चक्षति

Sanskrit

Alternative scripts

চক্ষতি (Assamese script)
ᬘᬓ᭄ᬱᬢᬶ (Balinese script)
চক্ষতি (Bengali script)
𑰓𑰎𑰿𑰬𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀘𑀓𑁆𑀱𑀢𑀺 (Brahmi script)
စက္ၑတိ (Burmese script)
ચક્ષતિ (Gujarati script)
ਚਕ੍ਸ਼ਤਿ (Gurmukhi script)
𑌚𑌕𑍍𑌷𑌤𑌿 (Grantha script)
ꦕꦏ꧀ꦰꦠꦶ (Javanese script)
𑂒𑂍𑂹𑂭𑂞𑂱 (Kaithi script)
ಚಕ್ಷತಿ (Kannada script)
ចក្ឞតិ (Khmer script)
ຈກ຺ຩຕິ (Lao script)
ചക്ഷതി (Malayalam script)
ᢜᠠᡬᢢᠠᢠᡳ (Manchu script)
𑘓𑘎𑘿𑘬𑘝𑘱 (Modi script)
ᢋᠠᢉᢔᠠᢐᠢ (Mongolian script)
𑦳𑦮𑧠𑧌𑦽𑧒 (Nandinagari script)
𑐔𑐎𑑂𑐲𑐟𑐶 (Newa script)
ଚକ୍ଷତି (Odia script)
ꢗꢒ꣄ꢰꢡꢶ (Saurashtra script)
𑆖𑆑𑇀𑆰𑆠𑆴 (Sharada script)
𑖓𑖎𑖿𑖬𑖝𑖰 (Siddham script)
චක්‍ෂති (Sinhalese script)
𑩡𑩜 𑪙𑪀𑩫𑩑 (Soyombo script)
𑚏𑚊𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
சக்ஷதி (Tamil script)
చక్షతి (Telugu script)
จกฺษติ (Thai script)
ཙ་ཀྵ་ཏི (Tibetan script)
𑒔𑒏𑓂𑒭𑒞𑒱 (Tirhuta script)
𑨣𑨋𑩇𑨯𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Thematized from चष्टे (cáṣṭe).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /t͡ɕɐ́k.ʂɐ.ti/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /t͡ɕɐk.ʂɐ.t̪i/

Verb

चक्षति • (cakṣati) third-singular indicative (root चक्ष्)

Conjugation

Present: चक्षति (cakṣati), चक्षते (cakṣate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	चक्षति cakṣati	चक्षतः cakṣataḥ	चक्षन्ति cakṣanti	चक्षते cakṣate	चक्षेते cakṣete	चक्षन्ते cakṣante
Second	चक्षसि cakṣasi	चक्षथः cakṣathaḥ	चक्षथ cakṣatha	चक्षसे cakṣase	चक्षेथे cakṣethe	चक्षध्वे cakṣadhve
First	चक्षामि cakṣāmi	चक्षावः cakṣāvaḥ	चक्षामः / चक्षामसि¹ cakṣāmaḥ / cakṣāmasi¹	चक्षे cakṣe	चक्षावहे cakṣāvahe	चक्षामहे cakṣāmahe
Imperative
Third	चक्षतु cakṣatu	चक्षताम् cakṣatām	चक्षन्तु cakṣantu	चक्षताम् cakṣatām	चक्षेताम् cakṣetām	चक्षन्ताम् cakṣantām
Second	चक्ष cakṣa	चक्षतम् cakṣatam	चक्षत cakṣata	चक्षस्व cakṣasva	चक्षेथाम् cakṣethām	चक्षध्वम् cakṣadhvam
First	चक्षाणि cakṣāṇi	चक्षाव cakṣāva	चक्षाम cakṣāma	चक्षै cakṣai	चक्षावहै cakṣāvahai	चक्षामहै cakṣāmahai
Optative/Potential
Third	चक्षेत् cakṣet	चक्षेताम् cakṣetām	चक्षेयुः cakṣeyuḥ	चक्षेत cakṣeta	चक्षेयाताम् cakṣeyātām	चक्षेरन् cakṣeran
Second	चक्षेः cakṣeḥ	चक्षेतम् cakṣetam	चक्षेत cakṣeta	चक्षेथाः cakṣethāḥ	चक्षेयाथाम् cakṣeyāthām	चक्षेध्वम् cakṣedhvam
First	चक्षेयम् cakṣeyam	चक्षेव cakṣeva	चक्षेम cakṣema	चक्षेय cakṣeya	चक्षेवहि cakṣevahi	चक्षेमहि cakṣemahi
Subjunctive
Third	चक्षात् / चक्षाति cakṣāt / cakṣāti	चक्षातः cakṣātaḥ	चक्षान् cakṣān	चक्षाते / चक्षातै cakṣāte / cakṣātai	चक्षैते cakṣaite	चक्षन्त / चक्षान्तै cakṣanta / cakṣāntai
Second	चक्षाः / चक्षासि cakṣāḥ / cakṣāsi	चक्षाथः cakṣāthaḥ	चक्षाथ cakṣātha	चक्षासे / चक्षासै cakṣāse / cakṣāsai	चक्षैथे cakṣaithe	चक्षाध्वै cakṣādhvai
First	चक्षाणि cakṣāṇi	चक्षाव cakṣāva	चक्षाम cakṣāma	चक्षै cakṣai	चक्षावहै cakṣāvahai	चक्षामहै cakṣāmahai
Participles
	चक्षत् cakṣat			चक्षमाण cakṣamāṇa
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अचक्षत् (acakṣat), अचक्षत (acakṣata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अचक्षत् acakṣat	अचक्षताम् acakṣatām	अचक्षन् acakṣan	अचक्षत acakṣata	अचक्षेताम् acakṣetām	अचक्षन्त acakṣanta
Second	अचक्षः acakṣaḥ	अचक्षतम् acakṣatam	अचक्षत acakṣata	अचक्षथाः acakṣathāḥ	अचक्षेथाम् acakṣethām	अचक्षध्वम् acakṣadhvam
First	अचक्षम् acakṣam	अचक्षाव acakṣāva	अचक्षाम acakṣāma	अचक्षे acakṣe	अचक्षावहि acakṣāvahi	अचक्षामहि acakṣāmahi

References

Monier Williams (1899) “चक्ष्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 381, column 3.
William Dwight Whitney (1885) The Roots, Verb-forms, and Primary Derivatives of the Sanskrit Language, Leipzig: Breitkopf and Härtel, page 44