विभाग
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit विभाग (vibhāga)
Pronunciation
(Delhi) IPA(key): /ʋɪ.bʱɑːɡ/, [ʋɪ.bʱäːɡ]
Noun
विभाग • (vibhāg) m (Urdu spelling وِبھاگ)
- department, bureau
- कृषि विभाग ― kŕṣi vibhāg ― Department of Agriculture
- (Indian Classical Music) the divisions of a tala, a vibhag
- Synonym: अंग (aṅg) (in the context of Carnatic music)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | विभाग vibhāg |
विभाग vibhāg |
| oblique | विभाग vibhāg |
विभागों vibhāgõ |
| vocative | विभाग vibhāg |
विभागो vibhāgo |
Derived terms
- विभागीय (vibhāgīya)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ৱিভাগ (Assamese script)
- ᬯᬶᬪᬵᬕ (Balinese script)
- বিভাগ (Bengali script)
- 𑰪𑰰𑰥𑰯𑰐 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀺𑀪𑀸𑀕 (Brahmi script)
- ဝိဘာဂ (Burmese script)
- વિભાગ (Gujarati script)
- ਵਿਭਾਗ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑌿𑌭𑌾𑌗 (Grantha script)
- ꦮꦶꦨꦴꦒ (Javanese script)
- 𑂫𑂱𑂦𑂰𑂏 (Kaithi script)
- ವಿಭಾಗ (Kannada script)
- វិភាគ (Khmer script)
- ວິຠາຄ (Lao script)
- വിഭാഗ (Malayalam script)
- ᠸᡳᢨᠠ᠊ᠠᡤᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘱𑘥𑘰𑘐 (Modi script)
- ᠸᠢᠪᠾᠠᢗᠺᠠ (Mongolian script)
- 𑧊𑧒𑧅𑧑𑦰 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐶𑐨𑐵𑐐 (Newa script)
- ଵିଭାଗ (Odia script)
- ꢮꢶꢩꢵꢔ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆴𑆨𑆳𑆓 (Sharada script)
- 𑖪𑖰𑖥𑖯𑖐 (Siddham script)
- විභාග (Sinhalese script)
- 𑩾𑩑𑩳𑩛𑩞 (Soyombo script)
- 𑚦𑚮𑚡𑚭𑚌 (Takri script)
- விப⁴ாக³ (Tamil script)
- విభాగ (Telugu script)
- วิภาค (Thai script)
- ཝི་བྷཱ་ག (Tibetan script)
- 𑒫𑒱𑒦𑒰𑒑 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨁𑨡𑨊𑨍 (Zanabazar Square script)
Etymology
Compound of वि- (vi-) + भाग (bhāga).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ʋi.bʱɑː.ɡɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ʋi.bʱɑː.ɡɐ/
Noun
विभाग • (vibhāga) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | विभागः (vibhāgaḥ) | विभागौ (vibhāgau) विभागा¹ (vibhāgā¹) |
विभागाः (vibhāgāḥ) विभागासः¹ (vibhāgāsaḥ¹) |
| accusative | विभागम् (vibhāgam) | विभागौ (vibhāgau) विभागा¹ (vibhāgā¹) |
विभागान् (vibhāgān) |
| instrumental | विभागेन (vibhāgena) | विभागाभ्याम् (vibhāgābhyām) | विभागैः (vibhāgaiḥ) विभागेभिः¹ (vibhāgebhiḥ¹) |
| dative | विभागाय (vibhāgāya) | विभागाभ्याम् (vibhāgābhyām) | विभागेभ्यः (vibhāgebhyaḥ) |
| ablative | विभागात् (vibhāgāt) | विभागाभ्याम् (vibhāgābhyām) | विभागेभ्यः (vibhāgebhyaḥ) |
| genitive | विभागस्य (vibhāgasya) | विभागयोः (vibhāgayoḥ) | विभागानाम् (vibhāgānām) |
| locative | विभागे (vibhāge) | विभागयोः (vibhāgayoḥ) | विभागेषु (vibhāgeṣu) |
| vocative | विभाग (vibhāga) | विभागौ (vibhāgau) विभागा¹ (vibhāgā¹) |
विभागाः (vibhāgāḥ) विभागासः¹ (vibhāgāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “विभाग”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 977, col-2.