λάμπω

Ancient Greek

Alternative forms

  • λαμπάζω (lampázō) — poetic

Etymology

Possibly from a nasalized variant of Proto-Indo-European *leh₂p- (“to shine”), but problematic due to said nasalization. Related to Scottish Gaelic loisg (“to burn”), Welsh llachar (“glow”), Hittite [script needed] (lapp-, “to glow, flash”), Latvian lāpa (“torch, flame”).[1]

Pronunciation

 

Verb

λᾰ́μπω • (lắmpō)

  1. to shine, be bright, give light
    1. (transitive, primarily poetic or comedic) to illumine, cause to shine
      • 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Memorabilia 4.7.7:
        φάσκων δὲ τὸν ἥλιον λίθον διάπυρον εἶναι καὶ τοῦτο ἠγνόει, ὅτι λίθος μὲν ἐν πυρὶ ὢν οὔτε λάμπει οὔτε πολὺν χρόνον ἀντέχει, ὁ δὲ ἥλιος πάντα τὸν χρόνον πάντων λαμπρότατος ὢν διαμένει.
        pháskōn dè tòn hḗlion líthon diápuron eînai kaì toûto ēgnóei, hóti líthos mèn en purì ṑn oúte lámpei oúte polùn khrónon antékhei, ho dè hḗlios pánta tòn khrónon pántōn lamprótatos ṑn diaménei.
        (please add an English translation of this quotation)
      • 46 CE – 120 CE, Plutarch, Timoleon 3:
        τοσαύτη καὶ περὶ τὴν αἵρεσιν εὐθὺς ἔλαμψε τύχης εὐμένεια καὶ ταῖς ἄλλαις πράξεσιν ἐπηκολούθησε χάρις ἐπικοσμοῦσα τὴν ἀρετὴν τοῦ ἀνδρός.
        tosaútē kaì perì tḕn haíresin euthùs élampse túkhēs euméneia kaì taîs állais práxesin epēkoloúthēse kháris epikosmoûsa tḕn aretḕn toû andrós.
        (please add an English translation of this quotation)
  2. (sound) to be loud, clear
  3. (figurative) to be famous, conspicuous

