कर्पास

Sanskrit

Alternative scripts

কৰ্পাস (Assamese script)
ᬓᬃᬧᬵᬲ (Balinese script)
কর্পাস (Bengali script)
𑰎𑰨𑰿𑰢𑰯𑰭 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀭𑁆𑀧𑀸𑀲 (Brahmi script)
ကရ်္ပါသ (Burmese script)
કર્પાસ (Gujarati script)
ਕਰ੍ਪਾਸ (Gurmukhi script)
𑌕𑌰𑍍𑌪𑌾𑌸 (Grantha script)
ꦏꦂꦥꦴꦱ (Javanese script)
𑂍𑂩𑂹𑂣𑂰𑂮 (Kaithi script)
ಕರ್ಪಾಸ (Kannada script)
កប៌ាស (Khmer script)
ກຣ຺ປາສ (Lao script)
കര്പാസ (Malayalam script)
ᡬᠠᡵᢒᠠ᠎᠊ᠠᠰ᠌ᠠ (Manchu script)
𑘎𑘨𑘿𑘢𑘰𑘭 (Modi script)
ᢉᠠᠷᢒᠠᢗᠰᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑧈𑧠𑧂𑧑𑧍 (Nandinagari script)
𑐎𑐬𑑂𑐥𑐵𑐳 (Newa script)
କର୍ପାସ (Odia script)
ꢒꢬ꣄ꢦꢵꢱ (Saurashtra script)
𑆑𑆫𑇀𑆥𑆳𑆱 (Sharada script)
𑖎𑖨𑖿𑖢𑖯𑖭 (Siddham script)
කර්‍පාස (Sinhalese script)
𑩜𑩼 𑪙𑩰𑩛𑪁 (Soyombo script)
𑚊𑚤𑚶𑚞𑚭𑚨 (Takri script)
கர்பாஸ (Tamil script)
కర్పాస (Telugu script)
กรฺปาส (Thai script)
ཀ་རྤཱ་ས (Tibetan script)
𑒏𑒩𑓂𑒣𑒰𑒮 (Tirhuta script)
𑨋𑨫𑩇𑨞𑨊𑨰 (Zanabazar Square script)

Etymology

A foreign Wanderwort, likely borrowed from an eastern substrate. Compare Burushaski [script needed] (γupas), Proto-Austroasiatic *k-rn-pas, whence Proto-Mon-Khmer *kpaas․

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐɾ.pɑ́ː.sɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /kɐɾ.pɑː.s̪ɐ/

Noun

कर्पास • (karpā́sa) stem, m or n

cotton, Gossypium arboreum (material and plant)

Declension

Masculine a-stem declension of कर्पास
	singular	dual	plural
nominative	कर्पासः (karpāsaḥ)	कर्पासौ (karpāsau) कर्पासा¹ (karpāsā¹)	कर्पासाः (karpāsāḥ) कर्पासासः¹ (karpāsāsaḥ¹)
accusative	कर्पासम् (karpāsam)	कर्पासौ (karpāsau) कर्पासा¹ (karpāsā¹)	कर्पासान् (karpāsān)
instrumental	कर्पासेन (karpāsena)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासैः (karpāsaiḥ) कर्पासेभिः¹ (karpāsebhiḥ¹)
dative	कर्पासाय (karpāsāya)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासेभ्यः (karpāsebhyaḥ)
ablative	कर्पासात् (karpāsāt)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासेभ्यः (karpāsebhyaḥ)
genitive	कर्पासस्य (karpāsasya)	कर्पासयोः (karpāsayoḥ)	कर्पासानाम् (karpāsānām)
locative	कर्पासे (karpāse)	कर्पासयोः (karpāsayoḥ)	कर्पासेषु (karpāseṣu)
vocative	कर्पास (karpāsa)	कर्पासौ (karpāsau) कर्पासा¹ (karpāsā¹)	कर्पासाः (karpāsāḥ) कर्पासासः¹ (karpāsāsaḥ¹)

¹Vedic

Neuter a-stem declension of कर्पास
	singular	dual	plural
nominative	कर्पासम् (karpāsam)	कर्पासे (karpāse)	कर्पासानि (karpāsāni) कर्पासा¹ (karpāsā¹)
accusative	कर्पासम् (karpāsam)	कर्पासे (karpāse)	कर्पासानि (karpāsāni) कर्पासा¹ (karpāsā¹)
instrumental	कर्पासेन (karpāsena)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासैः (karpāsaiḥ) कर्पासेभिः¹ (karpāsebhiḥ¹)
dative	कर्पासाय (karpāsāya)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासेभ्यः (karpāsebhyaḥ)
ablative	कर्पासात् (karpāsāt)	कर्पासाभ्याम् (karpāsābhyām)	कर्पासेभ्यः (karpāsebhyaḥ)
genitive	कर्पासस्य (karpāsasya)	कर्पासयोः (karpāsayoḥ)	कर्पासानाम् (karpāsānām)
locative	कर्पासे (karpāse)	कर्पासयोः (karpāsayoḥ)	कर्पासेषु (karpāseṣu)
vocative	कर्पास (karpāsa)	कर्पासे (karpāse)	कर्पासानि (karpāsāni) कर्पासा¹ (karpāsā¹)

