канат
Kyrgyz
Etymology
From Proto-Turkic *kānat (“wing”).
Noun
канат • (kanat) (Arabic spelling قانات)
Declension
| singular (жекелик) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| possession → case ↓ |
— | first-person singular (менин) |
second-person singular informal (сенин) |
second-person singular formal (сиздин) |
third-person singular/plural (анын/алардын) |
first-person plural (биздин) |
second-person plural informal (силердин) |
second-person plural formal (сиздердин) |
| nominative (атооч) | канат kanat |
канатым kanatım |
канатың kanatıŋ |
канатыңыз kanatıŋız |
канаты kanatı |
канатыбыз kanatıbız |
канатыңар kanatıŋar |
канатыңыздар kanatıŋızdar |
| genitive (илик) | канаттын kanattın |
канатымдын kanatımdın |
канатыңдын kanatıŋdın |
канатыңыздын kanatıŋızdın |
канатынын kanatının |
канатыбыздын kanatıbızdın |
канатыңардын kanatıŋardın |
канатыңыздардын kanatıŋızdardın |
| dative (барыш) | канатка kanatka |
канатыма kanatıma |
канатыңа kanatıŋa |
канатыңызга kanatıŋızga |
канатына kanatına |
канатыбызга kanatıbızga |
канатыңарга kanatıŋarga |
канатыңыздарга kanatıŋızdarga |
| accusative (табыш) | канатты kanattı |
канатымды kanatımdı |
канатыңды kanatıŋdı |
канатыңызды kanatıŋızdı |
канатыны kanatını |
канатыбызды kanatıbızdı |
канатыңарды kanatıŋardı |
канатыңыздарды kanatıŋızdardı |
| locative (жатыш) | канатта kanatta |
канатымда kanatımda |
канатыңда kanatıŋda |
канатыңызда kanatıŋızda |
канатында kanatında |
канатыбызда kanatıbızda |
канатыңарда kanatıŋarda |
канатыңыздарда kanatıŋızdarda |
| ablative (чыгыш) | канаттан kanattan |
канатымдан kanatımdan |
канатыңдан kanatıŋdan |
канатыңыздан kanatıŋızdan |
канатынан kanatınan |
канатыбыздан kanatıbızdan |
канатыңардан kanatıŋardan |
канатыңыздардан kanatıŋızdardan |
| plural (көптөгөн) | ||||||||
| possession → case ↓ |
— | first-person singular (менин) |
second-person singular informal (сенин) |
second-person singular formal (сиздин) |
third-person singular/plural (анын/алардын) |
first-person plural (биздин) |
second-person plural informal (силердин) |
second-person plural formal (сиздердин) |
| nominative (атооч) | канаттар kanattar |
канаттарым kanattarım |
канаттарың kanattarıŋ |
канаттарыңыз kanattarıŋız |
канаттары kanattarı |
канаттарыбыз kanattarıbız |
канаттарыңар kanattarıŋar |
канаттарыңыздар kanattarıŋızdar |
| genitive (илик) | канаттардын kanattardın |
канаттарымдын kanattarımdın |
канаттарыңдын kanattarıŋdın |
канаттарыңыздын kanattarıŋızdın |
канаттарынын kanattarının |
канаттарыбыздын kanattarıbızdın |
канаттарыңардын kanattarıŋardın |
канаттарыңыздардын kanattarıŋızdardın |
| dative (барыш) | канаттарга kanattarga |
канаттарыма kanattarıma |
канаттарыңа kanattarıŋa |
канаттарыңызга kanattarıŋızga |
канаттарына kanattarına |
канаттарыбызга kanattarıbızga |
канаттарыңарга kanattarıŋarga |
канаттарыңыздарга kanattarıŋızdarga |
| accusative (табыш) | канаттарды kanattardı |
канаттарымды kanattarımdı |
канаттарыңды kanattarıŋdı |
канаттарыңызды kanattarıŋızdı |
канаттарыны kanattarını |
канаттарыбызды kanattarıbızdı |
канаттарыңарды kanattarıŋardı |
канаттарыңыздарды kanattarıŋızdardı |
| locative (жатыш) | канаттарда kanattarda |
канаттарымда kanattarımda |
канаттарыңда kanattarıŋda |
канаттарыңызда kanattarıŋızda |
канаттарында kanattarında |
канаттарыбызда kanattarıbızda |
канаттарыңарда kanattarıŋarda |
канаттарыңыздарда kanattarıŋızdarda |
| ablative (чыгыш) | канаттардан kanattardan |
канаттарымдан kanattarımdan |
канаттарыңдан kanattarıŋdan |
канаттарыңыздан kanattarıŋızdan |
канаттарынан kanattarınan |
канаттарыбыздан kanattarıbızdan |
канаттарыңардан kanattarıŋardan |
канаттарыңыздардан kanattarıŋızdardan |
Derived terms
- канаттуу (kanattuu)
- канаттуулук (kanattuuluk)
- канатсыз (kanatsız)
- канатсыздык (kanatsızdık)
Macedonian
Etymology
Borrowed from Ottoman Turkish قناد (kanad, “wing”).
