क्षान्ति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ক্ষান্তি (Assamese script)
- ᬓ᭄ᬱᬵᬦ᭄ᬢᬶ (Balinese script)
- ক্ষান্তি (Bengali script)
- 𑰎𑰿𑰬𑰯𑰡𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑁆𑀱𑀸𑀦𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
- က္ၑာန္တိ (Burmese script)
- ક્ષાન્તિ (Gujarati script)
- ਕ੍ਸ਼ਾਨ੍ਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑍍𑌷𑌾𑌨𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦏ꧀ꦰꦴꦤ꧀ꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂍𑂹𑂭𑂰𑂢𑂹𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಕ್ಷಾನ್ತಿ (Kannada script)
- ក្ឞាន្តិ (Khmer script)
- ກ຺ຩານ຺ຕິ (Lao script)
- ക്ഷാന്തി (Malayalam script)
- ᡬᢢᠠ᠊ᠠᠨᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘎𑘿𑘬𑘰𑘡𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢉᢔᠠᢗᠨᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦮𑧠𑧌𑧑𑧁𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑂𑐲𑐵𑐣𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
- କ୍ଷାନ୍ତି (Odia script)
- ꢒ꣄ꢰꢵꢥ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆑𑇀𑆰𑆳𑆤𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖎𑖿𑖬𑖯𑖡𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
- ක්ෂාන්ති (Sinhalese script)
- 𑩜 𑪙𑪀𑩛𑩯 𑪙𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚊𑚶𑚭𑚝𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
- க்ஷாந்தி (Tamil script)
- క్షాన్తి (Telugu script)
- กฺษานฺติ (Thai script)
- ཀྵཱ་ནྟི (Tibetan script)
- 𑒏𑓂𑒭𑒰𑒢𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨋𑩇𑨯𑨊𑨝𑩇𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root क्षम् (kṣam, “to have patience, to forgive”) + -ति (-ti).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kʂɑːn.ti/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kʂɑːn̪.t̪i/
Noun
क्षान्ति • (kṣānti) stem, f
- patience, forbearance, endurance
- c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 18.42:
- शमो दमस् तपः शौचं क्षान्तिर् आर्जवम् एव च ।
ज्ञानं विज्ञानम् आस्तिक्यं ब्रह्मकर्म स्वभावजम् ॥- śamo damas tapaḥ śaucaṃ kṣāntir ārjavam eva ca.
jñānaṃ vijñānam āstikyaṃ brahmakarma svabhāvajam. - Peacefulness, self-control, austerity, purity, patience, straightness,
knowledge, wisdom and religiousness are the natural deeds of a Brāhmaṇa.
- śamo damas tapaḥ śaucaṃ kṣāntir ārjavam eva ca.
- शमो दमस् तपः शौचं क्षान्तिर् आर्जवम् एव च ।
- Udānavarga 14.11:
- न हि वैरेण वैराणि शाम्यन्तीह कदाचन ।
क्षान्त्या वैराणि शाम्यन्येष धर्मः सनातनः ॥- na hi vaireṇa vairāṇi śāmyantīha kadācana.
kṣāntyā vairāṇi śāmyanyeṣa dharmaḥ sanātanaḥ. - For in this world hatreds are not ever settled by hatred.
Hatreds are settled by forbearance. This is an eternal law.
- na hi vaireṇa vairāṇi śāmyantīha kadācana.
- न हि वैरेण वैराणि शाम्यन्तीह कदाचन ।
- forgiveness
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | क्षान्तिः (kṣāntiḥ) | क्षान्ती (kṣāntī) | क्षान्तयः (kṣāntayaḥ) |
| accusative | क्षान्तिम् (kṣāntim) | क्षान्ती (kṣāntī) | क्षान्तीः (kṣāntīḥ) |
| instrumental | क्षान्त्या (kṣāntyā) क्षान्ती¹ (kṣāntī¹) |
क्षान्तिभ्याम् (kṣāntibhyām) | क्षान्तिभिः (kṣāntibhiḥ) |
| dative | क्षान्तये (kṣāntaye) क्षान्त्यै² (kṣāntyai²) क्षान्ती¹ (kṣāntī¹) |
क्षान्तिभ्याम् (kṣāntibhyām) | क्षान्तिभ्यः (kṣāntibhyaḥ) |
| ablative | क्षान्तेः (kṣānteḥ) क्षान्त्याः² (kṣāntyāḥ²) क्षान्त्यै³ (kṣāntyai³) |
क्षान्तिभ्याम् (kṣāntibhyām) | क्षान्तिभ्यः (kṣāntibhyaḥ) |
| genitive | क्षान्तेः (kṣānteḥ) क्षान्त्याः² (kṣāntyāḥ²) क्षान्त्यै³ (kṣāntyai³) |
क्षान्त्योः (kṣāntyoḥ) | क्षान्तीनाम् (kṣāntīnām) |
| locative | क्षान्तौ (kṣāntau) क्षान्त्याम्² (kṣāntyām²) क्षान्ता¹ (kṣāntā¹) |
क्षान्त्योः (kṣāntyoḥ) | क्षान्तिषु (kṣāntiṣu) |
| vocative | क्षान्ते (kṣānte) | क्षान्ती (kṣāntī) | क्षान्तयः (kṣāntayaḥ) |
- ¹Vedic
- ²Later Sanskrit
- ³Brāhmaṇas
Descendants
References
- Monier Williams (1899) “क्षान्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 326, column 3.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “क्षान्ति”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 623
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kṣānti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 191