Inflection

   Present: λᾰ́μπω, λᾰ́μπομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative λᾰ́μπω λᾰ́μπεις λᾰ́μπει λᾰ́μπετον λᾰ́μπετον λᾰ́μπομεν λᾰ́μπετε λᾰ́μπουσῐ(ν)
subjunctive λᾰ́μπω λᾰ́μπῃς λᾰ́μπῃ λᾰ́μπητον λᾰ́μπητον λᾰ́μπωμεν λᾰ́μπητε λᾰ́μπωσῐ(ν)
optative λᾰ́μποιμῐ λᾰ́μποις λᾰ́μποι λᾰ́μποιτον λᾰμποίτην λᾰ́μποιμεν λᾰ́μποιτε λᾰ́μποιεν
imperative   λᾰ́μπε λᾰμπέτω λᾰ́μπετον λᾰμπέτων   λᾰ́μπετε λᾰμπόντων
middle/
passive 		indicative λᾰ́μπομαι λᾰ́μπῃ / λᾰ́μπει λᾰ́μπεται λᾰ́μπεσθον λᾰ́μπεσθον λᾰμπόμεθᾰ λᾰ́μπεσθε λᾰ́μπονται
subjunctive λᾰ́μπωμαι λᾰ́μπῃ λᾰ́μπηται λᾰ́μπησθον λᾰ́μπησθον λᾰμπώμεθᾰ λᾰ́μπησθε λᾰ́μπωνται
optative λᾰμποίμην λᾰ́μποιο λᾰ́μποιτο λᾰ́μποισθον λᾰμποίσθην λᾰμποίμεθᾰ λᾰ́μποισθε λᾰ́μποιντο
imperative   λᾰ́μπου λᾰμπέσθω λᾰ́μπεσθον λᾰμπέσθων   λᾰ́μπεσθε λᾰμπέσθων
active middle/passive
infinitive λᾰ́μπειν λᾰ́μπεσθαι
participle m λᾰ́μπων λᾰμπόμενος
f λᾰ́μπουσᾰ λᾰμπομένη
n λᾰ́μπον λᾰμπόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Imperfect: ἔλᾰμπον, ἐλᾰμπόμην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔλᾰμπον ἔλᾰμπες ἔλᾰμπε(ν) ἐλᾰ́μπετον ἐλᾰμπέτην ἐλᾰ́μπομεν ἐλᾰ́μπετε ἔλᾰμπον
middle/
passive 		indicative ἐλᾰμπόμην ἐλᾰ́μπου ἐλᾰ́μπετο ἐλᾰ́μπεσθον ἐλᾰμπέσθην ἐλᾰμπόμεθᾰ ἐλᾰ́μπεσθε ἐλᾰ́μποντο
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Imperfect: λᾰ́μπεσκον, λᾰμπεσκόμην (Ionic)
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative λᾰ́μπεσκον λᾰ́μπεσκες λᾰ́μπεσκε(ν) λᾰμπέσκετον λᾰμπεσκέτην λᾰμπέσκομεν λᾰμπέσκετε λᾰ́μπεσκον
middle/
passive 		indicative λᾰμπεσκόμην λᾰμπέσκου λᾰμπέσκετο λᾰμπέσκεσθον λᾰμπεσκέσθην λᾰμπεσκόμεθᾰ λᾰμπέσκεσθε λᾰμπέσκοντο
Notes:
Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: λᾰ́μψω, λᾰ́μψομαι, λαμφθήσομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative λᾰ́μψω λᾰ́μψεις λᾰ́μψει λᾰ́μψετον λᾰ́μψετον λᾰ́μψομεν λᾰ́μψετε λᾰ́μψουσῐ(ν)
optative λᾰ́μψοιμῐ λᾰ́μψοις λᾰ́μψοι λᾰ́μψοιτον λᾰμψοίτην λᾰ́μψοιμεν λᾰ́μψοιτε λᾰ́μψοιεν
middle indicative λᾰ́μψομαι λᾰ́μψῃ / λᾰ́μψει λᾰ́μψεται λᾰ́μψεσθον λᾰ́μψεσθον λᾰμψόμεθᾰ λᾰ́μψεσθε λᾰ́μψονται
optative λᾰμψοίμην λᾰ́μψοιο λᾰ́μψοιτο λᾰ́μψοισθον λᾰμψοίσθην λᾰμψοίμεθᾰ λᾰ́μψοισθε λᾰ́μψοιντο
passive indicative λαμφθήσομαι λαμφθήσῃ λαμφθήσεται λαμφθήσεσθον λαμφθήσεσθον λαμφθησόμεθᾰ λαμφθήσεσθε λαμφθήσονται
optative λαμφθησοίμην λαμφθήσοιο λαμφθήσοιτο λαμφθήσοισθον λαμφθησοίσθην λαμφθησοίμεθᾰ λαμφθήσοισθε λαμφθήσοιντο
