statek
Czech
Etymology
Inherited from Old Czech statek, from Proto-Slavic *statъkъ.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈstatɛk]
Audio: (file)
Noun
statek m inan
Declension
Further reading
- “statek”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
- “statek”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
- “statek”, in Internetová jazyková příručka (in Czech), 2008–2025
Old Czech
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *statъkъ.
Pronunciation
Noun
statek m inan
Declension
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | statek | statky | statci, statkové |
genitive | statka, statku | statkú | statkóv |
dative | statku | statkoma | statkóm |
accusative | statek | statky | statky |
vocative | statče | statky | statci, statkové |
locative | statcě, statku | statkú | statciech |
instrumental | statkem | statkoma | statky |
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.
Descendants
- Czech: statek
References
- Jan Gebauer (1903–1916) “statek”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *statъkъ. First attested in 1396.
Pronunciation
Noun
statek m inan
- (attested in Greater Poland) personalty, chattel (movable property, especially apartment equipment, livestock)
- 1959 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1267, Poznań:
- Tamo yesd sdlucla yego stadky y pobrala yesd ryb
- [Tamo jest stłukła jego statki i pobrała jest ryb]
- 1959 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 207, Poznań:
- Iako Maczey otbegll statca a Petrasz mu go ne pokradl
- [Jako Maciej otbiegł statka, a Pietrasz mu go nie pokradł]
- (attested in Masovia) livelihood
- 1839 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Pamiętniki o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, jako dodatek do historii prawodawstw słowiańskich przez siebie napisanej[1], volume II, Warsaw, page 352:
- Nyeboze, proszy boga za myø, nadznyka, o sthatek wszyedni
- [Nieboże, prosi Boga za mię, nędznika, o statek wszedni]
- (attested in Pomerania, Greater Poland) tool
- 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 68:
- Est (sc. exemplum) enim de corpore humano, sicud de... instrvmento, statku, ferreo... Instrvmentum, stathek, ferreum, quando indebite exercetur, consumitur siue corrumpitur
- [Est (sc. exemplum) enim de corpore humano, sicud de... instrvmento, statku, ferreo... Instrvmentum, statek, ferreum, quando indebite exercetur, consumitur siue corrumpitur]
- (attested in Greater Poland, Masovia) deed
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[5], volume I, Międzyrzec, Warsaw, page 485:
- We statek in effectu
- [We statek in effectu]
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) order, orderly action
- way of life, custom
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 23:
- O nyepokalana dzyevycze Marya, czyebye bog okraszyl przeslycznymy cznotamy y dobrymy statky (moribus pulchris decoravit)
- [O niepokalana dziewice Maryja! Ciebie Bog okrasił przezlicznymi cnotami i dobrymi statki (moribus pulchris decoravit)]
Derived terms
Related terms
- stateczność
- stać impf
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “statek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “statek”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “statek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish statek. Sense 1 is from sense 2; compare English vessel.[1][2]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈsta.tɛk/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈsta.tɛk/
- (Masovia):
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈsta.tɛk/
- (Lesser Poland):
Audio: (file) - Rhymes: -atɛk
- Syllabification: sta‧tek
Noun
statek m inan (diminutive stateczek, related adjective statkowy)
- ship, craft, vessel
- (archaic or dialectal, Kielce, now in the plural) dishes (vessels for food)
- (obsolete) sedateness, calm; settling down; seriousness; takt
- (obsolete or dialectal, Żywiec) property, estate; rural personalty, chattel
- (obsolete or dialectal, Żywiec) synonym of bydło
- (obsolete) endurance, durability
- (Kielce, Far Masovian) synonym of narzędzie
- Kupiółem wsystkie statki stolarskie. ― I bought all of the carpentry tools.
Declension
Derived terms
- statek kosmiczny
- statek liniowy
- statek powietrzny
- statek szkolny
Related terms
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), statek is one of the most used words in Polish, appearing 28 times in scientific texts, 55 times in news, 13 times in essays, 28 times in fiction, and 10 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 134 times, making it the 451st most common word in a corpus of 500,000 words.[3]
References
- ^ Boryś, Wiesław (2005) “statek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- ^ Mańczak, Witold (2017) “statek”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- ^ Ida Kurcz (1990) “statek”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 559
Further reading
- statek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- statek in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “statek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “STATEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.02.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “statek”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “statek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “statek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 404
- Izydor Kopernicki (1875) “statek”, in “Spostrzeżenia nad właściwościami językowémi w mowie Górali Bieskidowych z dodatkiem słowniczka wyrazów góralskich”, in Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności (I), volume 3, Kraków: Akademia Umiejętności, page 376
- Leon Rzeszowski (1891) “statek”, in “Spis wyrazów ludowych z okolic Żywca”, in Sprawozdania Komisyi Językowej Akademii Umiejętności, volume 4, Krakow: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, page 360
- Jan Łoś (1886) “stsatki”, in “Gwara opoczyńska. Studium dialektologiczne”, in Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności (1), volume 11, page 189
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish statek.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈsta.tɛk/
Audio: (file) - Rhymes: -atɛk
- Syllabification: sta‧tek
Noun
statek m inan
- property (object of ownership)
Derived terms
- statkować impf
Related terms
Further reading
- statek in silling.org