नष्ट
See also: नाष्टा
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit नष्ट (naṣṭá). Cognate with Marathi नष्ट (naṣṭa).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /nəʂʈ/, [nɐʂʈ]
Adjective
नष्ट • (naṣṭ) (indeclinable, Urdu spelling نشٹ)
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit नष्ट (naṣṭa). Cognate with Hindi नष्ट (naṣṭ).
Pronunciation
- IPA(key): /nəʂ.ʈə/
Adjective
नष्ट • (naṣṭa)
Derived terms
- नष्ट करणे (naṣṭa karṇe, “to destroy”)
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “नष्ट”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- নষ্ট (Assamese script)
- ᬦᬱ᭄ᬝ (Balinese script)
- নষ্ট (Bengali script)
- 𑰡𑰬𑰿𑰘 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀱𑁆𑀝 (Brahmi script)
- နၑ္ဋ (Burmese script)
- નષ્ટ (Gujarati script)
- ਨਸ਼੍ਟ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌷𑍍𑌟 (Grantha script)
- ꦤꦰ꧀ꦛ (Javanese script)
- 𑂢𑂭𑂹𑂗 (Kaithi script)
- ನಷ್ಟ (Kannada script)
- នឞ្ដ (Khmer script)
- ນຩ຺ຏ (Lao script)
- നഷ്ട (Malayalam script)
- ᠨᠠᢢᢞᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘬𑘿𑘘 (Modi script)
- ᠨᠠᢔᢌᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧌𑧠𑦸 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐲𑑂𑐚 (Newa script)
- ନଷ୍ଟ (Odia script)
- ꢥꢰ꣄ꢜ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆰𑇀𑆛 (Sharada script)
- 𑖡𑖬𑖿𑖘 (Siddham script)
- නෂ්ට (Sinhalese script)
- 𑩯𑪀 𑪙𑩦 (Soyombo script)
- 𑚝𑚶𑚔 (Takri script)
- நஷ்ட (Tamil script)
- నష్ట (Telugu script)
- นษฺฏ (Thai script)
- ན་ཥྚ (Tibetan script)
- 𑒢𑒭𑓂𑒙 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨯𑩇𑨔 (Zanabazar Square script)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /nɐʂ.ʈɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /n̪ɐʂ.ʈɐ/
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *naṣṭás, from Proto-Indo-Iranian *naštás, from Proto-Indo-European *neḱ-tós, from *neḱ- (“to perish, disappear”). Cognate to Avestan 𐬥𐬀𐬱𐬙𐬀 (našta).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /nɐʂ.ʈɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /n̪ɐʂ.ʈɐ/
Participle
नष्ट • (naṣṭá) past passive participle (root नश्)
- past passive participle of नश् (naś, “to perish, disappear”)
Adjective
नष्ट • (naṣṭá) stem
- lost, disappeared, perished, destroyed, lost sight of invisible
- escaped (also -वत् mfn.), run away from [with ablative], fled (impers. with instr. of subj. Ratn. ii. 3)
- spoiled, damaged, corrupted, wasted, unsuccessful, fruitless, in vain
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नष्टः (naṣṭáḥ) | नष्टौ (naṣṭaú) नष्टा¹ (naṣṭā́¹) |
नष्टाः (naṣṭā́ḥ) नष्टासः¹ (naṣṭā́saḥ¹) |
| accusative | नष्टम् (naṣṭám) | नष्टौ (naṣṭaú) नष्टा¹ (naṣṭā́¹) |
नष्टान् (naṣṭā́n) |
| instrumental | नष्टेन (naṣṭéna) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टैः (naṣṭaíḥ) नष्टेभिः¹ (naṣṭébhiḥ¹) |
| dative | नष्टाय (naṣṭā́ya) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ) |
| ablative | नष्टात् (naṣṭā́t) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ) |
| genitive | नष्टस्य (naṣṭásya) | नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टानाम् (naṣṭā́nām) |
| locative | नष्टे (naṣṭé) | नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टेषु (naṣṭéṣu) |
| vocative | नष्ट (náṣṭa) | नष्टौ (náṣṭau) नष्टा¹ (náṣṭā¹) |
नष्टाः (náṣṭāḥ) नष्टासः¹ (náṣṭāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नष्टा (naṣṭā́) | नष्टे (naṣṭé) | नष्टाः (naṣṭā́ḥ) |
| accusative | नष्टाम् (naṣṭā́m) | नष्टे (naṣṭé) | नष्टाः (naṣṭā́ḥ) |
| instrumental | नष्टया (naṣṭáyā) नष्टा¹ (naṣṭā́¹) |
नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टाभिः (naṣṭā́bhiḥ) |
| dative | नष्टायै (naṣṭā́yai) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टाभ्यः (naṣṭā́bhyaḥ) |
| ablative | नष्टायाः (naṣṭā́yāḥ) नष्टायै² (naṣṭā́yai²) |
नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टाभ्यः (naṣṭā́bhyaḥ) |
| genitive | नष्टायाः (naṣṭā́yāḥ) नष्टायै² (naṣṭā́yai²) |
नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टानाम् (naṣṭā́nām) |
| locative | नष्टायाम् (naṣṭā́yām) | नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टासु (naṣṭā́su) |
| vocative | नष्टे (náṣṭe) | नष्टे (náṣṭe) | नष्टाः (náṣṭāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नष्टम् (naṣṭám) | नष्टे (naṣṭé) | नष्टानि (naṣṭā́ni) नष्टा¹ (naṣṭā́¹) |
| accusative | नष्टम् (naṣṭám) | नष्टे (naṣṭé) | नष्टानि (naṣṭā́ni) नष्टा¹ (naṣṭā́¹) |
| instrumental | नष्टेन (naṣṭéna) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टैः (naṣṭaíḥ) नष्टेभिः¹ (naṣṭébhiḥ¹) |
| dative | नष्टाय (naṣṭā́ya) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ) |
| ablative | नष्टात् (naṣṭā́t) | नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām) | नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ) |
| genitive | नष्टस्य (naṣṭásya) | नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टानाम् (naṣṭā́nām) |
| locative | नष्टे (naṣṭé) | नष्टयोः (naṣṭáyoḥ) | नष्टेषु (naṣṭéṣu) |
| vocative | नष्ट (náṣṭa) | नष्टे (náṣṭe) | नष्टानि (náṣṭāni) नष्टा¹ (náṣṭā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → Hindi: नष्ट (naṣṭ) (learned)
- → Malayalam: നഷ്ടം (naṣṭaṁ) (learned)
- → Marathi: नष्ट (naṣṭa) (learned)
- → Tamil: நஷ்டம் (naṣṭam) (learned)
- → Telugu: నష్టము (naṣṭamu) (learned)
References
- Monier Williams (1899) “नष्ट”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0532.