խեղդեմ

Old Armenian

Alternative forms

  • խեղդնում (xełdnum) (mediopassive sense only)

Etymology

The origin is uncertain. See also հեղձիմ (hełjim).

Verb

խեղդեմ • (xełdem)

  1. (transitive) to strangle, to suffocate, to stifle; to wring, to twist (the neck)
  2. (transitive, figuratiely) to vex, to torment, to do violence to
  3. (mediopassive, intransitive) to choke oneself, to be suffocated, stifled
  4. (mediopassive, intransitive, figuratively) to burst, to crack, to break out, to melt away

Conjugation

active
infinitive խեղդել (xełdel) participle խեղդեցեալ, խեղդեալ (xełdecʻeal, xełdeal)
causative aorist stem խեղդեց- (xełdecʻ-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present խեղդեմ (xełdem) խեղդես (xełdes) խեղդէ (xełdē) խեղդեմք (xełdemkʻ) խեղդէք (xełdēkʻ) խեղդեն (xełden)
imperfect խեղդէի, խեղդեի* (xełdēi, xełdei*) խեղդէիր, խեղդեիր* (xełdēir, xełdeir*) խեղդէր (xełdēr) խեղդէաք, խեղդեաք* (xełdēakʻ, xełdeakʻ*) խեղդէիք, խեղդեիք* (xełdēikʻ, xełdeikʻ*) խեղդէին, խեղդեին* (xełdēin, xełdein*)
aorist խեղդեցի (xełdecʻi) խեղդեցեր (xełdecʻer) խեղդեաց (xełdeacʻ) խեղդեցաք (xełdecʻakʻ) խեղդեցէք, խեղդեցիք (xełdecʻēkʻ, xełdecʻikʻ) խեղդեցին (xełdecʻin)
subjunctive
present խեղդիցեմ (xełdicʻem) խեղդիցես (xełdicʻes) խեղդիցէ (xełdicʻē) խեղդիցեմք (xełdicʻemkʻ) խեղդիցէք (xełdicʻēkʻ) խեղդիցեն (xełdicʻen)
aorist խեղդեցից (xełdecʻicʻ) խեղդեսցես (xełdescʻes) խեղդեսցէ (xełdescʻē) խեղդեսցուք (xełdescʻukʻ) խեղդեսջիք (xełdesǰikʻ) խեղդեսցեն (xełdescʻen)
imperatives
imperative խեղդեա՛ (xełdeá) խեղդեցէ՛ք (xełdecʻḗkʻ)
cohortative խեղդեսջի՛ր (xełdesǰír) խեղդեսջի՛ք (xełdesǰíkʻ)
prohibitive մի՛ խեղդեր (mí xełder) մի՛ խեղդէք (mí xełdēkʻ)
  • rare
mediopassive
infinitive խեղդել, խեղդիլ* (xełdel, xełdil*) participle խեղդեցեալ, խեղդեալ (xełdecʻeal, xełdeal)
causative aorist stem խեղդեց- (xełdecʻ-)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative
present խեղդիմ (xełdim) խեղդիս (xełdis) խեղդի (xełdi) խեղդիմք (xełdimkʻ) խեղդիք (xełdikʻ) խեղդին (xełdin)
imperfect խեղդէի (xełdēi) խեղդէիր (xełdēir) խեղդէր, խեղդիւր (xełdēr, xełdiwr) խեղդէաք (xełdēakʻ) խեղդէիք (xełdēikʻ) խեղդէին (xełdēin)
aorist խեղդեցայ (xełdecʻay) խեղդեցար (xełdecʻar) խեղդեցաւ (xełdecʻaw) խեղդեցաք (xełdecʻakʻ) խեղդեցայք (xełdecʻaykʻ) խեղդեցան (xełdecʻan)
subjunctive
present խեղդիցիմ (xełdicʻim) խեղդիցիս (xełdicʻis) խեղդիցի (xełdicʻi) խեղդիցիմք (xełdicʻimkʻ) խեղդիցիք (xełdicʻikʻ) խեղդիցին (xełdicʻin)
aorist խեղդեցայց (xełdecʻaycʻ) խեղդեսցիս (xełdescʻis) խեղդեսցի (xełdescʻi) խեղդեսցուք (xełdescʻukʻ) խեղդեսջիք (xełdesǰikʻ) խեղդեսցին (xełdescʻin)
imperatives
imperative խեղդեա՛ց (xełdeácʻ) խեղդեցարո՛ւք (xełdecʻarúkʻ)
cohortative խեղդեսջի՛ր (xełdesǰír) խեղդեսջի՛ք (xełdesǰíkʻ)
prohibitive մի՛ խեղդիր (mí xełdir) մի՛ խեղդիք (mí xełdikʻ)
  • post-classical

Derived terms

  • բքախեղդ (bkʻaxełd)
  • լարախեղդ (laraxełd)
  • խեղդ (xełd)
  • խեղդամահ (xełdamah)
  • խեղդամահութիւն (xełdamahutʻiwn)
  • խեղդան (xełdan)
  • խեղդարկեալ (xełdarkeal)
  • խեղդելիք (xełdelikʻ)
  • խեղդիչ (xełdičʻ)
  • խեղդղդիմ (xełdłdim)
  • խեղդողական (xełdołakan)
  • խեղդումն (xełdumn)
  • հայրախեղդ (hayraxełd)
  • ձիւնախեղդ (jiwnaxełd)

Descendants

  • Armenian: խեղդել (xeġdel)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “խեղդեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խեղդեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խեղդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press