úim
See also: UIM
Irish
Alternative forms
- adhaim, udhaim, ughaim (obsolete)
- úghaim (superseded)
Etymology
From Middle Irish uidim, from Old Irish aidemm (“tool, implement”). Cognate with Scottish Gaelic uidheam (“equipment, gear”).
Pronunciation
- IPA(key): /uːmʲ/
Noun
úim f (genitive singular úma, nominative plural úmacha)
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Verb
úim (present analytic úmann, future analytic úmfaidh, verbal noun úmadh, past participle úmtha)
- to harness
Conjugation
conjugation of úim (first conjugation – A)
| verbal noun | úmadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | úmtha | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | úmaim | úmann tú; úmair† |
úmann sé, sí | úmaimid | úmann sibh | úmann siad; úmaid† |
a úmann; a úmas / a n-úmann* |
úmtar |
| past | d'úim mé; d'úmas / úim mé‡; úmas‡ |
d'úim tú; d'úmais / úim tú; úmais‡ |
d'úim sé, sí / úim sé, sí‡ |
d'úmamar; d'úim muid / úmamar; úim muid‡ |
d'úim sibh; d'úmabhair / úim sibh; úmabhair‡ |
d'úim siad; d'úmadar / úim siad; úmadar‡ |
a d'úim / ar úim* |
úmadh; húmadh† |
| past habitual | d'úmainn / úmainn‡; n-úmainn‡‡ |
d'úmtá / úmtá‡; n-úmtᇇ |
d'úmadh sé, sí / úmadh sé, sí‡; n-úmadh sé, s퇇 |
d'úmaimis; d'úmadh muid / úmaimis; úmadh muid‡; n-úmaimis‡‡; n-úmadh muid‡‡ |
d'úmadh sibh / úmadh sibh‡; n-úmadh sibh‡‡ |
d'úmaidís; d'úmadh siad / úmaidís; úmadh siad‡; n-úmaidís‡‡; n-úmadh siad‡‡ |
a d'úmadh / a n-úmadh* |
d'úmtaí / úmtaí‡; n-úmta퇇 |
| future | úmfaidh mé; úmfad |
úmfaidh tú; úmfair† |
úmfaidh sé, sí | úmfaimid; úmfaidh muid |
úmfaidh sibh | úmfaidh siad; úmfaid† |
a úmfaidh; a úmfas / a n-úmfaidh* |
úmfar |
| conditional | d'úmfainn / úmfainn‡; n-úmfainn‡‡ | d'úmfá / úmfá‡; n-úmfᇇ | d'úmfadh sé, sí / úmfadh sé, sí‡; n-úmfadh sé, s퇇 | d'úmfaimis; d'úmfadh muid / úmfaimis‡; úmfadh muid‡; n-úmfaimis‡‡; n-úmfadh muid‡‡ | d'úmfadh sibh / úmfadh sibh‡; n-úmfadh sibh‡‡ | d'úmfaidís; d'úmfadh siad / úmfaidís‡; úmfadh siad‡; n-úmfaidís‡‡; n-úmfadh siad‡‡ | a d'úmfadh / a n-úmfadh* |
d'úmfaí / úmfaí‡; n-úmfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-úma mé; go n-úmad† |
go n-úma tú; go n-úmair† |
go n-úma sé, sí | go n-úmaimid; go n-úma muid |
go n-úma sibh | go n-úma siad; go n-úmaid† |
— | go n-úmtar |
| past | dá n-úmainn | dá n-úmtá | dá n-úmadh sé, sí | dá n-úmaimis; dá n-úmadh muid |
dá n-úmadh sibh | dá n-úmaidís; dá n-úmadh siad |
— | dá n-úmtaí |
| imperative | ||||||||
| – | úmaim | úim | úmadh sé, sí | úmaimis | úmaigí; úmaidh† |
úmaidís | — | úmtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| úim | n-úim | húim | not applicable |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- “úim”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “aidemm”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “ugaim”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “úġaim; úġamaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 774
- Ó Dónaill, Niall (1977) “úim”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN