स्वास्थ्य
Doteli
Etymology
From Sanskrit स्वास्थ्य (svāsthya).
Noun
स्वास्थ्य (svāsthya)
Hindi
Etymology
From Sanskrit स्वास्थ्य (svāsthya).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /sʋɑːs.t̪ʰjə/, [sʋäːs.t̪ʰjɐ]
Noun
स्वास्थ्य • (svāsthya) m
- health
- Synonyms: सेहत (sehat), आरोग्य (ārogya), हाल-चाल (hāl-cāl), तंदुरुस्ती (tandurustī)
- मेरा स्वास्थ्य में सुधार हो रहा है।
- merā svāsthya mẽ sudhār ho rahā hai.
- My health is improving.
- अपना स्वास्थ्य का ध्यान रख लीजिए।
- apnā svāsthya kā dhyān rakh lījie.
- Please take care of your health.
- धूम्रपान स्वास्थ्य के लिए हानिकारक है।
- dhūmrapān svāsthya ke lie hānikārak hai.
- Smoking is injurious to one's health.
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | स्वास्थ्य svāsthya |
स्वास्थ्य svāsthya |
| oblique | स्वास्थ्य svāsthya |
स्वास्थ्यों svāsthyõ |
| vocative | स्वास्थ्य svāsthya |
स्वास्थ्यो svāsthyo |
Derived terms
- स्वास्थ्यकर (svāsthyakar, “healthful, sanitary, conducive to health”)
- स्वास्थ्यमंत्रालय (svāsthyamantrālay, “Health Ministry”)
- स्वास्थ्य बनाना (svāsthya banānā, “to grow healthier or stronger”)
References
- Bahri, Hardev (1989) “स्वास्थ्य”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
- Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “स्वास्थ्य”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- স্বাস্থ্য (Assamese script)
- ᬲ᭄ᬯᬵᬲ᭄ᬣ᭄ᬬ (Balinese script)
- স্বাস্থ্য (Bengali script)
- 𑰭𑰿𑰪𑰯𑰭𑰿𑰞𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑁆𑀯𑀸𑀲𑁆𑀣𑁆𑀬 (Brahmi script)
- သွာသ္ထျ (Burmese script)
- સ્વાસ્થ્ય (Gujarati script)
- ਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑍍𑌵𑌾𑌸𑍍𑌥𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦱ꧀ꦮꦴꦱ꧀ꦡꦾ (Javanese script)
- 𑂮𑂹𑂫𑂰𑂮𑂹𑂟𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ (Kannada script)
- ស្វាស្ថ្យ (Khmer script)
- ສ຺ວາສ຺ຖ຺ຍ (Lao script)
- സ്വാസ്ഥ്യ (Malayalam script)
- ᠰᠣᠸᠠ᠊ᠠᠰ᠌ᡨᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘿𑘪𑘰𑘭𑘿𑘞𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠰᢦᠠᠰᠲᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑧍𑧠𑧊𑧑𑧍𑧠𑦾𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐳𑑂𑐰𑐵𑐳𑑂𑐠𑑂𑐫 (Newa script)
- ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ଯ (Odia script)
- ꢱ꣄ꢮꢵꢱ꣄ꢢ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆱𑇀𑆮𑆳𑆱𑇀𑆡𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖭𑖿𑖪𑖯𑖭𑖿𑖞𑖿𑖧 (Siddham script)
- ස්වාස්ථ්ය (Sinhalese script)
- 𑪁 𑪙𑩾𑩛𑪁 𑪙𑩬 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚨𑚶𑚦𑚭𑚨𑚶𑚚𑚶𑚣 (Takri script)
- ஸ்வாஸ்த்²ய (Tamil script)
- స్వాస్థ్య (Telugu script)
- สฺวาสฺถฺย (Thai script)
- སྭཱ་སྠྱ (Tibetan script)
- 𑒮𑓂𑒫𑒰𑒮𑓂𑒟𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨰𑩇𑨭𑨊𑨰𑩇𑨚𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
Vṛddhi derivative of स्वस्थ (svastha, “healthy”) with a -य (-ya) extension, itself a compound of स्व (sva, “self”) + स्थ (stha, “to stand, endure”), literally meaning "self-standing".
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /sʋɑːs.tʰjɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /s̪ʋɑːs̪.t̪ʰjɐ/
Noun
स्वास्थ्य • (svāsthya) stem, n
- health
- soundness (of body and soul)
- wellness
- satisfaction, comfort
- tranquility, contentment
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | स्वास्थ्यम् (svāsthyam) | स्वास्थ्ये (svāsthye) | स्वास्थ्यानि (svāsthyāni) स्वास्थ्या¹ (svāsthyā¹) |
| accusative | स्वास्थ्यम् (svāsthyam) | स्वास्थ्ये (svāsthye) | स्वास्थ्यानि (svāsthyāni) स्वास्थ्या¹ (svāsthyā¹) |
| instrumental | स्वास्थ्येन (svāsthyena) | स्वास्थ्याभ्याम् (svāsthyābhyām) | स्वास्थ्यैः (svāsthyaiḥ) स्वास्थ्येभिः¹ (svāsthyebhiḥ¹) |
| dative | स्वास्थ्याय (svāsthyāya) | स्वास्थ्याभ्याम् (svāsthyābhyām) | स्वास्थ्येभ्यः (svāsthyebhyaḥ) |
| ablative | स्वास्थ्यात् (svāsthyāt) | स्वास्थ्याभ्याम् (svāsthyābhyām) | स्वास्थ्येभ्यः (svāsthyebhyaḥ) |
| genitive | स्वास्थ्यस्य (svāsthyasya) | स्वास्थ्ययोः (svāsthyayoḥ) | स्वास्थ्यानाम् (svāsthyānām) |
| locative | स्वास्थ्ये (svāsthye) | स्वास्थ्ययोः (svāsthyayoḥ) | स्वास्थ्येषु (svāsthyeṣu) |
| vocative | स्वास्थ्य (svāsthya) | स्वास्थ्ये (svāsthye) | स्वास्थ्यानि (svāsthyāni) स्वास्थ्या¹ (svāsthyā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → Assamese: স্বাস্থ্য (sasthyo)
- → Bengali: স্বাস্থ্য (śasttho)
- → Gujarati: સ્વાસ્થ્ય (svāsthya)
- → Hindi: स्वास्थ्य (svāsthya)
- → Marathi: स्वास्थ्य (svāsthya)
References
- “Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit”, in (Please provide the book title or journal name)[1], 6 February 2012 (last accessed)