ársaigh

Irish

Alternative forms

Etymology 1

From arsa (“says”) +‎ -igh.

Verb

ársaigh (present analytic ársaíonn, future analytic ársóidh, verbal noun ársaí, past participle ársaithe)

  1. (transitive) to tell, relate
    Synonym: inis
Conjugation
conjugation of ársaigh (second conjugation)
verbal noun ársaí
past participle ársaithe
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present ársaím ársaíonn tú;
ársaír† 		ársaíonn sé, sí ársaímid;
ársaíonn muid 		ársaíonn sibh ársaíonn siad;
ársaíd† 		a ársaíonn; a ársaíos /
a n-ársaíonn* 		ársaítear
past d'ársaigh mé; d'ársaíos /
ársaigh mé‡; ársaíos‡ 		d'ársaigh tú; d'ársaís /
ársaigh tú‡; ársaís‡ 		d'ársaigh sé, sí /
ársaigh sé, sí‡ 		d'ársaíomar; d'ársaigh muid /
ársaíomar‡; ársaigh muid‡ 		d'ársaigh sibh; d'ársaíobhair /
ársaigh sibh‡; ársaíobhair‡ 		d'ársaigh siad; d'ársaíodar /
ársaigh siad‡; ársaíodar‡ 		a d'ársaigh /
ar ársaigh* 		ársaíodh;
hársaíodh†
past habitual d'ársaínn /
ársaínn‡; n-ársaínn‡‡ 		d'ársaíteá /
ársaíteá‡; n-ársaíteᇇ 		d'ársaíodh sé, sí /
ársaíodh sé, sí‡; n-ársaíodh sé, s퇇 		d'ársaímis; d'ársaíodh muid /
ársaímis‡; ársaíodh muid‡; n-ársaímis‡‡; n-ársaíodh muid‡‡ 		d'ársaíodh sibh /
ársaíodh sibh‡; n-ársaíodh sibh‡‡ 		d'ársaídís; d'ársaíodh siad /
ársaídís; ársaíodh siad‡; n-ársaídís‡‡; n-ársaíodh siad‡‡ 		a d'ársaíodh /
a n-ársaíodh* 		d'ársaítí /
ársaítí‡; n-ársaít퇇
future ársóidh mé;
ársód;
ársóchaidh mé† 		ársóidh tú;
ársóir†;
ársóchaidh tú† 		ársóidh sé, sí;
ársóchaidh sé, sí† 		ársóimid;
ársóidh muid;
ársóchaimid†;
ársóchaidh muid† 		ársóidh sibh;
ársóchaidh sibh† 		ársóidh siad;
ársóid†;
ársóchaidh siad† 		a ársóidh; a ársós; a ársóchaidh†; a ársóchas† /
a n-ársóidh*; a n-ársóchaidh*† 		ársófar; ársóchar†
conditional d'ársóinn; d'ársóchainn† / ársóinn‡; ársóchainn†‡; n-ársóinn‡‡; n-ársóchainn†‡‡ d'ársófá; d'ársóchthᆠ/ ársófá‡; ársóchthᆇ; n-ársófᇇ; n-ársóchthᆇ‡ d'ársódh sé, sí; d'ársóchadh sé, s토/ ársódh sé, sí‡; ársóchadh sé, s톇; n-ársódh sé, s퇇; n-ársóchadh sé, s톇‡ d'ársóimis; d'ársódh muid; d'ársóchaimis†; d'ársóchadh muid† / ársóimis‡; ársódh muid‡; ársóchaimis†‡; ársóchadh muid†‡; n-ársóimis‡‡; n-ársódh muid‡‡; n-ársóchaimis†‡‡; n-ársóchadh muid†‡‡ d'ársódh sibh; d'ársóchadh sibh† / ársódh sibh‡; ársóchadh sibh†‡; n-ársódh sibh‡‡; n-ársóchadh sibh†‡‡ d'ársóidís; d'ársódh siad; d'ársóchadh siad† / ársóidís‡; ársódh siad‡; ársóchadh siad†‡; n-ársóidís‡‡; n-ársódh siad‡‡; n-ársóchadh siad†‡‡ a d'ársódh; a d'ársóchadh† /
a n-ársódh*; a n-ársóchadh*† 		d'ársófaí; d'ársóchtha토/ ársófaí‡; ársóchtha톇; n-ársófa퇇; n-ársóchtha톇‡
subjunctive
present go n-ársaí mé;
go n-ársaíod† 		go n-ársaí tú;
go n-ársaír† 		go n-ársaí sé, sí go n-ársaímid;
go n-ársaí muid 		go n-ársaí sibh go n-ársaí siad;
go n-ársaíd† 		— go n-ársaítear
past dá n-ársaínn dá n-ársaíteá dá n-ársaíodh sé, sí dá n-ársaímis;
dá n-ársaíodh muid 		dá n-ársaíodh sibh dá n-ársaídís;
dá n-ársaíodh siad 		— dá n-ársaítí
imperative
– ársaím ársaigh ársaíodh sé, sí ársaímis ársaígí;
ársaídh† 		ársaídís — ársaítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Further reading

Etymology 2

From Middle Irish arsaidid,[1] re-formed from Old Irish arsadaigidir.[2] By surface analysis, ársa +‎ -igh.

