अन्धकार

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

andhakāra (Latin script)
𑀅𑀦𑁆𑀥𑀓𑀸𑀭 (Brahmi script)
অন্ধকার (Bengali script)
අන්‍ධකාර (Sinhalese script)
အန္ဓကာရ or ဢၼ္ꩪၵႃရ or ဢၼ်ꩪၵႃရ (Burmese script)
อนฺธการ or อันธะการะ (Thai script)
ᩋᨶ᩠ᨵᨠᩣᩁ (Tai Tham script)
ອນ຺ຘກາຣ or ອັນຘະກາຣະ (Lao script)
អន្ធការ (Khmer script)
𑄃𑄚𑄴𑄙𑄇𑄂𑄢 (Chakma script)

Noun

अन्धकार m

Devanagari script form of andhakāra (“darkness”)

Declension

Declension table of "अन्धकार" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	अन्धकारो (andhakāro)	अन्धकारा (andhakārā)
Accusative (second)	अन्धकारं (andhakāraṃ)	अन्धकारे (andhakāre)
Instrumental (third)	अन्धकारेन (andhakārena)	अन्धकारेहि (andhakārehi) or अन्धकारेभि (andhakārebhi)
Dative (fourth)	अन्धकारस्स (andhakārassa) or अन्धकाराय (andhakārāya) or अन्धकारत्थं (andhakāratthaṃ)	अन्धकारानं (andhakārānaṃ)
Ablative (fifth)	अन्धकारस्मा (andhakārasmā) or अन्धकारम्हा (andhakāramhā) or अन्धकारा (andhakārā)	अन्धकारेहि (andhakārehi) or अन्धकारेभि (andhakārebhi)
Genitive (sixth)	अन्धकारस्स (andhakārassa)	अन्धकारानं (andhakārānaṃ)
Locative (seventh)	अन्धकारस्मिं (andhakārasmiṃ) or अन्धकारम्हि (andhakāramhi) or अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकारेसु (andhakāresu)
Vocative (calling)	अन्धकार (andhakāra)	अन्धकारा (andhakārā)

Sanskrit

Etymology

From अन्ध (andhá) +‎ -कार (-kāra). Compare Pali andhakāra.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɐn.dʱɐ.kɑː.ɾɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐn̪.d̪ʱɐ.kɑː.ɾɐ/

Noun

अन्धकार • (andhakāra) stem, m or n

darkness

Declension

Masculine a-stem declension of अन्धकार
	singular	dual	plural
nominative	अन्धकारः (andhakāraḥ)	अन्धकारौ (andhakārau) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)	अन्धकाराः (andhakārāḥ) अन्धकारासः¹ (andhakārāsaḥ¹)
accusative	अन्धकारम् (andhakāram)	अन्धकारौ (andhakārau) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)	अन्धकारान् (andhakārān)
instrumental	अन्धकारेण (andhakāreṇa)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारैः (andhakāraiḥ) अन्धकारेभिः¹ (andhakārebhiḥ¹)
dative	अन्धकाराय (andhakārāya)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारेभ्यः (andhakārebhyaḥ)
ablative	अन्धकारात् (andhakārāt)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारेभ्यः (andhakārebhyaḥ)
genitive	अन्धकारस्य (andhakārasya)	अन्धकारयोः (andhakārayoḥ)	अन्धकाराणाम् (andhakārāṇām)
locative	अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकारयोः (andhakārayoḥ)	अन्धकारेषु (andhakāreṣu)
vocative	अन्धकार (andhakāra)	अन्धकारौ (andhakārau) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)	अन्धकाराः (andhakārāḥ) अन्धकारासः¹ (andhakārāsaḥ¹)

