उपनह्यति
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- উপনহ্যতি (Assamese script)
- ᬉᬧᬦᬳ᭄ᬬᬢᬶ (Balinese script)
- উপনহ্যতি (Bengali script)
- 𑰄𑰢𑰡𑰮𑰿𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀉𑀧𑀦𑀳𑁆𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- ဥပနဟျတိ (Burmese script)
- ઉપનહ્યતિ (Gujarati script)
- ਉਪਨਹ੍ਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌉𑌪𑌨𑌹𑍍𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦈꦥꦤꦲꦾꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂇𑂣𑂢𑂯𑂹𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಉಪನಹ್ಯತಿ (Kannada script)
- ឧបនហ្យតិ (Khmer script)
- ອຸປນຫ຺ຍຕິ (Lao script)
- ഉപനഹ്യതി (Malayalam script)
- ᡠᢒᠠᠨᠠᡥᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘄𑘢𑘡𑘮𑘿𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠤᢒᠠᠨᠠᠾᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦤𑧂𑧁𑧎𑧠𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐄𑐥𑐣𑐴𑑂𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ଉପନହ୍ଯତି (Odia script)
- ꢆꢦꢥꢲ꣄ꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆇𑆥𑆤𑆲𑇀𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖄𑖢𑖡𑖮𑖿𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- උපනහ්යති (Sinhalese script)
- 𑩐𑩒𑩰𑩯𑪂 𑪙𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚄𑚞𑚝𑚩𑚶𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- உபநஹ்யதி (Tamil script)
- ఉపనహ్యతి (Telugu script)
- อุปนหฺยติ (Thai script)
- ཨུ་པ་ན་ཧྱ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒅𑒣𑒢𑒯𑓂𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨃𑨞𑨝𑨱𑩇𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
Compound of उप- (upa-) + नह्यति (nahyati)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /u.pɐ.nɐɦ.jɐ.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /u.pɐ.n̪ɐɦ.jɐ.t̪i/
Verb
उपनह्यति • (upanahyati) third-singular indicative (class 4, type P, present, root उपनह्)[1]
- to tie up,[1] to bind to,[1] to bind up,[1] to make up into a bundle[1]
- ĀśvŚr
- to nurse a grudge
- (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Yamakavagga, page 26; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[1], Colombo, 2009:
- 3 ආක්රොශන්මාමවොචන්මාම ජයන්මාමහාපයත්
අත්ර යෙ උපනහ්යන්තෙ වෛරං තෙෂාං න ශාම්යති- 3 Ākrośanmāmavocanmāma jayanmāmahāpayat
Atra ye upanahyante vairaṃ teṣāṃ na śāmyati. - They abused me, they reviled me, they defeated me and plundered me.
Hatred does not subside for those who nurse grudges thus.
- 3 Ākrośanmāmavocanmāma jayanmāmahāpayat
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
| Nonfinite Forms: - | |||
|---|---|---|---|
| Undeclinable | |||
| Infinitive | - - | ||
| Gerund | उपनद्ध्वा upanaddhvā́ | ||
| Participles | |||
| Masculine/Neuter Gerundive | उपनह्य upanahya | ||
| Feminine Gerundive | उपनह्या upanahyā | ||
| Masculine/Neuter Past Passive Participle | उपनद्ध upanaddhá | ||
| Feminine Past Passive Participle | उपनद्धा upanaddhā́ | ||
| Masculine/Neuter Past Active Participle | उपनद्धवत् upanaddhávat | ||
| Feminine Past Active Participle | उपनद्धवती upanaddhávatī | ||
