turpilucricupidus
Latin
Etymology
Coined by Plautus, from a compound of turpis (“shameful”) + lucrum (“gain”) + cupidus (“eager”).
Pronunciation
- (Classical Latin) IPA(key): [tʊr.pɪ.ɫʊ.krɪˈkʊ.pɪ.dʊs]
- (modern Italianate Ecclesiastical) IPA(key): [t̪ur.pi.lu.kriˈkuː.pi.d̪us]
Adjective
turpilucricupidus (feminine turpilucricupida, neuter turpilucricupidum); first/second-declension adjective
- (hapax legomenon) Greedy for shameful or dishonorable profit.
- c. 195 BCE, Plautus, Trinummus 1.2.61–66:
- Cal. Exspectō sī quid dīcās. Meg. prīmumdum omnium, male dictitātur tibi volgō in sermōnibus: turpilucricupidum tē vocant cīvēs tuī; tum autem sunt aliī quī tē volturium vocant: hostīsne an cīvīs comedis parvī pendere. Haec quom audiō in tē dīcī, discrucior miser.
- Cal. If you have anything to say, I am waiting for it. Meg. Then, first of all, you are badly spoken of in general conversation by the public. Your fellow-citizens are calling you greedy of grovelling gain; and then, again, there are others who nickname you a vulture, and say that you care but little whether you devour enemies or fellow-citizens. Since I have heard these things said against you, I have, to my misery, been sadly agitated.
- Cal. Exspectō sī quid dīcās. Meg. prīmumdum omnium, male dictitātur tibi volgō in sermōnibus: turpilucricupidum tē vocant cīvēs tuī; tum autem sunt aliī quī tē volturium vocant: hostīsne an cīvīs comedis parvī pendere. Haec quom audiō in tē dīcī, discrucior miser.
Declension
First/second-declension adjective.
| singular | plural | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine | feminine | neuter | masculine | feminine | neuter | ||
| nominative | turpilucricupidus | turpilucricupida | turpilucricupidum | turpilucricupidī | turpilucricupidae | turpilucricupida | |
| genitive | turpilucricupidī | turpilucricupidae | turpilucricupidī | turpilucricupidōrum | turpilucricupidārum | turpilucricupidōrum | |
| dative | turpilucricupidō | turpilucricupidae | turpilucricupidō | turpilucricupidīs | |||
| accusative | turpilucricupidum | turpilucricupidam | turpilucricupidum | turpilucricupidōs | turpilucricupidās | turpilucricupida | |
| ablative | turpilucricupidō | turpilucricupidā | turpilucricupidō | turpilucricupidīs | |||
| vocative | turpilucricupide | turpilucricupida | turpilucricupidum | turpilucricupidī | turpilucricupidae | turpilucricupida | |
Related terms
References
- “turpilucricupidus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- turpilucricupidus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.