Verb

ársaigh (present analytic ársaíonn, future analytic ársóidh, verbal noun ársú, past participle ársaithe)

  1. (transitive) to grow old
Conjugation
conjugation of ársaigh (second conjugation)
verbal noun ársú
past participle ársaithe
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present ársaím ársaíonn tú;
ársaír† 		ársaíonn sé, sí ársaímid;
ársaíonn muid 		ársaíonn sibh ársaíonn siad;
ársaíd† 		a ársaíonn; a ársaíos /
a n-ársaíonn* 		ársaítear
past d'ársaigh mé; d'ársaíos /
ársaigh mé‡; ársaíos‡ 		d'ársaigh tú; d'ársaís /
ársaigh tú‡; ársaís‡ 		d'ársaigh sé, sí /
ársaigh sé, sí‡ 		d'ársaíomar; d'ársaigh muid /
ársaíomar‡; ársaigh muid‡ 		d'ársaigh sibh; d'ársaíobhair /
ársaigh sibh‡; ársaíobhair‡ 		d'ársaigh siad; d'ársaíodar /
ársaigh siad‡; ársaíodar‡ 		a d'ársaigh /
ar ársaigh* 		ársaíodh;
hársaíodh†
past habitual d'ársaínn /
ársaínn‡; n-ársaínn‡‡ 		d'ársaíteá /
ársaíteá‡; n-ársaíteᇇ 		d'ársaíodh sé, sí /
ársaíodh sé, sí‡; n-ársaíodh sé, s퇇 		d'ársaímis; d'ársaíodh muid /
ársaímis‡; ársaíodh muid‡; n-ársaímis‡‡; n-ársaíodh muid‡‡ 		d'ársaíodh sibh /
ársaíodh sibh‡; n-ársaíodh sibh‡‡ 		d'ársaídís; d'ársaíodh siad /
ársaídís; ársaíodh siad‡; n-ársaídís‡‡; n-ársaíodh siad‡‡ 		a d'ársaíodh /
a n-ársaíodh* 		d'ársaítí /
ársaítí‡; n-ársaít퇇
future ársóidh mé;
ársód;
ársóchaidh mé† 		ársóidh tú;
ársóir†;
ársóchaidh tú† 		ársóidh sé, sí;
ársóchaidh sé, sí† 		ársóimid;
ársóidh muid;
ársóchaimid†;
ársóchaidh muid† 		ársóidh sibh;
ársóchaidh sibh† 		ársóidh siad;
ársóid†;
ársóchaidh siad† 		a ársóidh; a ársós; a ársóchaidh†; a ársóchas† /
a n-ársóidh*; a n-ársóchaidh*† 		ársófar; ársóchar†
conditional d'ársóinn; d'ársóchainn† / ársóinn‡; ársóchainn†‡; n-ársóinn‡‡; n-ársóchainn†‡‡ d'ársófá; d'ársóchthᆠ/ ársófá‡; ársóchthᆇ; n-ársófᇇ; n-ársóchthᆇ‡ d'ársódh sé, sí; d'ársóchadh sé, s토/ ársódh sé, sí‡; ársóchadh sé, s톇; n-ársódh sé, s퇇; n-ársóchadh sé, s톇‡ d'ársóimis; d'ársódh muid; d'ársóchaimis†; d'ársóchadh muid† / ársóimis‡; ársódh muid‡; ársóchaimis†‡; ársóchadh muid†‡; n-ársóimis‡‡; n-ársódh muid‡‡; n-ársóchaimis†‡‡; n-ársóchadh muid†‡‡ d'ársódh sibh; d'ársóchadh sibh† / ársódh sibh‡; ársóchadh sibh†‡; n-ársódh sibh‡‡; n-ársóchadh sibh†‡‡ d'ársóidís; d'ársódh siad; d'ársóchadh siad† / ársóidís‡; ársódh siad‡; ársóchadh siad†‡; n-ársóidís‡‡; n-ársódh siad‡‡; n-ársóchadh siad†‡‡ a d'ársódh; a d'ársóchadh† /
a n-ársódh*; a n-ársóchadh*† 		d'ársófaí; d'ársóchtha토/ ársófaí‡; ársóchtha톇; n-ársófa퇇; n-ársóchtha톇‡
subjunctive
present go n-ársaí mé;
go n-ársaíod† 		go n-ársaí tú;
go n-ársaír† 		go n-ársaí sé, sí go n-ársaímid;
go n-ársaí muid 		go n-ársaí sibh go n-ársaí siad;
go n-ársaíd† 		— go n-ársaítear
past dá n-ársaínn dá n-ársaíteá dá n-ársaíodh sé, sí dá n-ársaímis;
dá n-ársaíodh muid 		dá n-ársaíodh sibh dá n-ársaídís;
dá n-ársaíodh siad 		— dá n-ársaítí
imperative
– ársaím ársaigh ársaíodh sé, sí ársaímis ársaígí;
ársaídh† 		ársaídís — ársaítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Synonyms

Further reading

References

  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “arsaidid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “arsadaigidir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.