առաջին

Armenian

Armenian numbers (edit)
10
 ←  0 1 2  →  10  → 
    Cardinal: մեկ (mek)
    Ordinal: առաջին (aṙaǰin)
    Distributive: մեկական (mekakan)
    Collective prefix: մի- (mi-)
    Fractional: ամբողջ (amboġǰ)

Etymology

From Old Armenian առաջին (aṙaǰin).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑrɑˈt͡ʃʰin/, [ɑrɑt͡ʃʰín]
  • (Western Armenian) IPA(key): /ɑɾɑˈt͡ʃin/, [ɑɾɑt͡ʃʰín]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)

Numeral

առաջին • (aṙaǰin)

  1. first

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative առաջին (aṙaǰin) առաջիններ (aṙaǰinner)
dative առաջինի (aṙaǰini) առաջինների (aṙaǰinneri)
ablative առաջինից (aṙaǰinicʻ) առաջիններից (aṙaǰinnericʻ)
instrumental առաջինով (aṙaǰinov) առաջիններով (aṙaǰinnerov)
locative առաջինում (aṙaǰinum) առաջիններում (aṙaǰinnerum)
definite forms
nominative առաջինը / առաջինն (aṙaǰinə / aṙaǰinn) առաջինները / առաջիններն (aṙaǰinnerə / aṙaǰinnern)
dative առաջինին (aṙaǰinin) առաջիններին (aṙaǰinnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative առաջինս (aṙaǰins) առաջիններս (aṙaǰinners)
dative առաջինիս (aṙaǰinis) առաջիններիս (aṙaǰinneris)
ablative առաջինիցս (aṙaǰinicʻs) առաջիններիցս (aṙaǰinnericʻs)
instrumental առաջինովս (aṙaǰinovs) առաջիններովս (aṙaǰinnerovs)
locative առաջինումս (aṙaǰinums) առաջիններումս (aṙaǰinnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative առաջինդ (aṙaǰind) առաջիններդ (aṙaǰinnerd)
dative առաջինիդ (aṙaǰinid) առաջիններիդ (aṙaǰinnerid)
ablative առաջինիցդ (aṙaǰinicʻd) առաջիններիցդ (aṙaǰinnericʻd)
instrumental առաջինովդ (aṙaǰinovd) առաջիններովդ (aṙaǰinnerovd)
locative առաջինումդ (aṙaǰinumd) առաջիններումդ (aṙaǰinnerumd)

Adjective

առաջին • (aṙaǰin) (superlative ամենաառաջին)

  1. first, earliest

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative առաջին (aṙaǰin) առաջիններ (aṙaǰinner)
dative առաջինի (aṙaǰini) առաջինների (aṙaǰinneri)
ablative առաջինից (aṙaǰinicʻ) առաջիններից (aṙaǰinnericʻ)
instrumental առաջինով (aṙaǰinov) առաջիններով (aṙaǰinnerov)
locative առաջինում (aṙaǰinum) առաջիններում (aṙaǰinnerum)
definite forms
nominative առաջինը / առաջինն (aṙaǰinə / aṙaǰinn) առաջինները / առաջիններն (aṙaǰinnerə / aṙaǰinnern)
dative առաջինին (aṙaǰinin) առաջիններին (aṙaǰinnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative առաջինս (aṙaǰins) առաջիններս (aṙaǰinners)
dative առաջինիս (aṙaǰinis) առաջիններիս (aṙaǰinneris)
ablative առաջինիցս (aṙaǰinicʻs) առաջիններիցս (aṙaǰinnericʻs)
instrumental առաջինովս (aṙaǰinovs) առաջիններովս (aṙaǰinnerovs)
locative առաջինումս (aṙaǰinums) առաջիններումս (aṙaǰinnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative առաջինդ (aṙaǰind) առաջիններդ (aṙaǰinnerd)
dative առաջինիդ (aṙaǰinid) առաջիններիդ (aṙaǰinnerid)
ablative առաջինիցդ (aṙaǰinicʻd) առաջիններիցդ (aṙaǰinnericʻd)
instrumental առաջինովդ (aṙaǰinovd) առաջիններովդ (aṙaǰinnerovd)
locative առաջինումդ (aṙaǰinumd) առաջիններումդ (aṙaǰinnerumd)

Old Armenian

Old Armenian ordinal numbers
1st 2nd  > 
    Cardinal : մի (mi)
    Ordinal : առաջին (aṙaǰin)

Etymology

From առաջ (aṙaǰ) +‎ -ին (-in).

