तृप्तिद
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- তৃপ্তিদ (Assamese script)
- ᬢᬺᬧ᭄ᬢᬶᬤ (Balinese script)
- তৃপ্তিদ (Bengali script)
- 𑰝𑰴𑰢𑰿𑰝𑰰𑰟 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀾𑀧𑁆𑀢𑀺𑀤 (Brahmi script)
- တၖပ္တိဒ (Burmese script)
- તૃપ્તિદ (Gujarati script)
- ਤ੍ਰਪ੍ਤਿਦ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑍃𑌪𑍍𑌤𑌿𑌦 (Grantha script)
- ꦠꦽꦥ꧀ꦠꦶꦢ (Javanese script)
- 𑂞𑃂𑂣𑂹𑂞𑂱𑂠 (Kaithi script)
- ತೃಪ್ತಿದ (Kannada script)
- ត្ឫប្តិទ (Khmer script)
- ຕ຺ຣິປ຺ຕິທ (Lao script)
- തൃപ്തിദ (Malayalam script)
- ᢠᡵᡳᢒᢠᡳᡩᠠ (Manchu script)
- 𑘝𑘵𑘢𑘿𑘝𑘱𑘟 (Modi script)
- ᢐᠷᠢᢒᢐᠢᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦽𑧖𑧂𑧠𑦽𑧒𑦿 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐺𑐥𑑂𑐟𑐶𑐡 (Newa script)
- ତୃପ୍ତିଦ (Odia script)
- ꢡꢺꢦ꣄ꢡꢶꢣ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆸𑆥𑇀𑆠𑆴𑆢 (Sharada script)
- 𑖝𑖴𑖢𑖿𑖝𑖰𑖟 (Siddham script)
- තෘප්තිද (Sinhalese script)
- 𑩫𑩙𑩰 𑪙𑩫𑩑𑩭 (Soyombo script)
- 𑚙𑚞𑚶𑚙𑚮𑚛 (Takri script)
- த்ரிப்தித³ (Tamil script)
- తృప్తిద (Telugu script)
- ตฺฤปฺติท (Thai script)
- ཏྲྀ་པྟི་ད (Tibetan script)
- 𑒞𑒵𑒣𑓂𑒞𑒱𑒠 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨼𑨉𑨞𑩇𑨙𑨁𑨛 (Zanabazar Square script)
Etymology
From तृप्ति (tṛpti, “satisfaction, contentment”) + -द (-da, “giver”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /tr̩p.ti.dɐ/, [tr̩p̚.ti.dɐ]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t̪r̩p.t̪i.d̪ɐ/, [t̪r̩p̚.t̪i.d̪ɐ]
Adjective
तृप्तिद • (tṛptida) stem
- giver or source of satisfaction or contentment
- c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa 4.24.38:
- नम ऊर्जे इषे त्रय्याः पतये यज्ञरेतसे। तृप्तिदाय च जीवानां नमः सर्वरसात्मने॥
- nama ūrje iṣe trayyāḥ pataye yajñaretase. tṛptidāya ca jīvānāṃ namaḥ sarvarasātmane.
- My Lord, you are the provider of the Pitṛlokas as well as all the demigods. You are the predominating deity of the moon and the master of all three Vedas. I offer my respectful obeisances unto you because you are the source of satisfaction for all living entities.
- नम ऊर्जे इषे त्रय्याः पतये यज्ञरेतसे। तृप्तिदाय च जीवानां नमः सर्वरसात्मने॥
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तृप्तिदः (tṛptidaḥ) | तृप्तिदौ (tṛptidau) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
तृप्तिदाः (tṛptidāḥ) तृप्तिदासः¹ (tṛptidāsaḥ¹) |
| accusative | तृप्तिदम् (tṛptidam) | तृप्तिदौ (tṛptidau) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
तृप्तिदान् (tṛptidān) |
| instrumental | तृप्तिदेन (tṛptidena) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदैः (tṛptidaiḥ) तृप्तिदेभिः¹ (tṛptidebhiḥ¹) |
| dative | तृप्तिदाय (tṛptidāya) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदेभ्यः (tṛptidebhyaḥ) |
| ablative | तृप्तिदात् (tṛptidāt) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदेभ्यः (tṛptidebhyaḥ) |
| genitive | तृप्तिदस्य (tṛptidasya) | तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदानाम् (tṛptidānām) |
| locative | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदेषु (tṛptideṣu) |
| vocative | तृप्तिद (tṛptida) | तृप्तिदौ (tṛptidau) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
तृप्तिदाः (tṛptidāḥ) तृप्तिदासः¹ (tṛptidāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तृप्तिदा (tṛptidā) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदाः (tṛptidāḥ) |
| accusative | तृप्तिदाम् (tṛptidām) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदाः (tṛptidāḥ) |
| instrumental | तृप्तिदया (tṛptidayā) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदाभिः (tṛptidābhiḥ) |
| dative | तृप्तिदायै (tṛptidāyai) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदाभ्यः (tṛptidābhyaḥ) |
| ablative | तृप्तिदायाः (tṛptidāyāḥ) तृप्तिदायै² (tṛptidāyai²) |
तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदाभ्यः (tṛptidābhyaḥ) |
| genitive | तृप्तिदायाः (tṛptidāyāḥ) तृप्तिदायै² (tṛptidāyai²) |
तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदानाम् (tṛptidānām) |
| locative | तृप्तिदायाम् (tṛptidāyām) | तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदासु (tṛptidāsu) |
| vocative | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदाः (tṛptidāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तृप्तिदम् (tṛptidam) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदानि (tṛptidāni) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
| accusative | तृप्तिदम् (tṛptidam) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदानि (tṛptidāni) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
| instrumental | तृप्तिदेन (tṛptidena) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदैः (tṛptidaiḥ) तृप्तिदेभिः¹ (tṛptidebhiḥ¹) |
| dative | तृप्तिदाय (tṛptidāya) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदेभ्यः (tṛptidebhyaḥ) |
| ablative | तृप्तिदात् (tṛptidāt) | तृप्तिदाभ्याम् (tṛptidābhyām) | तृप्तिदेभ्यः (tṛptidebhyaḥ) |
| genitive | तृप्तिदस्य (tṛptidasya) | तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदानाम् (tṛptidānām) |
| locative | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदयोः (tṛptidayoḥ) | तृप्तिदेषु (tṛptideṣu) |
| vocative | तृप्तिद (tṛptida) | तृप्तिदे (tṛptide) | तृप्तिदानि (tṛptidāni) तृप्तिदा¹ (tṛptidā¹) |
- ¹Vedic
Further reading
- Monier Williams (1899) “तृप्तिद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 454.