¹Vedic

Neuter a-stem declension of अन्धकार
	singular	dual	plural
nominative	अन्धकारम् (andhakāram)	अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकाराणि (andhakārāṇi) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)
accusative	अन्धकारम् (andhakāram)	अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकाराणि (andhakārāṇi) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)
instrumental	अन्धकारेण (andhakāreṇa)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारैः (andhakāraiḥ) अन्धकारेभिः¹ (andhakārebhiḥ¹)
dative	अन्धकाराय (andhakārāya)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारेभ्यः (andhakārebhyaḥ)
ablative	अन्धकारात् (andhakārāt)	अन्धकाराभ्याम् (andhakārābhyām)	अन्धकारेभ्यः (andhakārebhyaḥ)
genitive	अन्धकारस्य (andhakārasya)	अन्धकारयोः (andhakārayoḥ)	अन्धकाराणाम् (andhakārāṇām)
locative	अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकारयोः (andhakārayoḥ)	अन्धकारेषु (andhakāreṣu)
vocative	अन्धकार (andhakāra)	अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकाराणि (andhakārāṇi) अन्धकारा¹ (andhakārā¹)

¹Vedic

Descendants

Dardic:
- Dameli: andāra
- Shumashti: [script needed] (andā́ra)
- → Proto-Nuristani:
  - Ashkun: andarä
  - Kamkata-viri: andərə, anər
  - Waigali: andára, andári
Pali: andhakāra
Prakrit: 𑀅𑀁𑀥𑀬𑀸𑀭 (aṃdhayāra)
- Central:
  - Sauraseni Prakrit:
    - Old Gujarati: अंधारउं (andhāraũ)
      - Gujarati: અંધારું (andhārũ)
      - Marwari: अंधारौ (andhārau)
    - Hindustani: andher, andherā
      - Hindi: अंधेर, अंधेरा
      - Urdu: اندھیر, اندھیرا
- Eastern:
  - Magadhi Prakrit:
    - Assamese: আন্ধাৰ (andhar)
    - Bengali: আঁধার (ãdhar), আঁধারি (ãdhari)
    - Bihari: आन्हर (ānhar)
      - Bhojpuri: अन्हार (anhār)
      - Maithili: अन्हार (anhār)
    - Odia: ଅନ୍ଧାର (andhāra)
    - Hajong: আন্দাৰ (andar)
    - Sylheti: ꠀꠘ꠆ꠗꠣꠁꠞ (andáir)
- Northern:
  - Khasa Prakrit:
    - Central Pahari:
      - Garhwali: अँध्यारू (andhyārū)
      - Kumaoni: अँध्यारो (ãdhyāro), अन्यार (anyār)
    - Eastern Pahari:
      - Nepali: अँध्याो (ãdhyāo), अन्यार (anyār)
    - Western Pahari:
      - Bhadrawahi: आँधरु (āndhru)
- Northwestern:
  - Paisaci Prakrit:
    - Takka Apabhramsa:
      - Punjabi: haner, hanerā
        Gurmukhi script: ਹਨੇਰ, ਹਨੇਰਾ
        
        Shahmukhi script: ہَنھیر, انھیر
        
        Lahnda: اندھار (andhār), اندھارا (andhārā), انہارا (anhārā), ہنارا (hanārā)
    - Vracada Apabhramsa:
      - Sindhi: ãdhāru, ãdhāro
        Arabic script: انڌَارُ, انڌَارو
        
        Devanagari script: अँधारु, अँधारो
        
        Kachchi: આંધારો (ā̃dhāro)
- Southern:
  - Helu Prakrit:
    - Dhivehi: އަނދިރި (aⁿdiri), ސަންދުރަ (san̊dura)
    - Sinhalese: අඳුර (aⁿdura), අඳර (aⁿdara)
  - Maharastri Prakrit: 𑀅𑀁𑀥𑀸𑀭 (aṃdhāra)
    - Konkani: andhār
      Devanagari script: अंधार (andhār)
      
      Latin script: ondhar
      
      Kannada script: ಅಂಧಾರ್
    - Old Marathi: 𑘁𑘽𑘠𑘰𑘨𑘹𑘽 (āṃdhāreṃ)
      - Marathi: अंधार (andhār), अंधारे (andhāre)
→ Kannada: ಅಂಧಕಾರ (andhakāra)
→ Tamil: அந்தகாரம் (antakāram)
→ Hindi: अंधकार (andhkār) (learned)
→ Marathi: अंधकार (andhkār) (learned)

References

Monier Williams (1899) “Andha-kāra”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 44/3.
“अन्धकार” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 25, column 2.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “andhakara”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 18