uyay

Quechua

Noun

uyay

  1. attention

Declension

Declension of uyay
singular plural
nominative uyay uyaykuna
accusative uyayta uyaykunata
dative uyayman uyaykunaman
genitive uyaypa uyaykunap
locative uyaypi uyaykunapi
terminative uyaykama uyaykunakama
ablative uyaymanta uyaykunamanta
instrumental uyaywan uyaykunawan
comitative uyaynintin uyaykunantin
abessive uyayninnaq uyaykunannaq
comparative uyayhina uyaykunahina
causative uyayrayku uyaykunarayku
benefactive uyaypaq uyaykunapaq
associative uyaypura uyaykunapura
distributive uyayninka uyaykunanka
exclusive uyaylla uyaykunalla
Possessive forms of uyay
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) singular plural
nominative uyayniy uyayniykuna
accusative uyayniyta uyayniykunata
dative uyayniyman uyayniykunaman
genitive uyayniypa uyayniykunap
locative uyayniypi uyayniykunapi
terminative uyayniykama uyayniykunakama
ablative uyayniymanta uyayniykunamanta
instrumental uyayniywan uyayniykunawan
comitative uyayniynintin uyayniykunantin
abessive uyayniyninnaq uyayniykunannaq
comparative uyayniyhina uyayniykunahina
causative uyayniyrayku uyayniykunarayku
benefactive uyayniypaq uyayniykunapaq
associative uyayniypura uyayniykunapura
distributive uyayniyninka uyayniykunanka
exclusive uyayniylla uyayniykunalla
qampa - second-person singular
qampa (your) singular plural
nominative uyayniyki uyayniykikuna
accusative uyayniykita uyayniykikunata
dative uyayniykiman uyayniykikunaman
genitive uyayniykipa uyayniykikunap
locative uyayniykipi uyayniykikunapi
terminative uyayniykikama uyayniykikunakama
ablative uyayniykimanta uyayniykikunamanta
instrumental uyayniykiwan uyayniykikunawan
comitative uyayniykintin uyayniykikunantin
abessive uyayniykinnaq uyayniykikunannaq
comparative uyayniykihina uyayniykikunahina
causative uyayniykirayku uyayniykikunarayku
benefactive uyayniykipaq uyayniykikunapaq
associative uyayniykipura uyayniykikunapura
distributive uyayniykinka uyayniykikunanka
exclusive uyayniykilla uyayniykikunalla
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) singular plural
nominative uyaynin uyayninkuna
accusative uyayninta uyayninkunata
dative uyayninman uyayninkunaman
genitive uyayninpa uyayninkunap
locative uyayninpi uyayninkunapi
terminative uyayninkama uyayninkunakama
ablative uyayninmanta uyayninkunamanta
instrumental uyayninwan uyayninkunawan
comitative uyayninintin uyayninkunantin
abessive uyayninninnaq uyayninkunannaq
comparative uyayninhina uyayninkunahina
causative uyayninrayku uyayninkunarayku
benefactive uyayninpaq uyayninkunapaq
associative uyayninpura uyayninkunapura
distributive uyaynininka uyayninkunanka
exclusive uyayninlla uyayninkunalla
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
ñuqanchikpa (our(incl)) singular plural
nominative uyayninchik uyayninchikkuna
accusative uyayninchikta uyayninchikkunata
dative uyayninchikman uyayninchikkunaman
genitive uyayninchikpa uyayninchikkunap
locative uyayninchikpi uyayninchikkunapi
terminative uyayninchikkama uyayninchikkunakama
ablative uyayninchikmanta uyayninchikkunamanta
instrumental uyayninchikwan uyayninchikkunawan
comitative uyayninchiknintin uyayninchikkunantin
abessive uyayninchikninnaq uyayninchikkunannaq
comparative uyayninchikhina uyayninchikkunahina
causative uyayninchikrayku uyayninchikkunarayku
benefactive uyayninchikpaq uyayninchikkunapaq
associative uyayninchikpura uyayninchikkunapura
distributive uyayninchikninka uyayninchikkunanka
