इद्ध
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ইদ্ধ (Assamese script)
- ᬇᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- ইদ্ধ (Bengali script)
- 𑰂𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀇𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- ဣဒ္ဓ (Burmese script)
- ઇદ્ધ (Gujarati script)
- ਇਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌇𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦆꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂅𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ಇದ್ಧ (Kannada script)
- ឥទ្ធ (Khmer script)
- ອິທ຺ຘ (Lao script)
- ഇദ്ധ (Malayalam script)
- ᡳᡩᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘂𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠢᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦢𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐂𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
- ଇଦ୍ଧ (Odia script)
- ꢄꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆅𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖂𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- ඉද්ධ (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚂𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
- இத்³த⁴ (Tamil script)
- ఇద్ధ (Telugu script)
- อิทฺธ (Thai script)
- ཨི་དྡྷ (Tibetan script)
- 𑒃𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-European *h₂idʰ-tó-s. By surface analysis, from the root इध् (idh) + -त (-ta).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /id.dʱɐ́/, [id̚.dʱɐ́]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /id̪.d̪ʱɐ/, [id̪̚.d̪ʱɐ]
Participle
इद्ध • (iddha) past passive participle (root इध्)
- past passive participle of इध् (idh)
Adjective
इद्ध • (iddhá) stem
- kindled, lighted, alight
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 1.95.9:
- उ॒रु ते॒ ज्रयः॒ पर्ये॑ति बु॒ध्नं वि॒रोच॑मानं महि॒षस्य॒ धाम॑ ।
विश्वे॑भिर् अग्ने॒ स्वय॑शोभिर् इ॒द्धोऽद॑ब्धेभिः पा॒युभिः॑ पाह्य् अ॒स्मान् ॥- urú te jráyaḥ páryeti budhnáṃ virócamānaṃ mahiṣásya dhā́ma.
víśvebhir agne sváyaśobhir iddhóʼdabdhebhiḥ pāyúbhiḥ pāhy asmā́n. - Wide through the firmament spreads forth triumphant the far-resplendent strength of thee the Mighty.
Kindled by us do thou preserve us, Agni, with all thy self-bright undiminished succours.
- urú te jráyaḥ páryeti budhnáṃ virócamānaṃ mahiṣásya dhā́ma.
- उ॒रु ते॒ ज्रयः॒ पर्ये॑ति बु॒ध्नं वि॒रोच॑मानं महि॒षस्य॒ धाम॑ ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | इद्धः (iddháḥ) | इद्धौ (iddhaú) इद्धा¹ (iddhā́¹) |
इद्धाः (iddhā́ḥ) इद्धासः¹ (iddhā́saḥ¹) |
| accusative | इद्धम् (iddhám) | इद्धौ (iddhaú) इद्धा¹ (iddhā́¹) |
इद्धान् (iddhā́n) |
| instrumental | इद्धेन (iddhéna) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धैः (iddhaíḥ) इद्धेभिः¹ (iddhébhiḥ¹) |
| dative | इद्धाय (iddhā́ya) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धेभ्यः (iddhébhyaḥ) |
| ablative | इद्धात् (iddhā́t) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धेभ्यः (iddhébhyaḥ) |
| genitive | इद्धस्य (iddhásya) | इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धानाम् (iddhā́nām) |
| locative | इद्धे (iddhé) | इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धेषु (iddhéṣu) |
| vocative | इद्ध (íddha) | इद्धौ (íddhau) इद्धा¹ (íddhā¹) |
इद्धाः (íddhāḥ) इद्धासः¹ (íddhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | इद्धा (iddhā́) | इद्धे (iddhé) | इद्धाः (iddhā́ḥ) |
| accusative | इद्धाम् (iddhā́m) | इद्धे (iddhé) | इद्धाः (iddhā́ḥ) |
| instrumental | इद्धया (iddháyā) इद्धा¹ (iddhā́¹) |
इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धाभिः (iddhā́bhiḥ) |
| dative | इद्धायै (iddhā́yai) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धाभ्यः (iddhā́bhyaḥ) |
| ablative | इद्धायाः (iddhā́yāḥ) इद्धायै² (iddhā́yai²) |
इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धाभ्यः (iddhā́bhyaḥ) |
| genitive | इद्धायाः (iddhā́yāḥ) इद्धायै² (iddhā́yai²) |
इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धानाम् (iddhā́nām) |
| locative | इद्धायाम् (iddhā́yām) | इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धासु (iddhā́su) |
| vocative | इद्धे (íddhe) | इद्धे (íddhe) | इद्धाः (íddhāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | इद्धम् (iddhám) | इद्धे (iddhé) | इद्धानि (iddhā́ni) इद्धा¹ (iddhā́¹) |
| accusative | इद्धम् (iddhám) | इद्धे (iddhé) | इद्धानि (iddhā́ni) इद्धा¹ (iddhā́¹) |
| instrumental | इद्धेन (iddhéna) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धैः (iddhaíḥ) इद्धेभिः¹ (iddhébhiḥ¹) |
| dative | इद्धाय (iddhā́ya) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धेभ्यः (iddhébhyaḥ) |
| ablative | इद्धात् (iddhā́t) | इद्धाभ्याम् (iddhā́bhyām) | इद्धेभ्यः (iddhébhyaḥ) |
| genitive | इद्धस्य (iddhásya) | इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धानाम् (iddhā́nām) |
| locative | इद्धे (iddhé) | इद्धयोः (iddháyoḥ) | इद्धेषु (iddhéṣu) |
| vocative | इद्ध (íddha) | इद्धे (íddhe) | इद्धानि (íddhāni) इद्धा¹ (íddhā¹) |
- ¹Vedic
Further reading
- Monier Williams (1899) “इद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 167.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “इद्ध”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 387