क्रोध
See also: क्रुध्
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit क्रोध (kródha). Doublet of कोह (koh).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /kɾoːd̪ʱ/
Noun
क्रोध • (krodh) m (Urdu spelling کرودھ)
- anger, fury
- Synonym: ग़ुस्सा (ġussā)
- उसमें क्रोध की अग्नि धधक रही थी।
- usmẽ krodh kī agni dhadhak rahī thī.
- He was burning with anger.
- हमे उसके क्रोध को शान्त करना पड़ेगा।
- hame uske krodh ko śānt karnā paṛegā.
- We will have to soothe his anger.
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | क्रोध krodh |
क्रोध krodh |
| oblique | क्रोध krodh |
क्रोधों krodhõ |
| vocative | क्रोध krodh |
क्रोधो krodho |
Related terms
- क्रोधित (krodhit, “irritated, angry”)
- क्रोधमय (krodhmay, “abounding in anger, wrathful, passionate”)
- क्रोधवर्जित (krodhvarjit, “free from wrath, mild, gentle”)
References
- Bahri, Hardev (1989) “क्रोध”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
- Platts, John T. (1884) “क्रोध”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit क्रोध (kródha).
Pronunciation
- IPA(key): /kɾod̪ʱ/
Noun
क्रोध • (krodh) m
Declension
| Declension of क्रोध (masc cons-stem) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular |
क्रोध krodh | ||
| direct plural |
क्रोध krodh | ||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन | ||
| nominative प्रथमा |
क्रोध krodh |
क्रोध krodh | |
| oblique सामान्यरूप |
क्रोधा krodhā |
क्रोधां- krodhān- | |
| acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी |
क्रोधाला krodhālā |
क्रोधांना krodhānnā | |
| ergative | क्रोधाने, क्रोधानं krodhāne, krodhāna |
क्रोधांनी krodhānnī | |
| instrumental | क्रोधाशी krodhāśī |
क्रोधांशी krodhānśī | |
| locative सप्तमी |
क्रोधात krodhāt |
क्रोधांत krodhāt | |
| vocative संबोधन |
क्रोधा krodhā |
क्रोधांनो krodhānno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of क्रोध (masc cons-stem) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object पुल्लिंगी कर्म |
feminine object स्त्रीलिंगी कर्म |
neuter object नपुसकलिंगी कर्म |
oblique सामान्यरूप | |||||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular* एकवचन |
plural अनेकवचन |
|||
| singular subject एकवचनी कर्ता |
क्रोधाचा krodhāċā |
क्रोधाचे krodhāċe |
क्रोधाची krodhācī |
क्रोधाच्या krodhācā |
क्रोधाचे, क्रोधाचं krodhāċe, krodhāċa |
क्रोधाची krodhācī |
क्रोधाच्या krodhācā | |
| plural subject अनेकवचनी कर्ता |
क्रोधांचा krodhānċā |
क्रोधांचे krodhānċe |
क्रोधांची krodhāñcī |
क्रोधांच्या krodhāncā |
क्रोधांचे, क्रोधांचं krodhānċe, krodhānċa |
क्रोधांची krodhāñcī |
क्रोधांच्या krodhāñcā | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “क्रोध”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Shridhar Ganesh Vaze (1911) “क्रोध”, in The Aryabhusan School Dictionary, Poona: Arya-Bhushan Press
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- ক্ৰোধ (Assamese script)
- ᬓ᭄ᬭᭀᬥ (Balinese script)
- ক্রোধ (Bengali script)
- 𑰎𑰿𑰨𑰺𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑁆𑀭𑁄𑀥 (Brahmi script)
- ကြောဓ (Burmese script)
- ક્રોધ (Gujarati script)
- ਕ੍ਰੋਧ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑍍𑌰𑍋𑌧 (Grantha script)
- ꦏꦿꦺꦴꦣ (Javanese script)
- 𑂍𑂹𑂩𑂷𑂡 (Kaithi script)
- ಕ್ರೋಧ (Kannada script)
- ក្រោធ (Khmer script)
- ກ຺ໂຣຘ (Lao script)
- ക്രോധ (Malayalam script)
- ᡬᡵᠣᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘿𑘨𑘻𑘠 (Modi script)
- ᢉᠷᠣᠸᠠᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧠𑧈𑧜𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑂𑐬𑑀𑐢 (Newa script)
- କ୍ରୋଧ (Odia script)
- ꢒ꣄ꢬꣂꢤ (Saurashtra script)
- 𑆑𑇀𑆫𑆾𑆣 (Sharada script)
- 𑖎𑖿𑖨𑖺𑖠 (Siddham script)
- ක්රොධ (Sinhalese script)
- 𑩜 𑪙𑩼𑩕𑩮 (Soyombo script)
- 𑚊𑚶𑚤𑚴𑚜 (Takri script)
- க்ரோத⁴ (Tamil script)
- క్రోధ (Telugu script)
- กฺโรธ (Thai script)
- ཀྲོ་དྷ (Tibetan script)
- 𑒏𑓂𑒩𑒼𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨋𑩇𑨫𑨆𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root क्रुध् (krudh, “to be angry”), from Proto-Indo-Iranian *krawdʰ- (“to be angry, enraged”). Cognate with Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬛𐬀𐬌𐬙𐬌 (xraodaiti, “to enrage”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɾɐ́w.dʱɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɾoː.d̪ʱɐ/
Noun
क्रोध • (kródha) stem, m
- anger, wrath
- c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 16.18:
- अहङ्कारं बलं दर्पं कामं क्रोधं च संश्रिताः।
मामात्मपरदेहेषु प्रद्विषन्तोऽभ्यसूयकाः॥- ahaṅkāraṃ balaṃ darpaṃ kāmaṃ krodhaṃ ca saṃśritāḥ.
māmātmaparadeheṣu pradviṣantoʼbhyasūyakāḥ. - Given over to egotism, brute force, arrogance, lust and anger etc., and culminating other they despise Me (the in-dweller), dwelling in their own bodies, as in those of others.
- ahaṅkāraṃ balaṃ darpaṃ kāmaṃ krodhaṃ ca saṃśritāḥ.
- अहङ्कारं बलं दर्पं कामं क्रोधं च संश्रिताः।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | क्रोधः (kródhaḥ) | क्रोधौ (kródhau) क्रोधा¹ (kródhā¹) |
क्रोधाः (kródhāḥ) क्रोधासः¹ (kródhāsaḥ¹) |
| accusative | क्रोधम् (kródham) | क्रोधौ (kródhau) क्रोधा¹ (kródhā¹) |
क्रोधान् (kródhān) |
| instrumental | क्रोधेन (kródhena) | क्रोधाभ्याम् (kródhābhyām) | क्रोधैः (kródhaiḥ) क्रोधेभिः¹ (kródhebhiḥ¹) |
| dative | क्रोधाय (kródhāya) | क्रोधाभ्याम् (kródhābhyām) | क्रोधेभ्यः (kródhebhyaḥ) |
| ablative | क्रोधात् (kródhāt) | क्रोधाभ्याम् (kródhābhyām) | क्रोधेभ्यः (kródhebhyaḥ) |
| genitive | क्रोधस्य (kródhasya) | क्रोधयोः (kródhayoḥ) | क्रोधानाम् (kródhānām) |
| locative | क्रोधे (kródhe) | क्रोधयोः (kródhayoḥ) | क्रोधेषु (kródheṣu) |
| vocative | क्रोध (kródha) | क्रोधौ (kródhau) क्रोधा¹ (kródhā¹) |
क्रोधाः (kródhāḥ) क्रोधासः¹ (kródhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic