باران
Central Kurdish
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *waHr- (“water; rain”), from Proto-Indo-European *weh₁r- (“water”). Cognate with Persian باران (bârân); see there for more.
Noun
| Northern Kurdish | baran |
|---|
باران (baran)
References
- Cabolov, R. L. (2001) “bārān”, in Etimologičeskij slovarʹ kurdskovo jazyka [Etymological Dictionary of the Kurdish Language] (in Russian), volume I, Moscow: Russian Academy Press Vostochnaya Literatura, page 152
- Kedajtene, Je. I., Mukriani, Kurdistan, Mitroxina, V. I. (1977) “дождь”, in Kedajtene Je. I., editor, Učebnyj russko-kurdskij slovarʹ [Russian–Kurdish Learning Dictionary], Moscow: Russkij jazyk, page 82
- Kurdojev, K. K., Jusupova, Z. A. (1983) “باران”, in Kurdsko-russkij slovarʹ (sorani) [Kurdish–Russian Dictionary (Sorani)], Moscow: Russkij jazyk, page 48b
Ottoman Turkish
Etymology 1
Borrowed from Persian باران (bârân, “rain”).
Noun
باران • (baran)
Derived terms
- باران دیده (baran-dide, “soaked with rain”)
- باران زده (baran-zede, “drenched with rain”)
- بارانی (barani, “rainy”)
- بارانیه (baraniye, “raincoat”)
Descendants
- Turkish: baran (obsolete)
Further reading
- Çağbayır, Yaşar (2007) “baran2”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 465
- Kélékian, Diran (1911) “باران”, in Dictionnaire turc-français[1] (in French), Constantinople: Mihran, page 234
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Pluvia”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[2], Vienna, column 1310
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “باران”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[3], Vienna, column 643
- Nişanyan, Sevan (2002–) “baran”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “باران”, in A Turkish and English Lexicon[4], Constantinople: A. H. Boyajian, page 319
Etymology 2
From Armenian պարան (paran, “rope, cord; row of vines in a vineyard”).
Noun
باران • (baran)
- (agriculture) row of vines in a vineyard
Descendants
- Turkish: baran
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “պարան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 56b
- Çağbayır, Yaşar (2007) “baran3”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 465
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 610, page 125
- Eren, Hasan (1999) “baran”, in Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü [Etymological Dictionary of the Turkish Language][5] (in Turkish), Ankara: Bizim Büro Basım Evi, page 39b
- Redhouse, James W. (1890) “باران”, in A Turkish and English Lexicon[6], Constantinople: A. H. Boyajian, page 319
Pashto
Etymology
Borrowed from Persian باران (bârân).
Pronunciation
- IPA(key): /bɑˈrɑn/
- (Wazirwola) IPA(key): /bɑˈrom/
Noun
باران • (bārā́n) m
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | باران (bārān) | بارانونه (bārānuna) |
| oblique | باران (bārān) | بارانونو (bārānuno) |
| vocative | بارانه (bārāna) | بارانونو (bārānuno) |
References
- Pashtoon, Zeeya A. (2009) “باران”, in Pashto–English Dictionary, Hyattsville: Dunwoody Press, page 75a
Persian
Alternative forms
Etymology
From Middle Persian [script needed] (wʾlʾn' /wārān/) (Manichaean Middle Persian [script needed] (wʾrʾn /wārān/)), compound of [script needed] (wʾl /wār-/) and [script needed] (-ʾn' /-ān/), from Proto-Indo-Iranian *waHr- (“water; rain”), from Proto-Indo-European *weh₁r- (“water”).
Indo-Iranian cognates include Northern Kurdish baran, Avestan 𐬬𐬁𐬭𐬀 (vāra, “rain”), and Sanskrit वार् (vār, “water”). Other Indo-European cognates include Luwian 𒉿𒀀𒅈 (wār, “water”), Old Norse vari (“liquid, water”) and Latin ūrīnor (“to dive”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /baː.ˈɾaːn/
- (Dari, formal) IPA(key): [bɑː.ɾɑːn]
- (Iran, formal) IPA(key): [bɒː.ɹɒːn]
- (Tehrani) IPA(key): [bɒː.ɹuːn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [bɔ.ɾɔn]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | bārān |
| Dari reading? | bārān |
| Iranian reading? | bârân |
| Tajik reading? | boron |
Audio (Iran): (file)
Noun
باران • (bârân)
| Dari | باران |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | борон |
- rain
- باران کلاهش را تر کرده.
- bârân kolâh-aš râ tar karde.
- The rain has wet his hat.
- c. 1650, Mīrzā Abū Ṭālib Kalīm, دیوان [Dīvān]:
- منت باران به کشت آرزویش میدهد
غمزهات گر خستهای را تیرباران کرده است- minnat-i bârân ba kišt-i ârzû-yaš mê-nihad
ġamza-at gar xasta-ê râ tîrbârân karda ast - Your teasing wink fulfills the duty of rain for the field of [my heart’s] desire
Though it has rained [only] a shower of arrows into a wounded [heart].
- minnat-i bârân ba kišt-i ârzû-yaš mê-nihad
Derived terms
- باران آمدن (bârân âmadan)
- باران دیده (bârân dide)
- بارانی (bârâni)
- بارانزا (bârân-zâ)
- بارانستج (bârân-sanj)
- بارانگیر (bârân-gir)
- بمباران (bombârân)
- شغال باران (šoġâl bârân)
- پرباران (por-bârân)
- کمباران (kam-bârân)
Descendants
- → Azerbaijani: baran
- → Gujarati: બારાન (bārān)
- → Ottoman Turkish: باران (baran)
- Turkish: baran (obsolete)
- → Pashto: باران (bârân)
- → Urdu: باراں (bārā̃)
Verb
باران • (bârân)
- present participle of باریدن (bâridan, “to rain”)
Proper noun
باران • (bârân)
- a female given name, Baran, from Middle Persian
References
- Bailey, H. W. (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 278a
- Horn, Paul (1893) “bārān”, in Grundriss der neupersischen Etymologie (in German), Strasbourg: K.J. Trübner, § 159, page 36
- Cabolov, R. L. (2001) “bārān”, in Etimologičeskij slovarʹ kurdskovo jazyka [Etymological Dictionary of the Kurdish Language] (in Russian), volume I, Moscow: Russian Academy Press Vostochnaya Literatura, page 152
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 406-7
- Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][7] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 544-5