Pronunciation
- IPA(key): [ˈkanat]
Noun
канат • (kanat) m
- wing (extension to a main body)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| indefinite | канат (kanat) | канати (kanati) |
| definite unspecified | канатот (kanatot) | канатите (kanatite) |
| definite proximal | канатов (kanatov) | канативе (kanative) |
| definite distal | канатон (kanaton) | канатине (kanatine) |
| vocative | канату (kanatu) | канати (kanati) |
| count form | — | каната (kanata) |
Further reading
- “канат” in Дигитален речник на македонскиот јазик (Digitalen rečnik na makedonskiot jazik) [Digital dictionary of the Macedonian language] − drmj.eu
Nogai
Etymology
From Proto-Turkic *kānat.
Noun
канат • (kanat)
References
- N. A. Baskakov, S.A Kalmykov, editor (1963), “канат”, in Nogajsko-Russkij Slovarʹ [Nogai-Russian Dictionary], Moscow: karačajevo-čerkesskij naučno- issledovatelʹskij institut jazyka, literatury i istorii, →ISBN
Northern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *kānat. Cognate to Khakas ханат (xanat), Shor қанат, etc.
Noun
канат • (kanat)
Derived terms
- канаттыг (kanattïg)
References
- N. A Baskakov, editor (1972), “канат”, in Severnyje dialekty Altajskovo (Ojrotskovo Jazyka- Dialekt kumandincev(Kumandin Kiži) [Northern Dialect of Altai -Kumandin Dialect(Kumandin kiži)], Moskva: glavnaja redakcija vostočnoja literatury, →ISBN, page 218
Russian
Etymology
Comparing the Turkism ча́лить (čálitʹ, “to bind, to moor”) this may be derived from Ottoman Turkish قنب (kınnap, “twine, cord”), though the end consonant shift is unaccounted; maybe confused with the common Turkic قنات (kanat, “wing”). Alternatively, possibly borrowed from Greek κανάτι (kanáti), from Byzantine Greek καννάτα (kannáta).[1]
Pronunciation
- IPA(key): [kɐˈnat]
Audio: (file)
Noun
кана́т • (kanát) m inan (genitive кана́та, nominative plural кана́ты, genitive plural кана́тов, relational adjective кана́тный)
Declension
Declension of кана́т (inan masc-form hard-stem accent-a)
Derived terms
- кана́тник (kanátnik)
- перетя́гивание кана́та (peretjágivanije kanáta)
Related terms
- канатоходец (kanatoxodec)
References
- ^ Vasmer, Max (1964–1973) “канат”, in Oleg Trubachyov, transl., Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), Moscow: Progress
Southern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *kānat (“wing”).
Noun
канат • (kanat)
References
N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “канат”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN
Tatar
Etymology
From Proto-Turkic *kānat.
Cognate with Bashkir ҡанат (qanat).
Noun
канат • (qanat)
- wing
- traditional, “Каз канаты [Qaz qanatı]”[1]:
- Каз канаты кат-кат була,
Ир канаты ат була.- Qaz qanatı qat-qat bula,
İr qanatı at bula. - (please add an English translation of this quotation)
- Qaz qanatı qat-qat bula,
Declension
Declension of канат
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | канат (qanat) | канатлар (qanatlar) |
| genitive | канатның (qanatnıñ) | канатларның (qanatlarnıñ) |
| definite accusative | канатны (qanatnı) | канатларны (qanatlarnı) |
| dative | канатка (qanatka) | канатларга (qanatlarga) |
| locative | канатта (qanatta) | канатларда (qanatlarda) |
| ablative | канаттан (qanattan) | канатлардан (qanatlardan) |
Possessive forms of канат
| nominative | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатым (qanatım) | канатларым (qanatlarım) |
| синең (“your”) | канатың (qanatıñ) | канатларың (qanatlarıñ) |
| аның (“his/her/it”) | канаты (qanatı) | канатлары (qanatları) |
| безнең (“our”) | канатыбыз (qanatıbız) | канатларыбыз (qanatlarıbız) |
| сезнең (“your”) | канатыгыз (qanatığız) | канатларыгыз (qanatlarığız) |
| аларның (“their”) | канаты (qanatı) | канатлары (qanatları) |
| genitive | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатымның (qanatımnıñ) | канатларымның (qanatlarımnıñ) |
