ईशान
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- ঈশান (Assamese script)
- ᬈᬰᬵᬦ (Balinese script)
- ঈশান (Bengali script)
- 𑰃𑰫𑰯𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀈𑀰𑀸𑀦 (Brahmi script)
- ဤၐာန (Burmese script)
- ઈશાન (Gujarati script)
- ਈਸ਼ਾਨ (Gurmukhi script)
- 𑌈𑌶𑌾𑌨 (Grantha script)
- ꦇꦯꦴꦤ (Javanese script)
- 𑂆𑂬𑂰𑂢 (Kaithi script)
- ಈಶಾನ (Kannada script)
- ឦឝាន (Khmer script)
- ອີຨານ (Lao script)
- ഈശാന (Malayalam script)
- ᡳᡳᡧᠠ᠊ᠠᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘃𑘫𑘰𑘡 (Modi script)
- ᠢᠢᠱᠠᢗᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦣𑧋𑧑𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐃𑐱𑐵𑐣 (Newa script)
- ଈଶାନ (Odia script)
- ꢅꢯꢵꢥ (Saurashtra script)
- 𑆆𑆯𑆳𑆤 (Sharada script)
- 𑖃𑖫𑖯𑖡 (Siddham script)
- ඊශාන (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩛𑩿𑩛𑩯 (Soyombo script)
- 𑚃𑚧𑚭𑚝 (Takri script)
- ஈஶாந (Tamil script)
- ఈశాన (Telugu script)
- อีศาน (Thai script)
- ཨཱི་ཤཱ་ན (Tibetan script)
- 𑒄𑒬𑒰𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨊𑨮𑨊𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the middle participle of ईष्टे (ī́ṣṭe).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /íː.ɕɑː.nɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /iː.ɕɑː.n̪ɐ/
- (Vedic) IPA(key): /iː.ɕɑ́ː.nɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /iː.ɕɑː.n̪ɐ/
Adjective
ईशान • (ī́śāna or īśāná) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानः (ī́śānaḥ) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
| accusative | ईशानम् (ī́śānam) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानान् (ī́śānān) |
| instrumental | ईशानेन (ī́śānena) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानैः (ī́śānaiḥ) ईशानेभिः¹ (ī́śānebhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (ī́śānāya) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (ī́śānāt) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (ī́śānasya) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानानाम् (ī́śānānām) |
| locative | ईशाने (ī́śāne) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानेषु (ī́śāneṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशाना (ī́śānā) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानाः (ī́śānāḥ) |
| accusative | ईशानाम् (ī́śānām) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानाः (ī́śānāḥ) |
| instrumental | ईशानया (ī́śānayā) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानाभिः (ī́śānābhiḥ) |
| dative | ईशानायै (ī́śānāyai) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानाभ्यः (ī́śānābhyaḥ) |
| ablative | ईशानायाः (ī́śānāyāḥ) ईशानायै² (ī́śānāyai²) |
ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानाभ्यः (ī́śānābhyaḥ) |
| genitive | ईशानायाः (ī́śānāyāḥ) ईशानायै² (ī́śānāyai²) |
ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानानाम् (ī́śānānām) |
| locative | ईशानायाम् (ī́śānāyām) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानासु (ī́śānāsu) |
| vocative | ईशाने (ī́śāne) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानाः (ī́śānāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानम् (ī́śānam) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानानि (ī́śānāni) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
| accusative | ईशानम् (ī́śānam) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानानि (ī́śānāni) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
| instrumental | ईशानेन (ī́śānena) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानैः (ī́śānaiḥ) ईशानेभिः¹ (ī́śānebhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (ī́śānāya) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (ī́śānāt) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (ī́śānasya) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानानाम् (ī́śānānām) |
| locative | ईशाने (ī́śāne) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानेषु (ī́śāneṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानानि (ī́śānāni) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानः (īśānáḥ) | ईशानौ (īśānaú) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
ईशानाः (īśānā́ḥ) ईशानासः¹ (īśānā́saḥ¹) |
| accusative | ईशानम् (īśānám) | ईशानौ (īśānaú) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
ईशानान् (īśānā́n) |
| instrumental | ईशानेन (īśānéna) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानैः (īśānaíḥ) ईशानेभिः¹ (īśānébhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (īśānā́ya) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (īśānā́t) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (īśānásya) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानानाम् (īśānā́nām) |
