xiine
Afar
Etymology
Cognate with Saho dhiine.
Pronunciation
- IPA(key): /ɖiːˈne/ [ɖiːˈnɛ]
- Hyphenation: xii‧ne
Verb
xiiné (causative xiinisé)
- (intransitive) sleep
Conjugation
| Conjugation of xiine (type II verb) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st singular | 2nd singular | 3rd singular | 1st plural | 2nd plural | 3rd plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | f | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| perfective | V-affirmative | xiinéh | xiintéh | xiinéh | xiintéh | xiinnéh | xiinteeníh | xiineeníh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xiiné | xiinté | xiiné | xiinté | xiinné | xiintén | xiinén | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | máxiininniyo | máxiininnito | máxiininna | máxiininna | máxiininnino | máxiininniton | máxiininnon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| imperfective | V-affirmative | xiináh | xiintáh | xiináh | xiintáh | xiinnáh | xiintaanáh | xiinaanáh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xiiná | xiintá | xiiná | xiintá | xiinná | xiintán | xiinán | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | máxiina | máxiinta | máxiina | máxiinta | máxiinna | máxiintan | máxiinan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| prospective | V-affirmative | xiinéliyoh xiinéyyoh |
xiinélitoh xiinéttoh |
xiinéleh | xiinéleh | xiinélinoh xiinénnoh |
xiinélitoonuh xiinéttoonuh |
xiinéloonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xiinéliyo xiinéyyo |
xiinélito xiinétto |
xiinéle | xiinéle | xiinélino xiinénno |
xiinéliton xiinétton |
xiinélon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| conjunctive I | V-affirmative | xíinuh | xíintuh | xíinuh | xíintuh | xíinuh | xiintóonuh | xiinóonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xíinu | xíintu | xíinu | xíintu | xíinu | xiintón | xiinón | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xiiné wáyuh | xiiné wáytuh | xiiné wáyuh | xiiné wáytuh | xiiné wáynuh | xiiné waytóonuh | xiiné wóonuh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| conjunctive II | V-affirmative | xiinánkeh | xiintánkeh | xiinánkeh | xiintánkeh | xiinnánkeh | xiintaanánkeh | xiinaanánkeh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xiinánke | xiintánke | xiinánke | xiintánke | xiinnánke | xiintaanánke | xiinaanánke | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xiiné wáankeh | xiiné waytánkeh | xiiné wáankeh | xiiné waytánkeh | xiiné waynánkeh | xiiné waytaanánkeh | xiiné wáankeh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| jussive | affirmative | xíinay | xíintay | xíinay | xíintay | xíinay | xiintóonay | xiinóonay | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xiiné wáay | xiiné wáytay | xiiné wáay | xiiné wáytay | xiiné wáynay | xiiné waytóonay | xiiné wóonay | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| past conditional |
affirmative | xiininniyóy | xiininnitóy | xiininnáy | xiininnáy | xiininninóy | xiininnitoonúy | xiininnoonúy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xiiné wanniyóy | xiiné wannitóy | xiiné wannáy | xiiné wannáy | xiiné wanninóy | xiiné wannitoonúy | xiiné wanninoonúy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| present conditional I |
affirmative | xiinék | xiinték | xiinék | xiinték | xiinnék | xiinteeník | xiineeník | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xiiné wéek | xiiné wayték | xiiné wéek | xiiné wayték | xiiné waynék | xiiné wayteeník | xiiné weeník | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| singular | plural | singular | plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| consultative | affirmative | xiinóo | xiinnóo | imperative | affirmative | xín | xína | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | maxiinóo | maxiinnóo | negative | máxiinin | máxiinina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| -h converb | -i form | -k converb | -in(n)uh converb | -innuk converb | infinitive | indefinite participle | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| V-focus | N-focus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| xíinah | xíini | xíinak | xiinínnuh | xiinínnuk | xiiníyya | xiinináanih | xiinináan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Derived terms
References
- E. M. Parker, R. J. Hayward (1985) “xiine”, in An Afar-English-French dictionary (with Grammatical Notes in English), University of London, →ISBN