)
      [Kananeus przebywa... podle rzeki jordańskiej (circa fluenta Iordanis)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 64, 10:
      Rzeka bosza (flumen dei) napelnona iest wod
      [Rzeka boża (flumen dei) napełniona [j]est wód]
    1. river (stream of anything)
      • 1915 [End of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543[4], page 536:
        Thamo byla yedna rzeka ognyewą... Dym they rzeky podnosyl sya asz do nyeba
        [Tamo była jedna rzeka ogniewa... Dym tej rzeki podnosił się aż do nieba]

Derived terms

nouns
  • rzeczyca
  • rzeczysko
  • stara rzeka
nouns
  • rzeczne

Descendants

  • Polish: rzeka
  • Silesian: rzyka

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “rzeka”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “rzeka”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “rzeka”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rzeka”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish rzeka. Doublet of Rijeka.

Pronunciation

 
  • IPA(key): /ˈʐɛ.ka/
  • (Middle Polish) IPA(key): (16th c.) /ˈr̝e.ka/, (17th–18th c.) /ˈʐe.ka/
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Audio 3:(file)
  • Rhymes: -ɛka
  • Syllabification: rze‧ka
  • Homophone: Rzeka

Noun

rzeka f (diminutive rzeczka or rzeczułka, related adjective rzeczny)

  1. river (large stream which drains a landmass)
  2. river (any large flow of a liquid)
  3. (figuratively) river (large number of objects moving in an uninterrupted, steady motion)

Declension

Derived terms

adjectives
verbs
  • kijem rzeki nie zawrócić pf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), rzeka is one of the most used words in Polish, appearing 40 times in scientific texts, 20 times in news, 2 times in essays, 25 times in fiction, and 9 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 96 times, making it the 658th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. ^ Ida Kurcz (1990) “rzeka”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 515

Further reading