úraigh
See also: uraigh
Irish
Etymology 1
úr (“fresh; new; moist”) + -igh
Verb
úraigh (present analytic úraíonn, future analytic úróidh, verbal noun úrú, past participle úraithe)
- (transitive) to freshen
- (transitive, of cloth) to scour, cleanse
- (intransitive) to become moist, damp
Conjugation
conjugation of úraigh (second conjugation)
| verbal noun | úrú | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | úraithe | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | úraím | úraíonn tú; úraír† |
úraíonn sé, sí | úraímid; úraíonn muid |
úraíonn sibh | úraíonn siad; úraíd† |
a úraíonn; a úraíos / a n-úraíonn* |
úraítear |
| past | d'úraigh mé; d'úraíos / úraigh mé‡; úraíos‡ |
d'úraigh tú; d'úraís / úraigh tú‡; úraís‡ |
d'úraigh sé, sí / úraigh sé, sí‡ |
d'úraíomar; d'úraigh muid / úraíomar‡; úraigh muid‡ |
d'úraigh sibh; d'úraíobhair / úraigh sibh‡; úraíobhair‡ |
d'úraigh siad; d'úraíodar / úraigh siad‡; úraíodar‡ |
a d'úraigh / ar úraigh* |
úraíodh; húraíodh† |
| past habitual | d'úraínn / úraínn‡; n-úraínn‡‡ |
d'úraíteá / úraíteá‡; n-úraíteᇇ |
d'úraíodh sé, sí / úraíodh sé, sí‡; n-úraíodh sé, s퇇 |
d'úraímis; d'úraíodh muid / úraímis‡; úraíodh muid‡; n-úraímis‡‡; n-úraíodh muid‡‡ |
d'úraíodh sibh / úraíodh sibh‡; n-úraíodh sibh‡‡ |
d'úraídís; d'úraíodh siad / úraídís; úraíodh siad‡; n-úraídís‡‡; n-úraíodh siad‡‡ |
a d'úraíodh / a n-úraíodh* |
d'úraítí / úraítí‡; n-úraít퇇 |
| future | úróidh mé; úród; úróchaidh mé† |
úróidh tú; úróir†; úróchaidh tú† |
úróidh sé, sí; úróchaidh sé, sí† |
úróimid; úróidh muid; úróchaimid†; úróchaidh muid† |
úróidh sibh; úróchaidh sibh† |
úróidh siad; úróid†; úróchaidh siad† |
a úróidh; a úrós; a úróchaidh†; a úróchas† / a n-úróidh*; a n-úróchaidh*† |
úrófar; úróchar† |
| conditional | d'úróinn; d'úróchainn† / úróinn‡; úróchainn†‡; n-úróinn‡‡; n-úróchainn†‡‡ | d'úrófá; d'úróchthᆠ/ úrófá‡; úróchthᆇ; n-úrófᇇ; n-úróchthᆇ‡ | d'úródh sé, sí; d'úróchadh sé, sí† / úródh sé, sí‡; úróchadh sé, s톇; n-úródh sé, s퇇; n-úróchadh sé, s톇‡ | d'úróimis; d'úródh muid; d'úróchaimis†; d'úróchadh muid† / úróimis‡; úródh muid‡; úróchaimis†‡; úróchadh muid†‡; n-úróimis‡‡; n-úródh muid‡‡; n-úróchaimis†‡‡; n-úróchadh muid†‡‡ | d'úródh sibh; d'úróchadh sibh† / úródh sibh‡; úróchadh sibh†‡; n-úródh sibh‡‡; n-úróchadh sibh†‡‡ | d'úróidís; d'úródh siad; d'úróchadh siad† / úróidís‡; úródh siad‡; úróchadh siad†‡; n-úróidís‡‡; n-úródh siad‡‡; n-úróchadh siad†‡‡ | a d'úródh; a d'úróchadh† / a n-úródh*; a n-úróchadh*† |
d'úrófaí; d'úróchthaí† / úrófaí‡; úróchtha톇; n-úrófa퇇; n-úróchtha톇‡ |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-úraí mé; go n-úraíod† |
go n-úraí tú; go n-úraír† |
go n-úraí sé, sí | go n-úraímid; go n-úraí muid |
go n-úraí sibh | go n-úraí siad; go n-úraíd† |
— | go n-úraítear |
| past | dá n-úraínn | dá n-úraíteá | dá n-úraíodh sé, sí | dá n-úraímis; dá n-úraíodh muid |
dá n-úraíodh sibh | dá n-úraídís; dá n-úraíodh siad |
— | dá n-úraítí |
| imperative | ||||||||
| – | úraím | úraigh | úraíodh sé, sí | úraímis | úraígí; úraídh† |
úraídís | — | úraítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Etymology 2
Noun
úraigh m sg
- vocative/genitive singular of úrach (“green timber”)
Etymology 3
Adjective
úraigh sg
- inflection of úrach (“earthy”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
Etymology 4
Adjective
úraigh sg
- inflection of úrach (“uric”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| úraigh | n-úraigh | húraigh | not applicable |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “úraigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “úraím”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “úraigh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025