मृगतृष्णा
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit मृगतृष्णा (mṛgatṛṣṇā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /mɾɪɡ.t̪ɾɪʂ.ɳɑː/, [mɾɪɡ.t̪ɾɪʃ.ɳäː]
Noun
मृगतृष्णा • (mŕgtŕṣṇā) f
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | मृगतृष्णा mŕgtŕṣṇā |
मृगतृष्णाएँ mŕgtŕṣṇāẽ |
| oblique | मृगतृष्णा mŕgtŕṣṇā |
मृगतृष्णाओं mŕgtŕṣṇāõ |
| vocative | मृगतृष्णा mŕgtŕṣṇā |
मृगतृष्णाओ mŕgtŕṣṇāo |
Sanskrit
FWOTD – 20 January 2025
Alternative forms
- मृगतृष् (mṛgatṛṣ), मृगतृषा (mṛgatṛṣā), मृगतृष्णि (mṛgatṛṣṇi), मृगतृष्णिका (mṛgatṛṣṇikā)
Alternative scripts
Alternative scripts
- মৃগতৃষ্ণা (Assamese script)
- ᬫᬺᬕᬢᬺᬱ᭄ᬡᬵ (Balinese script)
- মৃগতৃষ্ণা (Bengali script)
- 𑰦𑰴𑰐𑰝𑰴𑰬𑰿𑰜𑰯 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀾𑀕𑀢𑀾𑀱𑁆𑀡𑀸 (Brahmi script)
- မၖဂတၖၑ္ဏာ (Burmese script)
- મૃગતૃષ્ણા (Gujarati script)
- ਮ੍ਰਗਤ੍ਰਸ਼੍ਣਾ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑍃𑌗𑌤𑍃𑌷𑍍𑌣𑌾 (Grantha script)
- ꦩꦽꦒꦠꦽꦰ꧀ꦟꦴ (Javanese script)
- 𑂧𑃂𑂏𑂞𑃂𑂭𑂹𑂝𑂰 (Kaithi script)
- ಮೃಗತೃಷ್ಣಾ (Kannada script)
- ម្ឫគត្ឫឞ្ណា (Khmer script)
- ມ຺ຣິຄຕ຺ຣິຩ຺ຓາ (Lao script)
- മൃഗതൃഷ്ണാ (Malayalam script)
- ᠮᡵᡳᡤᠠᢠᡵᡳᢢᢏᠠᢇ (Manchu script)
- 𑘦𑘵𑘐𑘝𑘵𑘬𑘿𑘜𑘰 (Modi script)
- ᠮᠷᠢᠺᠠᢐᠷᠢᢔᢏᠠ᠋ᠠ (Mongolian script)
- 𑧆𑧖𑦰𑦽𑧖𑧌𑧠𑦼𑧑 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐺𑐐𑐟𑐺𑐲𑑂𑐞𑐵 (Newa script)
- ମୃଗତୃଷ୍ଣା (Odia script)
- ꢪꢺꢔꢡꢺꢰ꣄ꢠꢵ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆸𑆓𑆠𑆸𑆰𑇀𑆟𑆳 (Sharada script)
- 𑖦𑖴𑖐𑖝𑖴𑖬𑖿𑖜𑖯 (Siddham script)
- මෘගතෘෂ්ණා (Sinhalese script)
- 𑩴𑩙𑩞𑩫𑩙𑪀 𑪙𑩪𑩛 (Soyombo script)
- 𑚢𑚌𑚙𑚶𑚘𑚭 (Takri script)
- ம்ரிக³த்ரிஷ்ணா (Tamil script)
- మృగతృష్ణా (Telugu script)
- มฺฤคตฺฤษฺณา (Thai script)
- མྲྀ་ག་ཏྲྀ་ཥྞཱ (Tibetan script)
- 𑒧𑒵𑒑𑒞𑒵𑒭𑓂𑒝𑒰 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨼𑨉𑨍𑨙𑨼𑨉𑨯𑩇𑨘𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
From मृग (mṛga, “deer”) + तृष्णा (tṛṣṇā, “thirst”), literally, “deer's thirst”.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /mr̩.ɡɐ.tr̩ʂ.ɳɑː/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /mr̩.ɡɐ.t̪r̩ʂ.ɳɑː/
Noun
मृगतृष्णा • (mṛgatṛṣṇā) stem, f
- mirage (optical illusion of water in deserts)
- Synonyms: मरीचिका (marīcikā), मृगजल (mṛgajala)
- c. 800 CE – 950 CE, Nārāyaṇa, Hitopadeśa 4.129:
- मृगतृष्णासमं वीक्ष्य संसारं क्षणभङ्गुरं । ¶ सज्जनैः संगतं कुर्याद्धर्माय च सुखाय च ॥
- mṛgatṛṣṇāsamaṃ vīkṣya saṃsāraṃ kṣaṇabhaṅguraṃ. ¶ sajjanaiḥ saṃgataṃ kuryāddharmāya ca sukhāya ca.
- Considering the world transient like a mirage, one should develop friendships with virtuous men for dharma and happiness.
- मृगतृष्णासमं वीक्ष्य संसारं क्षणभङ्गुरं । ¶ सज्जनैः संगतं कुर्याद्धर्माय च सुखाय च ॥
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मृगतृष्णा (mṛgatṛṣṇā) | मृगतृष्णे (mṛgatṛṣṇe) | मृगतृष्णाः (mṛgatṛṣṇāḥ) |
| accusative | मृगतृष्णाम् (mṛgatṛṣṇām) | मृगतृष्णे (mṛgatṛṣṇe) | मृगतृष्णाः (mṛgatṛṣṇāḥ) |
| instrumental | मृगतृष्णया (mṛgatṛṣṇayā) | मृगतृष्णाभ्याम् (mṛgatṛṣṇābhyām) | मृगतृष्णाभिः (mṛgatṛṣṇābhiḥ) |
| dative | मृगतृष्णायै (mṛgatṛṣṇāyai) | मृगतृष्णाभ्याम् (mṛgatṛṣṇābhyām) | मृगतृष्णाभ्यः (mṛgatṛṣṇābhyaḥ) |
| ablative | मृगतृष्णायाः (mṛgatṛṣṇāyāḥ) | मृगतृष्णाभ्याम् (mṛgatṛṣṇābhyām) | मृगतृष्णाभ्यः (mṛgatṛṣṇābhyaḥ) |
| genitive | मृगतृष्णायाः (mṛgatṛṣṇāyāḥ) | मृगतृष्णयोः (mṛgatṛṣṇayoḥ) | मृगतृष्णानाम् (mṛgatṛṣṇānām) |
| locative | मृगतृष्णायाम् (mṛgatṛṣṇāyām) | मृगतृष्णयोः (mṛgatṛṣṇayoḥ) | मृगतृष्णासु (mṛgatṛṣṇāsu) |
| vocative | मृगतृष्णे (mṛgatṛṣṇe) | मृगतृष्णे (mṛgatṛṣṇe) | मृगतृष्णाः (mṛgatṛṣṇāḥ) |
Related terms
- मृगतोय (mṛgatoya)
References
- Monier Williams (1899) “मृगतृष्णा”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 828, column 2.