¹Vedic

Descendants

Dardic:
- Kashmiri: کَپَس (kapas)
- → Proto-Nuristani:
  - Kamkata-viri: karbeso
Pali: kappāsa, kappāsī
Prakrit: 𑀓𑀧𑁆𑀧𑀸𑀲 (kappāsa), 𑀓𑀧𑁆𑀧𑀸𑀲𑀻 (kappāsī)
- Central:
  - Ardhamagadhi Prakrit:
    - Old Awadhi: कपास (kapāsa)
  - Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀧𑁆𑀧𑀸𑀲 (kappāsa)
    - Hindustani: kapās
      - Hindi: कपास
      - Urdu: کَپَاس (kapās)
- Eastern:
  - Magadhi Prakrit:
    - Assamese: কপাহ (kopah)
    - Bengali: কাপাস (kapaś)
    - Bihari: कपास (kapās)
      - Bhojpuri: कपास (kapās)
    - Odia: କପା (kapā)
- Northern:
  - Khasa Prakrit:
    - Central Pahari:
      - Kumaoni: कपास (kapās)
    - Eastern Pahari:
      - Nepali: कपास (kapās), कबास (kabās), कपासि (kapāsi)
- Northwestern:
  - Paisaci Prakrit:
    - Takka Apabhramsa:
      - Lahnda: کپاہ (kapāh)
      - Punjabi: kapāh, kupāh
        Gurmukhi script: ਕਪਾਹ, ਕੁਪਾਹ
        
        Shahmukhi script: کَپَاہ, کُپَاہ
    - Vracada Apabhramsa:
      - Sindhi: kapāha
        Arabic script: ڪَپَاهَ
        
        Devanagari script: कपाह
- Southern:
  - Helu Prakrit:
    - Dhivehi: ކަފަ (kafa)
    - Sinhalese: කපු (kapu)
  - Maharastri Prakrit: 𑀓𑀧𑁆𑀧𑀸𑀲 (kappāsa)
    - Konkani: kāppūsa
      Devanagari script: काप्पूस
      
      Kannada script: ಕಾಪ್ಪೂಸ
      
      Latin script: kappus
    - Marathi: कपास (kapās), कापूस (kāpūs), कपशी (kapśī)
- Western:
  - Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀧𑁆𑀧𑀸𑀲 (kappāsa)
    - Gujarati: કપાસ (kapās)

Borrowed terms

→ Bengali: কর্পাস (korpaś)
→ Burushaski: gupáas
- → Domaaki: [script needed] (gupā́sa)
→ Persian: کَروَاس (karvâs), کرباس (karbâs), کرپاس (karpâs)
- → Aramaic:
  Jewish Literary Aramaic: כרפסא (*karpāsā)
  
  Classical Syriac: ܟܪܒܣܐ (karbāsā)
  - → Arabic: كِرْبَاس (kirbās)
- → Kalasha: کروس (kravas)
- → Khowar: کروس (karvás)
- → Shina: کھیاس (khayās)
→ Newar: कपाय् (kapæ)
→ Arabic: كُرْسُف (kursuf), كُرْفُس (kurfus) — hardly found in use, apparently original form obsolete by the time Arabic is usually attested
- → Ancient Greek: γοσσύπιον (gossúpion)
  - → Latin: gossypium
- → Ottoman Turkish: كرسف (kırsef)
→ Old Armenian: կերպաս (kerpas) (via Iranian)
→ Middle Chinese: 古貝 (MC kuX pajH), 劫波育 (MC kjaep pa yuwk) (possibly via Prakrit)
→ Tocharian B: *kampās
→ Hebrew: כַּרְפַּס (karpás)
- → Ancient Greek: κάρπᾰσος (kárpăsos), κάλπᾰσος (kálpăsos)
  - ⇒ Ancient Greek: καρπᾰ́σινος (karpắsinos, “fabric made of cotton”)
  - → Latin: carbasus (“fabric of cotton”)
→ Malay: kapas
- → Indonesian: kapas
→ Ilocano: kapas
→ Tagalog: kapas
→ Waray-Waray: gapas
→ Khmer: កប្បាស (kɑpbaah)

References

Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “karpasa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 146
Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 317-318
Mayrhofer, Manfred (1956) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 174-175