active middle passive
infinitive λᾰ́μψειν λᾰ́μψεσθαι λαμφθήσεσθαι
participle m λᾰ́μψων λᾰμψόμενος λαμφθησόμενος
f λᾰ́μψουσᾰ λᾰμψομένη λαμφθησομένη
n λᾰ́μψον λᾰμψόμενον λαμφθησόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Aorist: ἔλᾰμψᾰ, ἐλᾰμψᾰ́μην, ἐλάμφθην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔλᾰμψᾰ ἔλᾰμψᾰς ἔλᾰμψε(ν) ἐλᾰ́μψᾰτον ἐλᾰμψᾰ́την ἐλᾰ́μψᾰμεν ἐλᾰ́μψᾰτε ἔλᾰμψᾰν
subjunctive λᾰ́μψω λᾰ́μψῃς λᾰ́μψῃ λᾰ́μψητον λᾰ́μψητον λᾰ́μψωμεν λᾰ́μψητε λᾰ́μψωσῐ(ν)
optative λᾰ́μψαιμῐ λᾰ́μψειᾰς / λᾰ́μψαις λᾰ́μψειε(ν) / λᾰ́μψαι λᾰ́μψαιτον λᾰμψαίτην λᾰ́μψαιμεν λᾰ́μψαιτε λᾰ́μψειᾰν / λᾰ́μψαιεν
imperative   λᾰ́μψον λᾰμψᾰ́τω λᾰ́μψᾰτον λᾰμψᾰ́των   λᾰ́μψᾰτε λᾰμψᾰ́ντων
middle indicative ἐλᾰμψᾰ́μην ἐλᾰ́μψω ἐλᾰ́μψᾰτο ἐλᾰ́μψᾰσθον ἐλᾰμψᾰ́σθην ἐλᾰμψᾰ́μεθᾰ ἐλᾰ́μψᾰσθε ἐλᾰ́μψᾰντο
subjunctive λᾰ́μψωμαι λᾰ́μψῃ λᾰ́μψηται λᾰ́μψησθον λᾰ́μψησθον λᾰμψώμεθᾰ λᾰ́μψησθε λᾰ́μψωνται
optative λᾰμψαίμην λᾰ́μψαιο λᾰ́μψαιτο λᾰ́μψαισθον λᾰμψαίσθην λᾰμψαίμεθᾰ λᾰ́μψαισθε λᾰ́μψαιντο
imperative   λᾰ́μψαι λᾰμψᾰ́σθω λᾰ́μψᾰσθον λᾰμψᾰ́σθων   λᾰ́μψᾰσθε λᾰμψᾰ́σθων
passive indicative ἐλάμφθην ἐλάμφθης ἐλάμφθη ἐλάμφθητον ἐλαμφθήτην ἐλάμφθημεν ἐλάμφθητε ἐλάμφθησᾰν
subjunctive λαμφθῶ λαμφθῇς λαμφθῇ λαμφθῆτον λαμφθῆτον λαμφθῶμεν λαμφθῆτε λαμφθῶσῐ(ν)
optative λαμφθείην λαμφθείης λαμφθείη λαμφθεῖτον / λαμφθείητον λαμφθείτην / λαμφθειήτην λαμφθεῖμεν / λαμφθείημεν λαμφθεῖτε / λαμφθείητε λαμφθεῖεν / λαμφθείησᾰν
imperative   λάμφθητῐ λαμφθήτω λάμφθητον λαμφθήτων   λάμφθητε λαμφθέντων
active middle passive
infinitive λᾰ́μψαι λᾰ́μψᾰσθαι λαμφθῆναι
participle m λᾰ́μψᾱς λᾰμψᾰ́μενος λαμφθείς
f λᾰ́μψᾱσᾰ λᾰμψᾰμένη λαμφθεῖσᾰ
n λᾰ́μψᾰν λᾰμψᾰ́μενον λαμφθέν
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Perfect: λέλᾰμπᾰ
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative λέλᾰμπᾰ λέλᾰμπᾰς λέλᾰμπε(ν) λελᾰ́μπᾰτον λελᾰ́μπᾰτον λελᾰ́μπᾰμεν λελᾰ́μπᾰτε λελᾰ́μπᾱσῐ(ν)
subjunctive λελᾰ́μπω λελᾰ́μπῃς λελᾰ́μπῃ λελᾰ́μπητον λελᾰ́μπητον λελᾰ́μπωμεν λελᾰ́μπητε λελᾰ́μπωσῐ(ν)
optative λελᾰ́μποιμῐ / λελᾰμποίην λελᾰ́μποις / λελᾰμποίης λελᾰ́μποι / λελᾰμποίη λελᾰ́μποιτον λελᾰμποίτην λελᾰ́μποιμεν λελᾰ́μποιτε λελᾰ́μποιεν
imperative   λέλᾰμπε λελᾰμπέτω λελᾰ́μπετον λελᾰμπέτων   λελᾰ́μπετε λελᾰμπόντων
active
infinitive λελᾰμπέναι
participle m λελᾰμπώς
f λελᾰμπυῖᾰ
n λελᾰμπός
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Derived terms

