stracić

From s- +‎ tracić. First attested in 1396.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /strat͡ɕʲit͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /strat͡ɕʲit͡ɕʲ/

stracić pf (imperfective stracać or tracić)

1. (attested in Greater Poland) to lose (to become deprived of; to lose ownership of; to suffer the loss of)
   • 1967 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 79, Kościan:

     O then kon straczil Janus swoy kon

     [O ten koń stracił Janusz swój koń]

   • End of the 15th century, Dekalog - Dziesięcioro przykazań bożych - Decem praecepta Dei, volume V, number 1:

     Ne pozandag... rzeczy przes prawa yego, bj ne straczyl milosercza mogego

     [Nie pożądaj... rzeczy przez prawa jego, by nie stracił miłosierdzia mojego]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 46:

     Libera, id est priuata straczona

     [Libera, id est priuata stracona]

2. (attested in Greater Poland, Lesser Poland) to waste, to squander
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume I, page XXXIX:

     Naklad czlowyeku bez myary strawnemu straczony gest (perditus est)

     [Nakład człowieku bez miary strawnemu stracony jest (perditus est)]

   • 1960 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 641, Pyzdry:

     Yako Nyemyr nye myal nygdi dzeczancza w opyecanyv any mu straczil czterdzesczy grziwen

     [Jako Niemir nie miał nigdy dziecięcia w opiekaniu ani mu stracił czterdzieści grzywien]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 182a:

     Vykupicze vy svoga mastha..., prestho iszescze vy szobe krolefstwo nebeske stracily

     [Wykupicie wy swoja miasta..., przezto iżeście wy sobie królewstwo niebieskie stracili]

3. to lose (to be unable to find)
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 22, 3:

     Takyesz vczinisz... o wselkey rzeczi brata twego, ktora bi syø straczila (quae perierit) a ty yø nalasl

     [Takież uczynisz... o wszelkiej rzeczy brata twego, która by się straciła (quae perierit) a ty ją nalazł]

4. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to waste (to exterminate, to kill, to deprive of life)
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[6], Krakow, Brodnia, page 35a:

     Mnye oczekowali grzesznyczi, abi straczili mie (ut perderent me Psal 118, 95)

     [Mnie oczekowali grzesznicy, aby stracili mie (ut perderent me Psal 118, 95)]

5. (reflexive with się) to lose consciousness
   • 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[7], volume V, page 279:

     Nam se perdere quodam modo, bo thako sze straczycz nyekako, tanquam non esse et omnino non sentire seipsum et a semetipso alienari, celestis est conuersacionis non humane affectionis

     [Nam se perdere quodam modo, bo tako sie stracić niekako, tanquam non esse et omnino non sentire seipsum et a semetipso alienari, celestis est conuersacionis non humane affectionis]

6. (law, attested in Masovia) to lose a case in court, to lose something as a result of a court judgment
   • 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 260, Płońsk:

     Iaco mne Msciszek straczil swø westczø pøcz *grziwwen

     [Jako mnie Mściszek stracił swą westczą pięć grzywien]

• Polish: stracić
• Silesian: stracić

• Boryś, Wiesław (2005) “tracić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “stracić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “stracić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish stracić. By surface analysis, s- +‎ tracić. Compare Kashubian stracëc.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -at͡ɕit͡ɕ
• Syllabification: stra‧cić

stracić pf (imperfective tracić)

1. (transitive) to lose (to cease having a trait, ability, or sense)
2. (transitive) to lose (to cease owning an object)
3. (transitive) to lose (to cease having contact with someone, usually through death or separation)
4. (transitive) to lose (to cease having something belonging to one's body, e.g. weight)
5. (transitive) to lose (to use improperly, e.g. time)
6. (transitive) to lose (to not take advantage of i.e. a situation)
7. (transitive, sports) to lose out on (to allow an opponent to score)
8. (intransitive) to lose out on (to make one's situation with something worse) [with na (+ locative) ‘on what’]

   Antonyms: skorzystać, zyskać

9. (intransitive) to lose out on (to experience a decrease in intensity of something) [with na (+ locative) ‘on what’]
10. (intransitive) to lose (to become seen as worse or less valuable in someone's opinion)

    Antonym: zyskać

11. (transitive, obsolete) to lose (to be unable to find)

    Synonym: zgubić

12. (reflexive with się) to fade away, to disappear
13. (reflexive with się) to become perplexed

stracić pf (imperfective stracać)

1. (transitive) to execute (to put to death)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stracić is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 7 times in news, 6 times in essays, 17 times in fiction, and 32 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 67 times, making it the 975th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• stracić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• stracić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stracić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stracić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (17.08.2023) “STRACIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “stracić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “stracić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “stracić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 443
• stracić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish stracić. By surface analysis, s- +‎ tracić.

• IPA^(key): /ˈstra.t͡ɕit͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -at͡ɕit͡ɕ
• Syllabification: stra‧cić

stracić pf (imperfective tracić)

1. (transitive) to lose (to cease having a trait, ability, or sense; to cease owning; to cease having conact with)
2. (transitive) to lose (to be unable to find)

   Synonym: zgubić

3. (reflexive with sie) to get lost

• stracic in dykcjonorz.eu
• stracić in silling.org
• stracić_sie in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “stracić”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 136