առաջ

Armenian

Etymology

From Old Armenian առաջ (aṙaǰ).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑˈrɑt͡ʃʰ/, [ɑrɑ́t͡ʃʰ]
  • (Western Armenian) IPA(key): /ɑˈɾɑt͡ʃ/, [ɑɾɑ́t͡ʃʰ]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)

Noun

առաջ • (aṙaǰ)

  1. front part; front, anterior

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative առաջ (aṙaǰ) առաջներ (aṙaǰner)
dative առաջի (aṙaǰi) առաջների (aṙaǰneri)
ablative առաջից (aṙaǰicʻ) առաջներից (aṙaǰnericʻ)
instrumental առաջով (aṙaǰov) առաջներով (aṙaǰnerov)
locative առաջում (aṙaǰum) առաջներում (aṙaǰnerum)
definite forms
nominative առաջը / առաջն (aṙaǰə / aṙaǰn) առաջները / առաջներն (aṙaǰnerə / aṙaǰnern)
dative առաջին (aṙaǰin) առաջներին (aṙaǰnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative առաջս (aṙaǰs) առաջներս (aṙaǰners)
dative առաջիս (aṙaǰis) առաջներիս (aṙaǰneris)
ablative առաջիցս (aṙaǰicʻs) առաջներիցս (aṙaǰnericʻs)
instrumental առաջովս (aṙaǰovs) առաջներովս (aṙaǰnerovs)
locative առաջումս (aṙaǰums) առաջներումս (aṙaǰnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative առաջդ (aṙaǰd) առաջներդ (aṙaǰnerd)
dative առաջիդ (aṙaǰid) առաջներիդ (aṙaǰnerid)
ablative առաջիցդ (aṙaǰicʻd) առաջներիցդ (aṙaǰnericʻd)
instrumental առաջովդ (aṙaǰovd) առաջներովդ (aṙaǰnerovd)
locative առաջումդ (aṙaǰumd) առաջներումդ (aṙaǰnerumd)

Adverb

առաջ • (aṙaǰ)

  1. forward
    Ես առաջ եմ քայլելու։Es aṙaǰ em kʻaylelu.I will walk forward.

Postposition

առաջ • (aṙaǰ)

  1. before
    Ուտելուց առաջ ձեռքերը պետք է լվանալ։Utelucʻ aṙaǰ jeṙkʻerə petkʻ ē lvanal.One should wash the hands before eating.

Old Armenian

Etymology

From the preposition առ (aṙ) +‎ աջ ().

Noun

առաջ • (aṙaǰ)

  1. front part; front, anterior
    յառաջոյ, յառաջոյ կողմանէyaṙaǰoy, yaṙaǰoy kołmanēbefore, in front, at the head of
    զառաջս ունել, առնուլzaṙaǰs unel, aṙnulto obviate, to be beforehand, to prevent
    առաջ նաւուaṙaǰ nawuhead, prow, bow of a ship
    ընդ առաջ գնալ, ելանելənd aṙaǰ gnal, elanelto go to meet
  2. branch, division
    առաջք գետոյaṙaǰkʻ getoyarm of a river
    առաջ զօրացaṙaǰ zōracʻdivision of forces

Declension

The template Template:xcl-noun-ո does not use the parameter(s):
vow=on
Please see Module:checkparams for help with this warning.

o-type
singular plural
nominative առաջ (aṙaǰ) առաջք (aṙaǰkʻ)
genitive առաջոյ (aṙaǰoy) առաջոց (aṙaǰocʻ)
dative առաջոյ (aṙaǰoy) առաջոց (aṙaǰocʻ)
accusative առաջ (aṙaǰ) առաջս (aṙaǰs)
ablative առաջոյ (aṙaǰoy) առաջոց (aṙaǰocʻ)
instrumental առաջով (aṙaǰov) առաջովք (aṙaǰovkʻ)
locative առաջ (aṙaǰ) առաջս (aṙaǰs)