exclusive uyayninchiklla uyayninchikkunalla
ñuqaykup - first-person exclusive plural
ñuqaykup (our(excl)) singular plural
nominative uyayniyku uyayniykukuna
accusative uyayniykuta uyayniykukunata
dative uyayniykuman uyayniykukunaman
genitive uyayniykupa uyayniykukunap
locative uyayniykupi uyayniykukunapi
terminative uyayniykukama uyayniykukunakama
ablative uyayniykumanta uyayniykukunamanta
instrumental uyayniykuwan uyayniykukunawan
comitative uyayniykuntin uyayniykukunantin
abessive uyayniykunnaq uyayniykukunannaq
comparative uyayniykuhina uyayniykukunahina
causative uyayniykurayku uyayniykukunarayku
benefactive uyayniykupaq uyayniykukunapaq
associative uyayniykupura uyayniykukunapura
distributive uyayniykunka uyayniykukunanka
exclusive uyayniykulla uyayniykukunalla
qamkunap - second-person plural
qamkunap (your(pl)) singular plural
nominative uyayniykichik uyayniykichikkuna
accusative uyayniykichikta uyayniykichikkunata
dative uyayniykichikman uyayniykichikkunaman
genitive uyayniykichikpa uyayniykichikkunap
locative uyayniykichikpi uyayniykichikkunapi
terminative uyayniykichikkama uyayniykichikkunakama
ablative uyayniykichikmanta uyayniykichikkunamanta
instrumental uyayniykichikwan uyayniykichikkunawan
comitative uyayniykichiknintin uyayniykichikkunantin
abessive uyayniykichikninnaq uyayniykichikkunannaq
comparative uyayniykichikhina uyayniykichikkunahina
causative uyayniykichikrayku uyayniykichikkunarayku
benefactive uyayniykichikpaq uyayniykichikkunapaq
associative uyayniykichikpura uyayniykichikkunapura
distributive uyayniykichikninka uyayniykichikkunanka
exclusive uyayniykichiklla uyayniykichikkunalla
paykunap - third-person plural
paykunap (their) singular plural
nominative uyayninku uyayninkukuna
accusative uyayninkuta uyayninkukunata
dative uyayninkuman uyayninkukunaman
genitive uyayninkupa uyayninkukunap
locative uyayninkupi uyayninkukunapi
terminative uyayninkukama uyayninkukunakama
ablative uyayninkumanta uyayninkukunamanta
instrumental uyayninkuwan uyayninkukunawan
comitative uyayninkuntin uyayninkukunantin
abessive uyayninkunnaq uyayninkukunannaq
comparative uyayninkuhina uyayninkukunahina
causative uyayninkurayku uyayninkukunarayku
benefactive uyayninkupaq uyayninkukunapaq
associative uyayninkupura uyayninkukunapura
distributive uyayninkunka uyayninkukunanka
exclusive uyayninkulla uyayninkukunalla

Verb

uyay

  1. (transitive) to hear, listen
  2. (transitive) to obey, agree to
  3. (transitive) to understand
  4. (transitive) to hear mass

Conjugation

Conjugation of uyay
infinitive uyay
agentive uyaq
present participle uyaspa
past participle uyasqa
future participle uyana
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person
inclusive
1st person
exclusive
2nd person 3rd person
indicative ñuqa qam pay ñuqanchik ñuqayku qamkuna paykuna
present uyani uyanki uyan uyanchik uyayku
uyaniku1
uyankichik uyanku
past
(experienced)
uyarqani uyarqanki uyarqan uyarqanchik uyarqayku
uyarqaniku
uyarqankichik uyarqanku
past
(reported)
uyasqani uyasqanki uyasqan uyasqanchik uyasqayku
uyasqaniku
uyasqankichik uyasqanku
future uyasaq uyanki uyanqa uyasunchik uyasaqku uyankichik uyanqaku
imperative qam pay ñuqanchik qamkuna paykuna
affirmative uyay uyachun uyasun2
uyasunchik
uyaychik uyachunku
negative ama
uyaychu
ama
uyachunchu
ama uyasunchu
ama uyasunchikchu
ama
uyaychikchu
ama
uyachunkuchu

1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".

See also