तरुण
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit तरुण (taruṇa).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /t̪ə.ɾʊɳ/, [t̪ɐ.ɾʊ̃ɳ]
Adjective
तरुण • (taruṇ) (indeclinable, feminine तरुणी, Urdu spelling تَرُن)
Proper noun
तरुण • (taruṇ) m
- a male given name
Derived terms
- तरुणावस्था
References
- Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “तरुण”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “तरुण”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit तरुण (táruṇa).
Pronunciation
- IPA(key): /t̪ə.ɾuɳ/, [t̪ə.ɾuːɳ]
Adjective
तरुण • (taruṇ) (indeclinable)
- (formal, literary, poetic) young
Proper noun
तरुण • (taruṇ) m
- a male given name, Tarun, from Sanskrit
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- তৰুণ (Assamese script)
- ᬢᬭᬸᬡ (Balinese script)
- তরুণ (Bengali script)
- 𑰝𑰨𑰲𑰜 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀭𑀼𑀡 (Brahmi script)
- တရုဏ (Burmese script)
- તરુણ (Gujarati script)
- ਤਰੁਣ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑌰𑍁𑌣 (Grantha script)
- ꦠꦫꦸꦟ (Javanese script)
- 𑂞𑂩𑂳𑂝 (Kaithi script)
- ತರುಣ (Kannada script)
- តរុណ (Khmer script)
- ຕຣຸຓ (Lao script)
- തരുണ (Malayalam script)
- ᢠᠠᡵᡠᢏᠠ (Manchu script)
- 𑘝𑘨𑘳𑘜 (Modi script)
- ᢐᠠᠷᠤᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦽𑧈𑧔𑦼 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐬𑐸𑐞 (Newa script)
- ତରୁଣ (Odia script)
- ꢡꢬꢸꢠ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆫𑆶𑆟 (Sharada script)
- 𑖝𑖨𑖲𑖜 (Siddham script)
- තරුණ (Sinhalese script)
- 𑩫𑩼𑩒𑩪 (Soyombo script)
- 𑚙𑚤𑚰𑚘 (Takri script)
- தருண (Tamil script)
- తరుణ (Telugu script)
- ตรุณ (Thai script)
- ཏ་རུ་ཎ (Tibetan script)
- 𑒞𑒩𑒳𑒝 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨫𑨃𑨘 (Zanabazar Square script)
Etymology
Inherited from Proto-Indo-Iranian *tárunas (“young”), from Proto-Indo-European *térunos (“tender, soft”), from *ter- (“young, tender”). Cognate with Ancient Greek τέρην (térēn), Albanian trim (“man, hero”), Avestan 𐬙𐬀𐬎𐬭𐬎𐬥𐬀 (tauruna, “young”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /tɐ́.ɾu.ɳɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t̪ɐ.ɾu.ɳɐ/
Adjective
तरुण • (táruṇa) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तरुणः (táruṇaḥ) | तरुणौ (táruṇau) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
तरुणाः (táruṇāḥ) तरुणासः¹ (táruṇāsaḥ¹) |
| accusative | तरुणम् (táruṇam) | तरुणौ (táruṇau) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
तरुणान् (táruṇān) |
| instrumental | तरुणेन (táruṇena) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणैः (táruṇaiḥ) तरुणेभिः¹ (táruṇebhiḥ¹) |
| dative | तरुणाय (táruṇāya) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (táruṇebhyaḥ) |
| ablative | तरुणात् (táruṇāt) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (táruṇebhyaḥ) |
| genitive | तरुणस्य (táruṇasya) | तरुणयोः (táruṇayoḥ) | तरुणानाम् (táruṇānām) |