Derived terms

  • անառաջնորդ (anaṙaǰnord)
  • անառաջնորդութիւն (anaṙaǰnordutʻiwn)
  • առաջաբան (aṙaǰaban)
  • առաջաբերական (aṙaǰaberakan)
  • առաջագնաց (aṙaǰagnacʻ)
  • առաջադիր (aṙaǰadir)
  • առաջադրեմ (aṙaǰadrem)
  • առաջադրութիւն (aṙaǰadrutʻiwn)
  • առաջախաղաց (aṙaǰaxałacʻ)
  • առաջախօս (aṙaǰaxōs)
  • առաջածին (aṙaǰacin)
  • առաջակայ (aṙaǰakay)
  • առաջակաց (aṙaǰakacʻ)
  • առաջակացութիւն (aṙaǰakacʻutʻiwn)
  • առաջահաս (aṙaǰahas)
  • առաջահասութիւն (aṙaǰahasutʻiwn)
  • առաջաձայն (aṙaǰajayn)
  • առաջաձիգ (aṙaǰajig)
  • առաջամասն (aṙaǰamasn)
  • առաջանիւթ (aṙaǰaniwtʻ)
  • առաջապահ (aṙaǰapah)
  • առաջապահեստ (aṙaǰapahest)
  • առաջապտուղք (aṙaǰaptułkʻ)
  • առաջասացութիւն (aṙaǰasacʻutʻiwn)
  • առաջասուն (aṙaǰasun)
  • առաջաստեղծ (aṙaǰastełc)
  • առաջատարփ (aṙaǰatarpʻ)
  • առաջատեմ (aṙaǰatem)
  • առաջատեսութիւն (aṙaǰatesutʻiwn)
  • առաջատութիւն (aṙaǰatutʻiwn)
  • առաջարկ (aṙaǰark)
  • առաջարկեալ (aṙaǰarkeal)
  • առաջարկութիւն (aṙaǰarkutʻiwn)
  • առաջարկումն (aṙaǰarkumn)
  • առաջաւոր (aṙaǰawor)
  • առաջաւորութիւն (aṙaǰaworutʻiwn)
  • առաջեայք (aṙaǰeaykʻ)
  • առաջեաւ (aṙaǰeaw)
  • առաջեմ (aṙaǰem)
  • առաջեւ (aṙaǰew)
  • առաջընթաց (aṙaǰəntʻacʻ)
  • առաջի (aṙaǰi)
  • առաջիակաց (aṙaǰiakacʻ)
  • առաջիկայ (aṙaǰikay)
  • առաջիկողմանէք (aṙaǰikołmanēkʻ)
  • առաջին (aṙaǰin)
  • առաջճանապարհ (aṙaǰčanaparh)
  • առաջմէ (aṙaǰmē)
  • առաջնագոյն (aṙaǰnagoyn)
  • առաջնագուշակ (aṙaǰnagušak)
  • առաջնածին (aṙaǰnacin)
  • առաջնակ (aṙaǰnak)
  • առաջնական (aṙaǰnakan)
  • առաջնակուլ (aṙaǰnakul)
  • առաջնաճաշակ (aṙaǰnačašak)
  • առաջնային (aṙaǰnayin)
  • առաջնապահ (aṙaǰnapah)
  • առաջնապատում (aṙaǰnapatum)
  • առաջնապարգեւ (aṙaǰnapargew)
  • առաջնապէս (aṙaǰnapēs)
  • առաջնապտուղք (aṙaǰnaptułkʻ)
  • առաջնաստեղծ (aṙaǰnastełc)
  • առաջնաստեղծուած (aṙaǰnastełcuac)
  • առաջնասքանչ (aṙaǰnaskʻančʻ)
  • առաջնատես (aṙaǰnates)
  • առաջնատիպ (aṙaǰnatip)
  • առաջնաւորութիւն (aṙaǰnaworutʻiwn)
  • առաջներորդ (aṙaǰnerord)
  • առաջնորդ (aṙaǰnord)
  • առաջնորդագոյն (aṙaǰnordagoyn)
  • առաջնորդական (aṙaǰnordakan)
  • առաջնորդականութիւն (aṙaǰnordakanutʻiwn)
  • առաջնորդապետ (aṙaǰnordapet)
  • առաջնորդասիրութիւն (aṙaǰnordasirutʻiwn)
  • առաջնորդեմ (aṙaǰnordem)