| синең (“your”) | канатыңның (qanatıñnıñ) | канатларыңның (qanatlarıñnıñ) |
| аның (“his/her/it”) | канатының (qanatınıñ) | канатларының (qanatlarınıñ) |
| безнең (“our”) | канатыбызның (qanatıbıznıñ) | канатларыбызның (qanatlarıbıznıñ) |
| сезнең (“your”) | канатыгызның (qanatığıznıñ) | канатларыгызның (qanatlarığıznıñ) |
| аларның (“their”) | канатының (qanatınıñ) | канатларының (qanatlarınıñ) |
| definite accusative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатымны (qanatımnı) | канатларымны (qanatlarımnı) |
| синең (“your”) | канатыңны (qanatıñnı) | канатларыңны (qanatlarıñnı) |
| аның (“his/her/it”) | канатын (qanatın) | канатларын (qanatların) |
| безнең (“our”) | канатыбызны (qanatıbıznı) | канатларыбызны (qanatlarıbıznı) |
| сезнең (“your”) | канатыгызны (qanatığıznı) | канатларыгызны (qanatlarığıznı) |
| аларның (“their”) | канатын (qanatın) | канатларын (qanatların) |
| dative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатымга (qanatımga) | канатларымга (qanatlarımga) |
| синең (“your”) | канатыңга (qanatıñga) | канатларыңга (qanatlarıñga) |
| аның (“his/her/it”) | канатына (qanatına) | канатларына (qanatlarına) |
| безнең (“our”) | канатыбызга (qanatıbızga) | канатларыбызга (qanatlarıbızga) |
| сезнең (“your”) | канатыгызга (qanatığızga) | канатларыгызга (qanatlarığızga) |
| аларның (“their”) | канатына (qanatına) | канатларына (qanatlarına) |
| locative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатымда (qanatımda) | канатларымда (qanatlarımda) |
| синең (“your”) | канатыңда (qanatıñda) | канатларыңда (qanatlarıñda) |
| аның (“his/her/it”) | канатында (qanatında) | канатларында (qanatlarında) |
| безнең (“our”) | канатыбызда (qanatıbızda) | канатларыбызда (qanatlarıbızda) |
| сезнең (“your”) | канатыгызда (qanatığızda) | канатларыгызда (qanatlarığızda) |
| аларның (“their”) | канатында (qanatında) | канатларында (qanatlarında) |
| ablative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | канатымнан (qanatımnan) | канатларымнан (qanatlarımnan) |
| синең (“your”) | канатыңнан (qanatıñnan) | канатларыңнан (qanatlarıñnan) |
| аның (“his/her/it”) | канатыннан (qanatınnan) | канатларыннан (qanatlarınnan) |
| безнең (“our”) | канатыбыздан (qanatıbızdan) | канатларыбыздан (qanatlarıbızdan) |
| сезнең (“your”) | канатыгыздан (qanatığızdan) | канатларыгыздан (qanatlarığızdan) |
| аларның (“their”) | канатыннан (qanatınnan) | канатларыннан (qanatlarınnan) |
Ukrainian
Etymology
Possibly borrowed from Greek κανάτι (kanáti), from Byzantine Greek καννάτα (kannáta), from Ancient Greek κάννα (kánna, “reed”).[1]
Pronunciation
- IPA(key): [kɐˈnat]
Audio: (file)
Noun
кана́т • (kanát) m inan (genitive кана́та, nominative plural кана́ти, genitive plural кана́тів, relational adjective кана́тний)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | кана́т kanát |
кана́ти kanáty |
| genitive | кана́та kanáta |
кана́тів kanátiv |
| dative | кана́тові, кана́ту kanátovi, kanátu |
кана́там kanátam |
| accusative | кана́т kanát |
кана́ти kanáty |
| instrumental | кана́том kanátom |
кана́тами kanátamy |
| locative | кана́ті kanáti |
кана́тах kanátax |
| vocative | кана́те kanáte |
кана́ти kanáty |
Derived terms
- кана́тник m (kanátnyk), кана́тниця f (kanátnycja)
- канатохо́дець m (kanatoxódecʹ)
References
- ^ Melnychuk, O. S., editor (1985), “канат”, in Етимологічний словник української мови [Etymological Dictionary of the Ukrainian Language] (in Ukrainian), volume 2 (Д – Копці), Kyiv: Naukova Dumka
Further reading
- Shyrokov, V. A., editor (2015), “канат”, in Словник української мови: у 20 т. [Dictionary of the Ukrainian Language: in 20 vols] (in Ukrainian), volumes 6 (зга́га – ква́рта), Kyiv: Ukrainian Lingua-Information Fund, →ISBN
- “канат”, in Горох – Словозміна [Horokh – Inflection] (in Ukrainian)
- “канат”, in Kyiv Dictionary (in English)
- “канат”, in Словник.ua [Slovnyk.ua] (in Ukrainian)