  • ἀναλάμπω (analámpō)
  • ἀντιλάμπω (antilámpō)
  • ἀπολάμπω (apolámpō)
  • διαλάμπω (dialámpō)
  • εἰσλάμπω (eislámpō)
  • ἐκλάμπω (eklámpō)
  • ἐλλάμπω (ellámpō)
  • ἐπιλάμπω (epilámpō)
  • καταλάμπω (katalámpō)
  • λαμπάς (lampás)
  • λαμπρός (lamprós)
  • λαμπτήρ (lamptḗr)
  • παραλάμπω (paralámpō)
  • περιλάμπω (perilámpō)
  • προλάμπω (prolámpō)
  • προσλάμπω (proslámpō)
  • πῡγολᾰμπῐ́ς (pūgolămpĭ́s)
  • ὑπερλάμπω (huperlámpō)
  • ὑπολάμπω (hupolámpō)
  • λαμπέτης (lampétēs)
  • Λαμπετίη (Lampetíē)
  • λάμπη (lámpē)
  • λαμπηδών (lampēdṓn)
  • Λάμπος (Lámpos)
  • λάμψις (lámpsis)

Descendants

  • Greek: λάμπω (lámpo)
  • → Ecclesiastical Latin: lampō

References

  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) “λάμπω”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 829-30

Further reading

Greek

Etymology

From Ancient Greek λάμπω.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈlam.bo/
  • Hyphenation: λά‧μπω
  • Hyphenation: λάμ‧πω

Verb

λάμπω • (lámpo) (past έλαμψα, passive —)

  1. to shine

Conjugation

λάμπω   (active forms only)
Active voice ➤
Indicative mood ➤ Imperfective aspect ➤ Perfective aspect ➤
Non-past tenses ➤ Present ➤ Dependent ➤
1 sg λάμψω
2 sg λάμπεις λάμψεις
3 sg λάμπει λάμψει
1 pl λάμπουμε, [‑ομε] λάμψουμε, [‑ομε]
2 pl λάμπετε λάμψετε
3 pl λάμπουν(ε) λάμψουν(ε)
Past tenses ➤ Imperfect ➤ Simple past ➤
1 sg έλαμπα έλαμψα
2 sg έλαμπες έλαμψες
3 sg έλαμπε έλαμψε
1 pl λάμπαμε λάμψαμε
2 pl λάμπατε λάμψατε
3 pl έλαμπαν, λάμπαν(ε) έλαμψαν, λάμψαν(ε)
Future tenses ➤ Continuous ➤ Simple ➤
1 sg θα ➤ θα λάμψω ➤
2,3 sg, 1,2,3 pl θα λάμπεις, … θα λάμψεις, …
Perfect aspect ➤
Present perfect ➤   έχω, έχεις, … λάμψει  
Past perfect ➤   είχα, είχες, … λάμψει  
Future perfect ➤   θα έχω, θα έχεις, … λάμψει  
Subjunctive mood ➤ Formed using present, dependent (for simple past) or present perfect from above with a particle (να, ας).
Imperative mood ➤ Imperfective aspect Perfective aspect
2 sg λάμπε λάμψε
2 pl λάμπετε λάμψτε
Other forms
Active present participle ➤   λάμποντας ➤
Active perfect participle ➤   έχοντας λάμψει ➤
Passive perfect participle ➤ —
Nonfinite form ➤   λάμψει
Notes  
 
Appendix:Greek verbs 		 • (…) optional or informal.   […] rare.   {…} learned, archaic.
 • Multiple forms are shown in order of reducing frequency.
 • Periphrastic imperative forms may be produced using the subjunctive.
  • αλαμπής (alampís, “dim”)
  • αλαμπικάριστος (alampikáristos)
  • άλαμπος (álampos)
  • αναλαμπή f (analampí, “gleam, flash”)
  • εκλαμπρότατος (eklamprótatos)
  • έκλαμψη f (éklampsi)
  • εκλαμψία f (eklampsía, “eclampsia”) (medicine)
  • έλλαμψη f (éllampsi)
  • λάμπα f (lámpa, “lamp”)
  • λαμπάδα (lampáda)
  • λαμπατέρ n (lampatér)
  • λαμπερός (lamperós)
  • λαμπικάρω (lampikáro)
  • Λαμπρή f (Lamprí, “Easter”)
  • λαμπριάτικος (lampriátikos)
  • λαμπρο- (lampro-)
  • λαμπρός (lamprós, “bright”) & compounds
  • λαμπρότητα f (lamprótita)
  • λαμπτήρας m (lamptíras)
  • λαμπυρίζω (lampyrízo)
  • λαμπύρισμα n (lampýrisma)
  • λάμψη f (lámpsi)
  • μεταλαμπαδεύω (metalampadévo)
  • πυγολαμπίδα f (pygolampída, “firefly”)
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.