  • առաջնորդիչ (aṙaǰnordičʻ)
  • առաջնորդութիւն (aṙaǰnordutʻiwn)
  • առաջոյ (aṙaǰoy)
  • առաջու (aṙaǰu)
  • առաջուստ (aṙaǰust)
  • զառաջասուն (zaṙaǰasun)
  • զառաջաւոր (zaṙaǰawor)
  • զառաջաւորութիւն (zaṙaǰaworutʻiwn)
  • զառաջեայք (zaṙaǰeaykʻ)
  • զառաջեաւ (zaṙaǰeaw)
  • զառաջեմ (zaṙaǰem)
  • զառաջեօք (zaṙaǰeōkʻ)
  • զառաջինն (zaṙaǰinn)
  • ընդառաջեմ (əndaṙaǰem)
  • թոքառաջք (tʻokʻaṙaǰkʻ)
  • ինքնյառաջածութիւն (inkʻnyaṙaǰacutʻiwn)
  • յառաջ (yaṙaǰ)
  • յառաջաբաժին (yaṙaǰabažin)
  • յառաջաբան (yaṙaǰaban)
  • յառաջաբանական (yaṙaǰabanakan)
  • յառաջաբանեմ (yaṙaǰabanem)
  • յառաջաբանութիւն (yaṙaǰabanutʻiwn)
  • յառաջաբերական (yaṙaǰaberakan)
  • յառաջաբերեմ (yaṙaǰaberem)
  • յառաջաբերութիւն (yaṙaǰaberutʻiwn)
  • յառաջագահ (yaṙaǰagah)
  • յառաջագայիմ (yaṙaǰagayim)
  • յառաջագայութիւն (yaṙaǰagayutʻiwn)
  • յառաջագէտ (yaṙaǰagēt)
  • յառաջագիտակ (yaṙaǰagitak)
  • յառաջագիտութիւն (yaṙaǰagitutʻiwn)
  • յառաջագիր (yaṙaǰagir)
  • յառաջագիւտ (yaṙaǰagiwt)
  • յառաջագնաց (yaṙaǰagnacʻ)
  • յառաջագնացեալ (yaṙaǰagnacʻeal)
  • յառաջագնացութիւն (yaṙaǰagnacʻutʻiwn)
  • յառաջագոյն (yaṙaǰagoyn)
  • յառաջագոյութիւն (yaṙaǰagoyutʻiwn)
  • յառաջագուշակ (yaṙaǰagušak)
  • յառաջագրեմ (yaṙaǰagrem)
  • յառաջադաս (yaṙaǰadas)
  • յառաջադասեմ (yaṙaǰadasem)
  • յառաջադասութիւն (yaṙaǰadasutʻiwn)
  • յառաջադէմ (yaṙaǰadēm)
  • յառաջադիմանամ (yaṙaǰadimanam)
  • յառաջադիմեմ (yaṙaǰadimem)
  • յառաջադիմութիւն (yaṙaǰadimutʻiwn)
  • յառաջադիր (yaṙaǰadir)
  • յառաջադրեմ (yaṙaǰadrem)
  • յառաջադրութիւն (yaṙaǰadrutʻiwn)
  • յառաջազանցութիւն (yaṙaǰazancʻutʻiwn)
  • յառաջազդող (yaṙaǰazdoł)
  • յառաջախաղ (yaṙaǰaxał)
  • յառաջախաղաց (yaṙaǰaxałacʻ)
  • յառաջախաղացութիւն (yaṙaǰaxałacʻutʻiwn)
  • յառաջախնամ (yaṙaǰaxnam)
  • յառաջախնամեմ (yaṙaǰaxnamem)
  • յառաջախնամութիւն (yaṙaǰaxnamutʻiwn)
  • յառաջախոհ (yaṙaǰaxoh)
  • յառաջախոհութիւն (yaṙaǰaxohutʻiwn)
  • յառաջախորհուրդ (yaṙaǰaxorhurd)
  • յառաջախօս (yaṙaǰaxōs)
  • յառաջախօսութիւն (yaṙaǰaxōsutʻiwn)
  • յառաջածագեալ (yaṙaǰacageal)
  • յառաջածանօթ (yaṙaǰacanōtʻ)
  • յառաջածու (yaṙaǰacu)
  • յառաջածութիւն (yaṙaǰacutʻiwn)
  • յառաջածումն (yaṙaǰacumn)
  • յառաջակամ (yaṙaǰakam)
  • յառաջակամութիւն (yaṙaǰakamutʻiwn)
  • յառաջակայ (yaṙaǰakay)
