कंस
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- কংস (Assamese script)
- ᬓᬂᬲ (Balinese script)
- কংস (Bengali script)
- 𑰎𑰽𑰭 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀁𑀲 (Brahmi script)
- ကံသ (Burmese script)
- કંસ (Gujarati script)
- ਕਂਸ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑌂𑌸 (Grantha script)
- ꦏꦁꦱ (Javanese script)
- 𑂍𑂁𑂮 (Kaithi script)
- ಕಂಸ (Kannada script)
- កំស (Khmer script)
- ກໍສ (Lao script)
- കംസ (Malayalam script)
- ᢀ᠋ᡬᠠᠰ᠌ᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘽𑘭 (Modi script)
- ᢀ᠋ᢉᠠᠰᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧞𑧍 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑄𑐳 (Newa script)
- କଂସ (Odia script)
- ꢒꢀꢱ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆁𑆱 (Sharada script)
- 𑖎𑖽𑖭 (Siddham script)
- කංස (Sinhalese script)
- 𑩜𑪖𑪁 (Soyombo script)
- 𑚊𑚫𑚨 (Takri script)
- கஂஸ (Tamil script)
- కంస (Telugu script)
- กํส (Thai script)
- ཀཾ་ས (Tibetan script)
- 𑒏𑓀𑒮 (Tirhuta script)
- 𑨋𑨸𑨰 (Zanabazar Square script)
Etymology 1
From Proto-Indo-Iranian *kansás (“metal”). Cognate with Avestan 𐬀𐬥𐬙𐬀𐬭𐬈.𐬐𐬀𐬢𐬵𐬀 (antare.kaŋha, “*with metal inside”, name of a mountain), 𐬐𐬄𐬵- (kąh-, “to sound”). Also compare कस्य (kasya, “vessel”), attested in the Atharvaveda.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɐ̃.sɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɐ̃.s̪ɐ/
Noun
कंस • (kaṃsá) stem, m or n
- metal vessel, goblet or drinking cup
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 10.10.5:
- शतं कंसाः शतं दोग्धारः शतं गोप्तारो अधि पृष्ठे अस्याः ।
- śataṃ kaṃsāḥ śataṃ dogdhāraḥ śataṃ goptāro adhi pṛṣṭhe asyāḥ.
- Upon her back there are a hundred protectors, a hundred metal bowls, a hundred milkers.
- शतं कंसाः शतं दोग्धारः शतं गोप्तारो अधि पृष्ठे अस्याः ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | कंसः (kaṃsáḥ) | कंसौ (kaṃsaú) कंसा¹ (kaṃsā́¹) |
कंसाः (kaṃsā́ḥ) कंसासः¹ (kaṃsā́saḥ¹) |
| accusative | कंसम् (kaṃsám) | कंसौ (kaṃsaú) कंसा¹ (kaṃsā́¹) |
कंसान् (kaṃsā́n) |
| instrumental | कंसेन (kaṃséna) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसैः (kaṃsaíḥ) कंसेभिः¹ (kaṃsébhiḥ¹) |
| dative | कंसाय (kaṃsā́ya) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsébhyaḥ) |
| ablative | कंसात् (kaṃsā́t) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsébhyaḥ) |
| genitive | कंसस्य (kaṃsásya) | कंसयोः (kaṃsáyoḥ) | कंसानाम् (kaṃsā́nām) |
| locative | कंसे (kaṃsé) | कंसयोः (kaṃsáyoḥ) | कंसेषु (kaṃséṣu) |
| vocative | कंस (káṃsa) | कंसौ (káṃsau) कंसा¹ (káṃsā¹) |
कंसाः (káṃsāḥ) कंसासः¹ (káṃsāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | कंसम् (kaṃsám) | कंसे (kaṃsé) | कंसानि (kaṃsā́ni) कंसा¹ (kaṃsā́¹) |
| accusative | कंसम् (kaṃsám) | कंसे (kaṃsé) | कंसानि (kaṃsā́ni) कंसा¹ (kaṃsā́¹) |
| instrumental | कंसेन (kaṃséna) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसैः (kaṃsaíḥ) कंसेभिः¹ (kaṃsébhiḥ¹) |
| dative | कंसाय (kaṃsā́ya) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsébhyaḥ) |
| ablative | कंसात् (kaṃsā́t) | कंसाभ्याम् (kaṃsā́bhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsébhyaḥ) |
| genitive | कंसस्य (kaṃsásya) | कंसयोः (kaṃsáyoḥ) | कंसानाम् (kaṃsā́nām) |
| locative | कंसे (kaṃsé) | कंसयोः (kaṃsáyoḥ) | कंसेषु (kaṃséṣu) |
| vocative | कंस (káṃsa) | कंसे (káṃse) | कंसानि (káṃsāni) कंसा¹ (káṃsā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- कांस्य (kāṃsya)
Descendants
Etymology 2
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Proper noun
कंस • (kaṃsa) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | कंसः (kaṃsaḥ) | कंसौ (kaṃsau) कंसा¹ (kaṃsā¹) |
कंसाः (kaṃsāḥ) कंसासः¹ (kaṃsāsaḥ¹) |
| accusative | कंसम् (kaṃsam) | कंसौ (kaṃsau) कंसा¹ (kaṃsā¹) |
कंसान् (kaṃsān) |
| instrumental | कंसेन (kaṃsena) | कंसाभ्याम् (kaṃsābhyām) | कंसैः (kaṃsaiḥ) कंसेभिः¹ (kaṃsebhiḥ¹) |
| dative | कंसाय (kaṃsāya) | कंसाभ्याम् (kaṃsābhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsebhyaḥ) |
| ablative | कंसात् (kaṃsāt) | कंसाभ्याम् (kaṃsābhyām) | कंसेभ्यः (kaṃsebhyaḥ) |
| genitive | कंसस्य (kaṃsasya) | कंसयोः (kaṃsayoḥ) | कंसानाम् (kaṃsānām) |
| locative | कंसे (kaṃse) | कंसयोः (kaṃsayoḥ) | कंसेषु (kaṃseṣu) |
| vocative | कंस (kaṃsa) | कंसौ (kaṃsau) कंसा¹ (kaṃsā¹) |
कंसाः (kaṃsāḥ) कंसासः¹ (kaṃsāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Descendants
References
- Monier Williams (1899) “कंस”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0241, column 1.