प्रविष्ट
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit प्रविष्ट (praviṣṭa), ultimately from Proto-Indo-European *weyḱ- (“enter in”)
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /pɾə.ʋɪʂʈ/, [pɾɐ.ʋɪʂʈ]
Adjective
प्रविष्ट • (praviṣṭ) (indeclinable)
Sanskrit
Etymology
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /pɾɐ.ʋiʂ.ʈɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /pɾɐ.ʋiʂ.ʈɐ/
Participle
प्रविष्ट • (praviṣṭá) past passive participle (root प्रविश्)
Noun
प्रविष्ट • (praviṣṭa) stem, ?
- one who has entered or gone or come into, being in or among [with locative; or with accusative; or with compound]
- मध्य (madhya, “center”) + प्रविष्ट (praviṣṭa) → मध्यप्रविष्ट (madhyapraviṣṭa, “(in drama) one who has entered the stage”)
- one who has entered upon or undertaken, occupied with, intent upon, engaged in [with locative; or with compound]
Adjective
प्रविष्ट • (praviṣṭa) stem
- sunk (as an eye)
- appeared or begun (as an age)
- initiated into [with accusative]
- agreeing with [with locative]
- made use of, invested (as money)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | प्रविष्टः (praviṣṭáḥ) | प्रविष्टौ (praviṣṭaú) प्रविष्टा¹ (praviṣṭā́¹) |
प्रविष्टाः (praviṣṭā́ḥ) प्रविष्टासः¹ (praviṣṭā́saḥ¹) |
| accusative | प्रविष्टम् (praviṣṭám) | प्रविष्टौ (praviṣṭaú) प्रविष्टा¹ (praviṣṭā́¹) |
प्रविष्टान् (praviṣṭā́n) |
| instrumental | प्रविष्टेन (praviṣṭéna) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टैः (praviṣṭaíḥ) प्रविष्टेभिः¹ (praviṣṭébhiḥ¹) |
| dative | प्रविष्टाय (praviṣṭā́ya) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टेभ्यः (praviṣṭébhyaḥ) |
| ablative | प्रविष्टात् (praviṣṭā́t) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टेभ्यः (praviṣṭébhyaḥ) |
| genitive | प्रविष्टस्य (praviṣṭásya) | प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टानाम् (praviṣṭā́nām) |
| locative | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टेषु (praviṣṭéṣu) |
| vocative | प्रविष्ट (práviṣṭa) | प्रविष्टौ (práviṣṭau) प्रविष्टा¹ (práviṣṭā¹) |
प्रविष्टाः (práviṣṭāḥ) प्रविष्टासः¹ (práviṣṭāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | प्रविष्टा (praviṣṭā́) | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टाः (praviṣṭā́ḥ) |
| accusative | प्रविष्टाम् (praviṣṭā́m) | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टाः (praviṣṭā́ḥ) |
| instrumental | प्रविष्टया (praviṣṭáyā) प्रविष्टा¹ (praviṣṭā́¹) |
प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टाभिः (praviṣṭā́bhiḥ) |
| dative | प्रविष्टायै (praviṣṭā́yai) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टाभ्यः (praviṣṭā́bhyaḥ) |
| ablative | प्रविष्टायाः (praviṣṭā́yāḥ) प्रविष्टायै² (praviṣṭā́yai²) |
प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टाभ्यः (praviṣṭā́bhyaḥ) |
| genitive | प्रविष्टायाः (praviṣṭā́yāḥ) प्रविष्टायै² (praviṣṭā́yai²) |
प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टानाम् (praviṣṭā́nām) |
| locative | प्रविष्टायाम् (praviṣṭā́yām) | प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टासु (praviṣṭā́su) |
| vocative | प्रविष्टे (práviṣṭe) | प्रविष्टे (práviṣṭe) | प्रविष्टाः (práviṣṭāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | प्रविष्टम् (praviṣṭám) | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टानि (praviṣṭā́ni) प्रविष्टा¹ (praviṣṭā́¹) |
| accusative | प्रविष्टम् (praviṣṭám) | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टानि (praviṣṭā́ni) प्रविष्टा¹ (praviṣṭā́¹) |
| instrumental | प्रविष्टेन (praviṣṭéna) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टैः (praviṣṭaíḥ) प्रविष्टेभिः¹ (praviṣṭébhiḥ¹) |
| dative | प्रविष्टाय (praviṣṭā́ya) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टेभ्यः (praviṣṭébhyaḥ) |
| ablative | प्रविष्टात् (praviṣṭā́t) | प्रविष्टाभ्याम् (praviṣṭā́bhyām) | प्रविष्टेभ्यः (praviṣṭébhyaḥ) |
| genitive | प्रविष्टस्य (praviṣṭásya) | प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टानाम् (praviṣṭā́nām) |
| locative | प्रविष्टे (praviṣṭé) | प्रविष्टयोः (praviṣṭáyoḥ) | प्रविष्टेषु (praviṣṭéṣu) |
| vocative | प्रविष्ट (práviṣṭa) | प्रविष्टे (práviṣṭe) | प्रविष्टानि (práviṣṭāni) प्रविष्टा¹ (práviṣṭā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- Pali: paviṭṭha
- Ashokan Prakrit: 𑀧𑀯𑀺𑀝𑁆𑀞 (paviṭṭha), Prakrit: 𑀧𑀇𑀝𑁆𑀞 (païṭṭha)
- Hindi: पैठा (paiṭhā) (→ पैठना (paiṭhnā))
- → Hindi: प्रविष्ट (praviṣṭ)
References
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “práviśati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
- Monier Williams (1899) “प्रविष्ट”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 692.