  • յառաջակառոյց (yaṙaǰakaṙoycʻ)
  • յառաջակատար (yaṙaǰakatar)
  • յառաջակարգ (yaṙaǰakarg)
  • յառաջակարգութիւն (yaṙaǰakargutʻiwn)
  • յառաջակարկառ (yaṙaǰakarkaṙ)
  • յառաջակաց (yaṙaǰakacʻ)
  • յառաջակողմն (yaṙaǰakołmn)
  • յառաջակրթակ (yaṙaǰakrtʻak)
  • յառաջակրթութիւն (yaṙaǰakrtʻutʻiwn)
  • յառաջահայեաց (yaṙaǰahayeacʻ)
  • յառաջահաս (yaṙaǰahas)
  • յառաջահասութիւն (yaṙaǰahasutʻiwn)
  • յառաջահատեմ (yaṙaǰahatem)
  • յառաջահատութիւն (yaṙaǰahatutʻiwn)
  • յառաջահաւատ (yaṙaǰahawat)
  • յառաջահետեւող (yaṙaǰahetewoł)
  • յառաջահոգակ (yaṙaǰahogak)
  • յառաջահոգութիւն (yaṙaǰahogutʻiwn)
  • յառաջահրաւէր (yaṙaǰahrawēr)
  • յառաջաձայն (yaṙaǰajayn)
  • յառաջաձայնեմ (yaṙaǰajaynem)
  • յառաջաձայնութիւն (yaṙaǰajaynutʻiwn)
  • յառաջաձգութիւն (yaṙaǰajgutʻiwn)
  • յառաջաձեռն (yaṙaǰajeṙn)
  • յառաջաձեռնեմ (yaṙaǰajeṙnem)
  • յառաջաձիգ (yaṙaǰajig)
  • յառաջաճառեալ (yaṙaǰačaṙeal)
  • յառաջամասն (yaṙaǰamasn)
  • յառաջամասնութիւն (yaṙaǰamasnutʻiwn)
  • յառաջամատոյց (yaṙaǰamatoycʻ)
  • յառաջամարտ (yaṙaǰamart)
  • յառաջամարտիկ (yaṙaǰamartik)
  • յառաջամարտիչ (yaṙaǰamartičʻ)
  • յառաջամիտ (yaṙaǰamit)
  • յառաջամուխ (yaṙaǰamux)
  • յառաջամուտ (yaṙaǰamut)
  • յառաջամտութիւն (yaṙaǰamtutʻiwn)
  • յառաջայանց (yaṙaǰayancʻ)
  • յառաջանամ (yaṙaǰanam)
  • յառաջանիստ (yaṙaǰanist)
  • յառաջանիւթ (yaṙaǰaniwtʻ)
  • յառաջանցակ (yaṙaǰancʻak)
  • յառաջանցութիւն (yaṙaǰancʻutʻiwn)
  • յառաջաշաւիղ (yaṙaǰašawił)
  • յառաջաչափ (yaṙaǰačʻapʻ)
  • յառաջապահ (yaṙaǰapah)
  • յառաջապահեստ (yaṙaǰapahest)
  • յառաջապատմեմ (yaṙaǰapatmem)
  • յառաջապատուեմ (yaṙaǰapatuem)
  • յառաջապատում (yaṙaǰapatum)
  • յառաջապատուութիւն (yaṙaǰapatuutʻiwn)
  • յառաջապատրաստ (yaṙaǰapatrast)
  • յառաջապատրաստեալ (yaṙaǰapatrasteal)
  • յառաջապարգեւ (yaṙaǰapargew)
  • յառաջառաքող (yaṙaǰaṙakʻoł)
  • յառաջառաքումն (yaṙaǰaṙakʻumn)
  • յառաջասաց (yaṙaǰasacʻ)
  • յառաջասացեալ (yaṙaǰasacʻeal)
  • յառաջասացութիւն (yaṙaǰasacʻutʻiwn)
  • յառաջասացումն (yaṙaǰasacʻumn)
  • յառաջաստեղծ (yaṙaǰastełc)
  • յառաջավաստակ (yaṙaǰavastak)
  • յառաջատածեմ (yaṙaǰatacem)
  • յառաջատեմ (yaṙaǰatem)
  • յառաջատես (yaṙaǰates)
  • յառաջատեսակ (yaṙaǰatesak)
  • յառաջատեսեմ (yaṙaǰatesem)
  • յառաջատեսողութիւն (yaṙaǰatesołutʻiwn)