| locative | तरुणे (táruṇe) | तरुणयोः (táruṇayoḥ) | तरुणेषु (táruṇeṣu) |
| vocative | तरुण (táruṇa) | तरुणौ (táruṇau) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
तरुणाः (táruṇāḥ) तरुणासः¹ (táruṇāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तरुणी (táruṇī) | तरुण्यौ (táruṇyau) तरुणी¹ (táruṇī¹) |
तरुण्यः (táruṇyaḥ) तरुणीः¹ (táruṇīḥ¹) |
| accusative | तरुणीम् (táruṇīm) | तरुण्यौ (táruṇyau) तरुणी¹ (táruṇī¹) |
तरुणीः (táruṇīḥ) |
| instrumental | तरुण्या (táruṇyā) | तरुणीभ्याम् (táruṇībhyām) | तरुणीभिः (táruṇībhiḥ) |
| dative | तरुण्यै (táruṇyai) | तरुणीभ्याम् (táruṇībhyām) | तरुणीभ्यः (táruṇībhyaḥ) |
| ablative | तरुण्याः (táruṇyāḥ) तरुण्यै² (táruṇyai²) |
तरुणीभ्याम् (táruṇībhyām) | तरुणीभ्यः (táruṇībhyaḥ) |
| genitive | तरुण्याः (táruṇyāḥ) तरुण्यै² (táruṇyai²) |
तरुण्योः (táruṇyoḥ) | तरुणीनाम् (táruṇīnām) |
| locative | तरुण्याम् (táruṇyām) | तरुण्योः (táruṇyoḥ) | तरुणीषु (táruṇīṣu) |
| vocative | तरुणि (táruṇi) | तरुण्यौ (táruṇyau) तरुणी¹ (táruṇī¹) |
तरुण्यः (táruṇyaḥ) तरुणीः¹ (táruṇīḥ¹) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तरुणम् (táruṇam) | तरुणे (táruṇe) | तरुणानि (táruṇāni) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
| accusative | तरुणम् (táruṇam) | तरुणे (táruṇe) | तरुणानि (táruṇāni) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
| instrumental | तरुणेन (táruṇena) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणैः (táruṇaiḥ) तरुणेभिः¹ (táruṇebhiḥ¹) |
| dative | तरुणाय (táruṇāya) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (táruṇebhyaḥ) |
| ablative | तरुणात् (táruṇāt) | तरुणाभ्याम् (táruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (táruṇebhyaḥ) |
| genitive | तरुणस्य (táruṇasya) | तरुणयोः (táruṇayoḥ) | तरुणानाम् (táruṇānām) |
| locative | तरुणे (táruṇe) | तरुणयोः (táruṇayoḥ) | तरुणेषु (táruṇeṣu) |
| vocative | तरुण (táruṇa) | तरुणे (táruṇe) | तरुणानि (táruṇāni) तरुणा¹ (táruṇā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀢𑀭𑀼𑀡 (taruṇa), 𑀢𑀮𑀼𑀡 (taluṇa)
- Pali: taruṇa, taluṇa
- Punjabi: ਤਰਨ (taran)
- Romani: terno
- Bengali: তরুণ (torun)
- → Old Javanese: taruṇa
Noun
तरुण • (taruṇa) stem, m
- a youth
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तरुणः (taruṇaḥ) | तरुणौ (taruṇau) तरुणा¹ (taruṇā¹) |
तरुणाः (taruṇāḥ) तरुणासः¹ (taruṇāsaḥ¹) |
| accusative | तरुणम् (taruṇam) | तरुणौ (taruṇau) तरुणा¹ (taruṇā¹) |
तरुणान् (taruṇān) |
| instrumental | तरुणेन (taruṇena) | तरुणाभ्याम् (taruṇābhyām) | तरुणैः (taruṇaiḥ) तरुणेभिः¹ (taruṇebhiḥ¹) |
| dative | तरुणाय (taruṇāya) | तरुणाभ्याम् (taruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (taruṇebhyaḥ) |
| ablative | तरुणात् (taruṇāt) | तरुणाभ्याम् (taruṇābhyām) | तरुणेभ्यः (taruṇebhyaḥ) |
| genitive | तरुणस्य (taruṇasya) | तरुणयोः (taruṇayoḥ) | तरुणानाम् (taruṇānām) |
| locative | तरुणे (taruṇe) | तरुणयोः (taruṇayoḥ) | तरुणेषु (taruṇeṣu) |
| vocative | तरुण (taruṇa) | तरुणौ (taruṇau) तरुणा¹ (taruṇā¹) |
तरुणाः (taruṇāḥ) तरुणासः¹ (taruṇāsaḥ¹) |
- ¹Vedic