पावक
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- পাৱক (Assamese script)
- ᬧᬵᬯᬓ (Balinese script)
- পাবক (Bengali script)
- 𑰢𑰯𑰪𑰎 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀸𑀯𑀓 (Brahmi script)
- ပါဝက (Burmese script)
- પાવક (Gujarati script)
- ਪਾਵਕ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌾𑌵𑌕 (Grantha script)
- ꦥꦴꦮꦏ (Javanese script)
- 𑂣𑂰𑂫𑂍 (Kaithi script)
- ಪಾವಕ (Kannada script)
- បាវក (Khmer script)
- ປາວກ (Lao script)
- പാവക (Malayalam script)
- ᢒᠠ᠊ᠠᠸᠠᡬᠠ (Manchu script)
- 𑘢𑘰𑘪𑘎 (Modi script)
- ᢒᠠᢗᠸᠠᢉᠠ (Mongolian script)
- 𑧂𑧑𑧊𑦮 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐵𑐰𑐎 (Newa script)
- ପାଵକ (Odia script)
- ꢦꢵꢮꢒ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆳𑆮𑆑 (Sharada script)
- 𑖢𑖯𑖪𑖎 (Siddham script)
- පාවක (Sinhalese script)
- 𑩰𑩛𑩾𑩜 (Soyombo script)
- 𑚞𑚭𑚦𑚊 (Takri script)
- பாவக (Tamil script)
- పావక (Telugu script)
- ปาวก (Thai script)
- པཱ་ཝ་ཀ (Tibetan script)
- 𑒣𑒰𑒫𑒏 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨊𑨭𑨋 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *pawHākás, from Proto-Indo-European *pewH- (“to be clean, pure”); compare Parthian [Term?] (/pawāg/), Persian پاک (pâk, “pure”). The Sanskrit root is पू (pū, “to purify”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /pɐ.ʋɑː.kɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /pɑː.ʋɐ.kɐ/
Adjective
पावक • (pāvaká) stem (metrical Vedic pavāká)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पावकः (pāvakáḥ) | पावकौ (pāvakaú) पावका¹ (pāvakā́¹) |
पावकाः (pāvakā́ḥ) पावकासः¹ (pāvakā́saḥ¹) |
| accusative | पावकम् (pāvakám) | पावकौ (pāvakaú) पावका¹ (pāvakā́¹) |
पावकान् (pāvakā́n) |
| instrumental | पावकेन (pāvakéna) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकैः (pāvakaíḥ) पावकेभिः¹ (pāvakébhiḥ¹) |
| dative | पावकाय (pāvakā́ya) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकेभ्यः (pāvakébhyaḥ) |
| ablative | पावकात् (pāvakā́t) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकेभ्यः (pāvakébhyaḥ) |
| genitive | पावकस्य (pāvakásya) | पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकानाम् (pāvakā́nām) |
| locative | पावके (pāvaké) | पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकेषु (pāvakéṣu) |
| vocative | पावक (pā́vaka) | पावकौ (pā́vakau) पावका¹ (pā́vakā¹) |
पावकाः (pā́vakāḥ) पावकासः¹ (pā́vakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पावका (pāvakā́) | पावके (pāvaké) | पावकाः (pāvakā́ḥ) |
| accusative | पावकाम् (pāvakā́m) | पावके (pāvaké) | पावकाः (pāvakā́ḥ) |
| instrumental | पावकया (pāvakáyā) पावका¹ (pāvakā́¹) |
पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकाभिः (pāvakā́bhiḥ) |
| dative | पावकायै (pāvakā́yai) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकाभ्यः (pāvakā́bhyaḥ) |
| ablative | पावकायाः (pāvakā́yāḥ) पावकायै² (pāvakā́yai²) |
पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकाभ्यः (pāvakā́bhyaḥ) |
| genitive | पावकायाः (pāvakā́yāḥ) पावकायै² (pāvakā́yai²) |
पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकानाम् (pāvakā́nām) |
| locative | पावकायाम् (pāvakā́yām) | पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकासु (pāvakā́su) |
| vocative | पावके (pā́vake) | पावके (pā́vake) | पावकाः (pā́vakāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पावकम् (pāvakám) | पावके (pāvaké) | पावकानि (pāvakā́ni) पावका¹ (pāvakā́¹) |
| accusative | पावकम् (pāvakám) | पावके (pāvaké) | पावकानि (pāvakā́ni) पावका¹ (pāvakā́¹) |
| instrumental | पावकेन (pāvakéna) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकैः (pāvakaíḥ) पावकेभिः¹ (pāvakébhiḥ¹) |
| dative | पावकाय (pāvakā́ya) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकेभ्यः (pāvakébhyaḥ) |
| ablative | पावकात् (pāvakā́t) | पावकाभ्याम् (pāvakā́bhyām) | पावकेभ्यः (pāvakébhyaḥ) |
| genitive | पावकस्य (pāvakásya) | पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकानाम् (pāvakā́nām) |
| locative | पावके (pāvaké) | पावकयोः (pāvakáyoḥ) | पावकेषु (pāvakéṣu) |
| vocative | पावक (pā́vaka) | पावके (pā́vake) | पावकानि (pā́vakāni) पावका¹ (pā́vakā¹) |
- ¹Vedic
Noun
पावक • (pāvaka) stem, m
- fire or the god of fire
- c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 2.23:
- नैनञ् छिन्दन्ति शस्त्राणि नैनन् दहति पावकः ।
न चैनङ् क्लेदयन्त्य् आपो न शोषयति मारुतः ॥- nainañ chindanti śastrāṇi nainan dahati pāvakaḥ.
na cainaṅ kledayanty āpo na śoṣayati mārutaḥ. - [And the Lord said:] "The weapons do not cut it [the Soul], the fire does not burn it, the water does not moisten it and the wind does not dry it".
- nainañ chindanti śastrāṇi nainan dahati pāvakaḥ.
- नैनञ् छिन्दन्ति शस्त्राणि नैनन् दहति पावकः ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पावकः (pāvakaḥ) | पावकौ (pāvakau) पावका¹ (pāvakā¹) |
पावकाः (pāvakāḥ) पावकासः¹ (pāvakāsaḥ¹) |
| accusative | पावकम् (pāvakam) | पावकौ (pāvakau) पावका¹ (pāvakā¹) |
पावकान् (pāvakān) |
| instrumental | पावकेन (pāvakena) | पावकाभ्याम् (pāvakābhyām) | पावकैः (pāvakaiḥ) पावकेभिः¹ (pāvakebhiḥ¹) |
| dative | पावकाय (pāvakāya) | पावकाभ्याम् (pāvakābhyām) | पावकेभ्यः (pāvakebhyaḥ) |
| ablative | पावकात् (pāvakāt) | पावकाभ्याम् (pāvakābhyām) | पावकेभ्यः (pāvakebhyaḥ) |
| genitive | पावकस्य (pāvakasya) | पावकयोः (pāvakayoḥ) | पावकानाम् (pāvakānām) |
| locative | पावके (pāvake) | पावकयोः (pāvakayoḥ) | पावकेषु (pāvakeṣu) |
| vocative | पावक (pāvaka) | पावकौ (pāvakau) पावका¹ (pāvakā¹) |
पावकाः (pāvakāḥ) पावकासः¹ (pāvakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → Malay: pawaka
References
- Monier Williams (1899) “पावक”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 623.