  • յառաջատեսութիւն (yaṙaǰatesutʻiwn)
  • յառաջատիմ (yaṙaǰatim)
  • յառաջատիպ (yaṙaǰatip)
  • յառաջատու (yaṙaǰatu)
  • յառաջատութիւն (yaṙaǰatutʻiwn)
  • յառաջատումն (yaṙaǰatumn)
  • յառաջատուութիւն (yaṙaǰatuutʻiwn)
  • յառաջատօնակ (yaṙaǰatōnak)
  • յառաջարկեմ (yaṙaǰarkem)
  • յառաջարկու (yaṙaǰarku)
  • յառաջարկութիւն (yaṙaǰarkutʻiwn)
  • յառաջացոյց (yaṙaǰacʻoycʻ)
  • յառաջացուցանեմ (yaṙaǰacʻucʻanem)
  • յառաջաւոր (yaṙaǰawor)
  • յառաջաքաղերթ (yaṙaǰakʻałertʻ)
  • յառաջաքաղերթութիւն (yaṙaǰakʻałertʻutʻiwn)
  • յառաջբերական (yaṙaǰberakan)
  • յառաջբերութիւն (yaṙaǰberutʻiwn)
  • յառաջբերումն (yaṙaǰberumn)
  • յառաջգիտական (yaṙaǰgitakan)
  • յառաջգիտողութիւն (yaṙaǰgitołutʻiwn)
  • յառաջգիտութիւն (yaṙaǰgitutʻiwn)
  • յառաջեմ (yaṙaǰem)
  • յառաջեպիսկոպոս (yaṙaǰepiskopos)
  • յառաջեցուցանեմ (yaṙaǰecʻucʻanem)
  • յառաջընթաց (yaṙaǰəntʻacʻ)
  • յառաջընթացութիւն (yaṙaǰəntʻacʻutʻiwn)
  • յառաջընծայ (yaṙaǰəncay)
  • յառաջընտրեալ (yaṙaǰəntreal)
  • յառաջընտրութիւն (yaṙaǰəntrutʻiwn)
  • յառաջիկայ (yaṙaǰikay)
  • յառաջիմ (yaṙaǰim)
  • յառաջիմաց (yaṙaǰimacʻ)
  • յառաջիմացական (yaṙaǰimacʻakan)
  • յառաջխաղացութիւն (yaṙaǰxałacʻutʻiwn)
  • յառաջծանօթ (yaṙaǰcanōtʻ)
  • յառաջկոյս (yaṙaǰkoys)
  • յառաջկրթութիւն (yaṙaǰkrtʻutʻiwn)
  • յառաջհայեցումն (yaṙaǰhayecʻumn)
  • յառաջձգութիւն (yaṙaǰjgutʻiwn)
  • յառաջճանապարհ (yaṙaǰčanaparh)
  • յառաջմէ (yaṙaǰmē)
  • յառաջնայարկ (yaṙaǰnayark)
  • յառաջնապէս (yaṙaǰnapēs)
  • յառաջնմէ (yaṙaǰnmē)
  • յառաջնումն (yaṙaǰnumn)
  • յառաջշարժութիւն (yaṙaǰšaržutʻiwn)
  • յառաջոյ (yaṙaǰoy)
  • յառաջու (yaṙaǰu)
  • յառաջումն (yaṙaǰumn)
  • յառաջունակ (yaṙaǰunak)
  • յառաջուստ (yaṙaǰust)
  • յառաջսարկաւագ (yaṙaǰsarkawag)
  • յառաջտեսութիւն (yaṙaǰtesutʻiwn)
  • նախայառաջեալ (naxayaṙaǰeal)
  • պարառաջ (paraṙaǰ)
  • տեառնընդառաջ (teaṙnəndaṙaǰ)
  • քառառաջ (kʻaṙaṙaǰ)
  • քառառաջեայ (kʻaṙaṙaǰeay)

Descendants

  • Armenian: առաջ (aṙaǰ), առաջք (aṙaǰkʻ)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաջ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “առաջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Martirosyan, Hrach (2010) “aṙaǰ”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 104