| Present: उपनह्यति (upanahyati), उपनह्यते (upanahyate) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | उपनह्यति upanahyati |
उपनह्यतः upanahyataḥ |
उपनह्यन्ति upanahyanti |
उपनह्यते upanahyate |
उपनह्येते upanahyete |
उपनह्यन्ते upanahyante | |
| Second | उपनह्यसि upanahyasi |
उपनह्यथः upanahyathaḥ |
उपनह्यथ upanahyatha |
उपनह्यसे upanahyase |
उपनह्येथे upanahyethe |
उपनह्यध्वे upanahyadhve | |
| First | उपनह्यामि upanahyāmi |
उपनह्यावः upanahyāvaḥ |
उपनह्यामः / उपनह्यामसि¹ upanahyāmaḥ / upanahyāmasi¹ |
उपनह्ये upanahye |
उपनह्यावहे upanahyāvahe |
उपनह्यामहे upanahyāmahe | |
| Imperative | |||||||
| Third | उपनह्यतु upanahyatu |
उपनह्यताम् upanahyatām |
उपनह्यन्तु upanahyantu |
उपनह्यताम् upanahyatām |
उपनह्येताम् upanahyetām |
उपनह्यन्ताम् upanahyantām | |
| Second | उपनह्य upanahya |
उपनह्यतम् upanahyatam |
उपनह्यत upanahyata |
उपनह्यस्व upanahyasva |
उपनह्येथाम् upanahyethām |
उपनह्यध्वम् upanahyadhvam | |
| First | उपनह्यानि upanahyāni |
उपनह्याव upanahyāva |
उपनह्याम upanahyāma |
उपनह्यै upanahyai |
उपनह्यावहै upanahyāvahai |
उपनह्यामहै upanahyāmahai | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | उपनह्येत् upanahyet |
उपनह्येताम् upanahyetām |
उपनह्येयुः upanahyeyuḥ |
उपनह्येत upanahyeta |
उपनह्येयाताम् upanahyeyātām |
उपनह्येरन् upanahyeran | |
| Second | उपनह्येः upanahyeḥ |
उपनह्येतम् upanahyetam |
उपनह्येत upanahyeta |
उपनह्येथाः upanahyethāḥ |
उपनह्येयाथाम् upanahyeyāthām |
उपनह्येध्वम् upanahyedhvam | |
| First | उपनह्येयम् upanahyeyam |
उपनह्येव upanahyeva |
उपनह्येम upanahyema |
उपनह्येय upanahyeya |
उपनह्येवहि upanahyevahi |
उपनह्येमहि upanahyemahi | |
| Subjunctive | |||||||
| Third | उपनह्यात् / उपनह्याति upanahyāt / upanahyāti |
उपनह्यातः upanahyātaḥ |
उपनह्यान् upanahyān |
उपनह्याते / उपनह्यातै upanahyāte / upanahyātai |
उपनह्यैते upanahyaite |
उपनह्यन्त / उपनह्यान्तै upanahyanta / upanahyāntai | |
| Second | उपनह्याः / उपनह्यासि upanahyāḥ / upanahyāsi |
उपनह्याथः upanahyāthaḥ |
उपनह्याथ upanahyātha |
उपनह्यासे / उपनह्यासै upanahyāse / upanahyāsai |
उपनह्यैथे upanahyaithe |
उपनह्याध्वै upanahyādhvai | |
| First | उपनह्यानि upanahyāni |
उपनह्याव upanahyāva |
उपनह्याम upanahyāma |
उपनह्यै upanahyai |
उपनह्यावहै upanahyāvahai |
उपनह्यामहै upanahyāmahai | |
| Participles | |||||||
| उपनह्यत् upanahyat |
उपनह्यमान upanahyamāna | ||||||
| Notes |
| ||||||
| Imperfect: उपानह्यत् (upānahyat), उपानह्यत (upānahyata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | उपानह्यत् upānahyat |
उपानह्यताम् upānahyatām |
उपानह्यन् upānahyan |
उपानह्यत upānahyata |
उपानह्येताम् upānahyetām |
उपानह्यन्त upānahyanta |
| Second | उपानह्यः upānahyaḥ |
उपानह्यतम् upānahyatam |
उपानह्यत upānahyata |
उपानह्यथाः upānahyathāḥ |
उपानह्येथाम् upānahyethām |
उपानह्यध्वम् upānahyadhvam |
| First | उपानह्यम् upānahyam |
उपानह्याव upānahyāva |
उपानह्याम upānahyāma |
उपानह्ये upānahye |
उपानह्यावहि upānahyāvahi |
उपानह्यामहि upānahyāmahi |
Descendants
- Pali: upanayhati
References
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Monier Williams (1899) “उपनह्यति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 200, column 2.