| locative | ईशाने (īśāné) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानेषु (īśānéṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशाना (īśānā́) | ईशाने (īśāné) | ईशानाः (īśānā́ḥ) |
| accusative | ईशानाम् (īśānā́m) | ईशाने (īśāné) | ईशानाः (īśānā́ḥ) |
| instrumental | ईशानया (īśānáyā) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानाभिः (īśānā́bhiḥ) |
| dative | ईशानायै (īśānā́yai) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानाभ्यः (īśānā́bhyaḥ) |
| ablative | ईशानायाः (īśānā́yāḥ) ईशानायै² (īśānā́yai²) |
ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानाभ्यः (īśānā́bhyaḥ) |
| genitive | ईशानायाः (īśānā́yāḥ) ईशानायै² (īśānā́yai²) |
ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानानाम् (īśānā́nām) |
| locative | ईशानायाम् (īśānā́yām) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानासु (īśānā́su) |
| vocative | ईशाने (ī́śāne) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानाः (ī́śānāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानम् (īśānám) | ईशाने (īśāné) | ईशानानि (īśānā́ni) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
| accusative | ईशानम् (īśānám) | ईशाने (īśāné) | ईशानानि (īśānā́ni) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
| instrumental | ईशानेन (īśānéna) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानैः (īśānaíḥ) ईशानेभिः¹ (īśānébhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (īśānā́ya) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (īśānā́t) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (īśānásya) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानानाम् (īśānā́nām) |
| locative | ईशाने (īśāné) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानेषु (īśānéṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशाने (ī́śāne) | ईशानानि (ī́śānāni) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
- ¹Vedic
Noun
ईशान • (ī́śāna or īśāná) stem, m
- ruler, lord (AV., VS., ŚBr., MBh., Kum., etc.)
- an epithet of Shiva-Rudra
- a Rudra
- the sun as a form of Shiva
- a Sadhya
- an epithet of Vishnu
- northeast (the direction of Rudra-Shiva)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानः (ī́śānaḥ) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
| accusative | ईशानम् (ī́śānam) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानान् (ī́śānān) |
| instrumental | ईशानेन (ī́śānena) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानैः (ī́śānaiḥ) ईशानेभिः¹ (ī́śānebhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (ī́śānāya) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (ī́śānāt) | ईशानाभ्याम् (ī́śānābhyām) | ईशानेभ्यः (ī́śānebhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (ī́śānasya) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानानाम् (ī́śānānām) |
| locative | ईशाने (ī́śāne) | ईशानयोः (ī́śānayoḥ) | ईशानेषु (ī́śāneṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानः (īśānáḥ) | ईशानौ (īśānaú) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
ईशानाः (īśānā́ḥ) ईशानासः¹ (īśānā́saḥ¹) |
| accusative | ईशानम् (īśānám) | ईशानौ (īśānaú) ईशाना¹ (īśānā́¹) |
ईशानान् (īśānā́n) |
| instrumental | ईशानेन (īśānéna) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानैः (īśānaíḥ) ईशानेभिः¹ (īśānébhiḥ¹) |
| dative | ईशानाय (īśānā́ya) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (īśānā́t) | ईशानाभ्याम् (īśānā́bhyām) | ईशानेभ्यः (īśānébhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (īśānásya) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानानाम् (īśānā́nām) |
| locative | ईशाने (īśāné) | ईशानयोः (īśānáyoḥ) | ईशानेषु (īśānéṣu) |
| vocative | ईशान (ī́śāna) | ईशानौ (ī́śānau) ईशाना¹ (ī́śānā¹) |
ईशानाः (ī́śānāḥ) ईशानासः¹ (ī́śānāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- ईशान्य (īśānya)
Noun
ईशान • (īśāna) stem, n (Classical Sanskrit)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईशानम् (īśānam) | ईशाने (īśāne) | ईशानानि (īśānāni) |
| accusative | ईशानम् (īśānam) | ईशाने (īśāne) | ईशानानि (īśānāni) |
| instrumental | ईशानेन (īśānena) | ईशानाभ्याम् (īśānābhyām) | ईशानैः (īśānaiḥ) |
| dative | ईशानाय (īśānāya) | ईशानाभ्याम् (īśānābhyām) | ईशानेभ्यः (īśānebhyaḥ) |
| ablative | ईशानात् (īśānāt) | ईशानाभ्याम् (īśānābhyām) | ईशानेभ्यः (īśānebhyaḥ) |
| genitive | ईशानस्य (īśānasya) | ईशानयोः (īśānayoḥ) | ईशानानाम् (īśānānām) |
| locative | ईशाने (īśāne) | ईशानयोः (īśānayoḥ) | ईशानेषु (īśāneṣu) |
| vocative | ईशान (īśāna) | ईशाने (īśāne) | ईशानानि (īśānāni) |
References
- Monier Williams (1899) “ईशान”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 171, column 1.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “īśāna”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.