خرسز
Ottoman Turkish
Alternative forms
- خیرسز (hırsız)
- խըրսըզ (hırsız) — Armeno-Turkish
Etymology
From earlier ارسز (ʼırsız), before عرضسز (ʼırzsız), from Arabic عِرْض (ʕirḍ, “repute”) + ـسز (-sız), through a contamination with خیرسز (hayrsız, hayırsız, “graceless, without good”).
Pronunciation
- IPA(key): /hɯɾsɯz/
Noun
خرسز • (hırsız) (definite accusative خرسزی (hırsızı), plural خرسزلر (hırsızlar))
- thief, robber, burglar, one who steals another person's property, one who carries out a theft
- embezzler, peculator, a criminal who steals money or property they have been trusted with
- waster, thief, an imperfection or inequality in the wick of a candle, which causes it to waste
Derived terms
- آت خرسزی (at hırsızı, “horse thief”)
- خرسز آناختاری (hırsız anahtarı, “false key”)
- خرسز فناری (hırsız feneri, “dark lantern”)
- خرسز مالی (hırsız malı, “stolen goods”)
- خرسز چكمجهسی (hırsız çekmecesi, “secret drawer”)
- خرسز یاتاغی (hırsız yatağı, “den of thieves”)
- خرسزلامق (hırsızlamak, “to steal, to embezzle”)
- خرسزلق (hırsızlık, “theft, robbery”)
- خرسزلو (hırsızlı, “infested with thieves”)
- دكز خرسزی (deñiz hırsızı, “pirate”)
- قره خرسز (kara hırsız, “night robber”)
- پنجره خرسزی (pencere hırsızı, “shameless person”, literally “window thief”)
Descendants
- Turkish: hırsız
- → Albanian: arsëzë
- → Bulgarian: харсъз (harsǎz), харсъзин (harsǎzin)
- → Egyptian Arabic: خَرْسِيس (ḵarsīs)
- → Greek: αρσίζης (arsízis)
- → Romanian: arsîz
- → Serbo-Croatian:
Further reading
click to expand
- Barbier de Meynard, Charles (1881) “خرسز”, in Dictionnaire turc-français, volume I, Paris: E. Leroux, page 695
- Bittner, Maximilian (1900) Der Einfluss des Arabischen und Persischen auf das Türkische. Eine philologische Studie (Sitzungsberichte der philosophisch-historischen Klasse der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften)[1] (in German), volume 142, number 3, Wien: In Commission bei Carl Gerold’s Sohn, page 106
- Çağbayır, Yaşar (2007) “hırsız”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1952
- Hindoglu, Artin (1838) “خرسز”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[2], Vienna: F. Beck, page 207b
- Kélékian, Diran (1911) “خرسز”, in Dictionnaire turc-français[3] (in French), Constantinople: Mihran, page 536b
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Fur”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[4], Vienna, column 632
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “خرسز”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[5], Vienna, column 1881
- Miklosich, Franz (1884) “arsız”, in Die türkischen Elemente in den südost- und osteuropäischen Sprachen (Denkschriften der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-Historische Classe)[6] (in German), volume 34, Wien: In Commission bei Carl Gerold’s Sohn
- Nişanyan, Sevan (2002–) “hırsız”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “خرسز”, in A Turkish and English Lexicon[7], Constantinople: A. H. Boyajian, page 839
- Stachowski, Marek (2019) “hırsız”, in Kurzgefaßtes etymologisches Wörterbuch der türkischen Sprache (in German), Kraków: Księgarnia Akademicka, , page 172