Numeral

առաջին • (aṙaǰin)

  1. first
    յառաջնմէ, յառաջնումyaṙaǰnmē, yaṙaǰnumbefore, at first
    զառաջինzaṙaǰinfirst, chief, principal
    զառաջինն/զառաջինսնzaṙaǰinn/zaṙaǰinsnfirst, at first, at first sight; originally

Declension

o-type
singular plural
nominative առաջին (aṙaǰin) առաջինք (aṙaǰinkʻ)
genitive առաջնոյ (aṙaǰnoy) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
dative առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
accusative առաջին (aṙaǰin) առաջինս (aṙaǰins)
ablative առաջնոյ, առաջնմէ (aṙaǰnoy, aṙaǰnmē) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
instrumental առաջնով (aṙaǰnov) առաջնովք (aṙaǰnovkʻ)
locative առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum) առաջինս (aṙaǰins)

note the dative/ablative/locative with (-m)

Adjective

առաջին • (aṙaǰin)

  1. prior, antecedent; ancient, primitive, chief; previous, original; precocious
    առաջինքaṙaǰinkʻancestors, predecessors; the ancients

Declension

o-type
singular plural
nominative առաջին (aṙaǰin) առաջինք (aṙaǰinkʻ)
genitive առաջնոյ (aṙaǰnoy) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
dative առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
accusative առաջին (aṙaǰin) առաջինս (aṙaǰins)
ablative առաջնոյ, առաջնմէ (aṙaǰnoy, aṙaǰnmē) առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
instrumental առաջնով (aṙaǰnov) առաջնովք (aṙaǰnovkʻ)
locative առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum) առաջինս (aṙaǰins)

note the dative/ablative/locative with (-m)

Adverb

առաջին • (aṙaǰin)

  1. in the first place

Derived terms

  • անառաջնորդ (anaṙaǰnord)
  • անառաջնորդութիւն (anaṙaǰnordutʻiwn)
  • առաջնագոյն (aṙaǰnagoyn)
  • առաջնագուշակ (aṙaǰnagušak)
  • առաջնածին (aṙaǰnacin)
  • առաջնակ (aṙaǰnak)
  • առաջնական (aṙaǰnakan)
  • առաջնակուլ (aṙaǰnakul)
  • առաջնաճաշակ (aṙaǰnačašak)
  • առաջնային (aṙaǰnayin)
  • առաջնապահ (aṙaǰnapah)
  • առաջնապատում (aṙaǰnapatum)
  • առաջնապարգեւ (aṙaǰnapargew)
  • առաջնապէս (aṙaǰnapēs)
  • առաջնապտուղք (aṙaǰnaptułkʻ)
  • առաջնաստեղծ (aṙaǰnastełc)
  • առաջնաստեղծուած (aṙaǰnastełcuac)
  • առաջնասքանչ (aṙaǰnaskʻančʻ)
  • առաջնատես (aṙaǰnates)
  • առաջնատիպ (aṙaǰnatip)
  • առաջնաւորութիւն (aṙaǰnaworutʻiwn)
  • առաջներորդ (aṙaǰnerord)
  • առաջնորդ (aṙaǰnord)
  • առաջնորդագոյն (aṙaǰnordagoyn)
  • առաջնորդական (aṙaǰnordakan)
  • առաջնորդականութիւն (aṙaǰnordakanutʻiwn)
  • առաջնորդապետ (aṙaǰnordapet)
  • առաջնորդասիրութիւն (aṙaǰnordasirutʻiwn)
  • առաջնորդեմ (aṙaǰnordem)
  • առաջնորդիչ (aṙaǰnordičʻ)
  • առաջնորդութիւն (aṙaǰnordutʻiwn)
  • զառաջինն (zaṙaǰinn)
  • յառաջնայարկ (yaṙaǰnayark)
  • յառաջնապէս (yaṙaǰnapēs)
  • յառաջնմէ (yaṙaǰnmē)
  • յառաջնումն (yaṙaǰnumn)

Descendants

  • Armenian: առաջին (aṙaǰin)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաջին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաջին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Abrahamyan, Ašot (1976) Grabari jeṙnark [A Handbook of Old Armenian]‎[1] (in Armenian), 4th edition, Yerevan: Luys