tuîuk
Old Tupi
Etymology
Back-formation from tuîuka.
Adjective
tuîuk (noun form tuîuka)
Conjugation
Declension of tuîuk (consonant ending) (See Appendix:Old Tupi adjectives)
Note: not all forms are attested, most of the table is reconstructed based on known patterns.
| Causative | monduîuk | |||||
| Deadjectivals | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| -ba'e | i tuîukyba'e | |||||
| -sab(a) | tuîukaba | |||||
| Singular | Singular & Plural | Plural | ||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person exclusive | 1st person inclusive | 2nd person | |
| Adjectival forms | ||||||
| Active | ||||||
| Indicative | xe tuîuk | nde tuîuk | i tuîuk | oré tuîuk | îandé tuîuk | pe tuîuk |
| Imperative | ||||||
| Permissive | ta xe tuîuk | ta nde tuîuk | t'i tuîuk | t'oré tuîuk | t'îandé tuîuk | ta pe tuîuk |
| Negative indicative | na xe tuîuki | na nde tuîuki | n'i tuîuki | n'oré tuîuki | n'îandé tuîuki | na pe tuîuki |
| Negative imperative | nde tuîuk umẽ | pe tuîuk umẽ | ||||
| Negative permissive | ta xe tuîuk umẽ | ta nde tuîuk umẽ | t'i tuîuk umẽ | t'oré tuîuk umẽ | t'îandé tuîuk umẽ | ta pe tuîuk umẽ |
| Gerund | ||||||
| Affirmative | xe tuîukamo | nde tuîukamo | o tuîukamo | oré tuîukamo | îandé tuîukamo | pe tuîukamo |
| Negative | xe tuîuke'ymamo | nde tuîuke'ymamo | o tuîuke'ymamo | oré tuîuke'ymamo | îandé tuîuke'ymamo | pe tuîuke'ymamo |
| Nominal forms | ||||||
| Infinitive | ||||||
| Affirmative | tuîuka | |||||
| Negative | tuîuke'yma | |||||
| Circumstantial | ||||||
| Affirmative | same as gerund1 | |||||
| xe tuîuki2 | i tuîuki2 | oré tuîuki2 | îandé tuîuki2 | |||
| Negative | same as gerund1 | |||||
| xe tuîuke'ymi2 | i tuîuke'ymi2 | oré tuîuke'ymi2 | îandé tuîuke'ymi2 | |||
| 1South Tupi 2North Tupi | ||||||
Verb
tuîuk (first-person singular active indicative atuîuk, first-person singular negative active indicative n'atuîuki, noun tuîuka) (intransitive)
- (of organic matter) to rot
Conjugation
Conjugation of tuîuk (intransitive, consonant ending) (See Appendix:Old Tupi verbs)
Note: not all forms are attested, most of the table is reconstructed based on known patterns.
| Causative | monduîuk | |||||
| Causative-comitative | erotuîuk | |||||
| Deverbals | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| -ba'e | otuîukyba'e | |||||
| -sab(a) | tuîukaba | |||||
| -sar(a) | tuîukara | |||||
| Singular | Singular & Plural | Plural | ||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person exclusive | 1st person inclusive | 2nd person | |
| Verbal forms | ||||||
| Active | ||||||
| Indicative | atuîuk | eretuîuk | otuîuk | orotuîuk | îatuîuk | petuîuk |
| Permissive | t'atuîuk | t'eretuîuk | t'otuîuk | t'orotuîuk | t'îatuîuk | ta petuîuk |
| Imperative | etuîuk | petuîuk | ||||
| Negative indicative | n'atuîuki | n'eretuîuki | n'otuîuki | n'orotuîuki | n'îatuîuki | na petuîuki |
| Negative permissive | t'atuîuk umẽ | t'eretuîuk umẽ | t'otuîuk umẽ | t'orotuîuk umẽ | t'îatuîuk umẽ | ta petuîuk umẽ |
| Negative imperative | etuîuk umẽ | petuîuk umẽ | ||||
| Gerund | ||||||
| Affirmative | gûituîuka | etuîuka | otuîuka | orotuîuka | îatuîuka | petuîuka |
| Negative | gûituîuke'yma | etuîuke'yma | otuîuke'yma | orotuîuke'yma | îatuîuke'yma | petuîuke'yma |
| Nominal forms | ||||||
| Infinitive | ||||||
| Affirmative | tuîuka | |||||
| Negative | tuîuke'yma | |||||
| Circumstantial | ||||||
| Affirmative | xe tuîuki | i tuîuki | oré tuîuki | îandé tuîuki | ||
| Negative | xe tuîuke'ymi | i tuîuke'ymi | oré tuîuke'ymi | îandé tuîuke'ymi | ||
References
- Eduardo de Almeida Navarro (2013) “tuîuk”, in Dicionário de tupi antigo: a língua indígena clássica do Brasil [Dictionary of Old Tupi: The Classical Indigenous Language of Brazil] (overall work in Portuguese), São Paulo: Global, →ISBN, page 481, column 2