အား
Burmese
Pronunciation
- IPA(key): /ʔá/
- Romanization: MLCTS: a: • ALA-LC: ʼāʺ • BGN/PCGN: a: • Okell: à
Etymology 1
Noun
အား • (a:)
Derived terms
- ကံအားလျော်စွာ (kam-a:lyaucwa)
- တစ်နည်းအားဖြင့် (tacnany:a:hprang.)
- ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ (htuiksany.a:lyaucwa)
- မခေါက်မအား (ma.hkaukma.a:)
- များသောအားဖြင့် (mya:sau:a:hprang.)
- မအား (ma.a:)
- အံ့အားသင့် (am.a:sang.)
- အများအားဖြင့် (a.mya:a:hprang.)
- အားတုံ့အားနာဖြစ် (a:tum.a:nahprac)
- အားတောင့်အားနာဖြစ် (a:taung.a:nahprac)
Etymology 2
The "strength" sense is from Proto-Sino-Tibetan *k-ra (“strength; to win; classifier for people”). Cognate with Old Chinese 力 (OC *rɯɡ, “strength”) (STEDT). Sagart relates the "free" sense to 暇 (OC *ɡraːs, “leisure”).
Noun
အား • (a:)
Verb
အား • (a:)
Particle
အား • (a:)
- particle suffixed to a verb to convey the sense of having the heart to be insensitive or apathetic
Derived terms
- ကျွန်းဆွယ်အားကစားပွဲ (kywan:hcwaia:ka.ca:pwai:)
- ကြောက်အားလန့်အား (krauk-a:lan.a:)
- ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး (kuiy.a:kuiykui:)
- ကုန်ထုတ်စွမ်းအားစု (kunhtutcwam:a:cu.)
- ခွန်စိုက်အားစိုက် (hkwancuik-a:cuik)
- ခွန်အား (hkwan-a:)
- ခုခံအား (hku.hkam-a:)
- စွမ်းအား (cwam:a:)
- ဆွဲငင်အား (hcwai:ngang-a:)
- ဆွဲအား (hcwai:a:)
- တစ်တပ်တစ်အား (tactaptaca:)
- တစ်အား (taca:)
- တတ်အားသရွေ့ (tat-a:sa.rwe.)
- တွန်းအား (twan:a:)
- တွန်းအားပေး (twan:a:pe:)
- ဓာတ်အား (dhat-a:)
- နှစ်ထောင်းအားရရှိ (hnachtaung:a:ra.hri.)
- နေ့မအားညမအားလုပ် (ne.ma.a:nya.ma.a:lup)
- နေအား (nea:)
- ပွတ်တိုက်အား (pwattuik-a:)
- ဖယောင်းတိုင်အား (hpa.yaung:tuing-a:)
- ဖိအား (hpi.a:)
- မြင်းကောင်ရေအား (mrang:kaung-rea:)
- မြင်းအား (mrang:a:)
- ယမ်းအား (yam:a:)
- ရေအား (rea:)
- လင်းအားကြီး (lang:a:kri:)
- လျှပ်စစ်အား (hlyapcaca:)
- လုပ်အား (lup-a:)
- လူအင်အား (luang-a:)
- လူအား (lua:)
- လေဖိအား (lehpi.a:)
- ဝယ်လိုအား (wailuia:)
- ဝယ်အား (waia:)
- သွေးဖိအားတိုင်းကိရိယာ (swe:hpi.a:tuing:ki.ri.ya)
- သွေးအားကောင်း (swe:a:kaung:)
- သွေးအားနည်း (swe:a:nany:)
- အင်တိုက်အားတိုက် (angtuik-a:tuik)
- အင်အား (ang-a:)
- အင်အားစု (ang-a:cu.)
- အင်အားပြ (ang-a:pra.)
- အားကစား (a:ka.ca:)
- အားကျ (a:kya.)
- အားကျမခံ (a:kya.ma.hkam)
- အားကြိုးမာန်တက် (a:krui:mantak)
- အားကြီး (a:kri:)
- အားကြီးပါးကြီး (a:kri:pa:kri:)
- အားကိုး (a:kui:)
- အားကိုးတကြီး (a:kui:ta.kri:)
- အားကိုးရာမဲ့ (a:kui:ramai.)
- အားကိုးအားထား (a:kui:a:hta:)
- အားကုန် (a:kun)
- အားကောင်း (a:kaung:)
- အားခွန်ဗလ (a:hkwanba.la.)
- အားခဲ (a:hkai:)
- အားငယ် (a:ngai)
- အားစမ်း (a:cam:)
- အားစိုက် (a:cuik)
- အားစိုက်ခွန်စိုက် (a:cuikhkwancuik)
- အားဆေး (a:hce:)
- အားတက် (a:tak)
- အားတက်သရော (a:taksa.rau:)
- အားတင်း (a:tang:)
- အားတိုးဆေး (a:tui:hce:)
- အားတိုင်းယားတိုင်း (a:tuing:ya:tuing:)
- အားတုံ့အားနာဖြစ် (a:tum.a:nahprac)
- အားတူအင်မျှ (a:tuanghmya.)
- အားတောင့် (a:taung.)
- အားတောင့်အားနာဖြစ် (a:taung.a:nahprac)
- အားထား (a:hta:)
- အားထုတ် (a:htut)
- အားနည်း (a:nany:)
- အားနည်းချက် (a:nany:hkyak)
- အားနွဲ့ (a:nwai.)
- အားနာ (a:na)
- အားနာပါးနာ (a:napa:na)
- အားပြိုင် (a:pruing)
- အားပါးတရ (a:pa:ta.ra.)
- အားပေး (a:pe:)
- အားပေးမှု (a:pe:hmu.)
- အားပေးအားမြှောက်လုပ် (a:pe:a:hmrauklup)
- အားမလိုအားမရဖြစ် (a:ma.luia:ma.ra.hprac)
- အားမွေး (a:mwe:)
- အားယူ (a:yu)
- အားရ (a:ra.)
- အားရပါးရ (a:ra.pa:ra.)
- အားရဝမ်းသာ (a:ra.wam:sa)
- အားရှိ (a:hri.)
- အားရှိပါးရှိ (a:hri.pa:hri.)
- အားလပ် (a:lap)
- အားလပ်ချိန် (a:laphkyin)
- အားလွန် (a:lwan)
- အားသွန် (a:swan)
- အားသွန်ခွန်စိုက် (a:swanhkwancuik)
- အားအန် (a:an)
- အားအားယားယား (a:a:ya:ya:)
Etymology 3
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Postposition
အား • (a:)
Derived terms
- အားဖြင့် (a:hprang.)
- အားလျော်စွာ (a:lyaucwa)
Further reading
- “အား” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
- “အား 1 (‘strength’)” in The Judson Burmese–English Dictionary (Rangoon: American Baptist Mission Press 1921), page 131.
- “အား 2 (‘be free’)” in The Judson Burmese–English Dictionary (Rangoon: American Baptist Mission Press 1921), page 133.
- “အား” in Wörterbuch Burmesisch–Deutsch (VEB Verlag Enzykolopädie Leipzig 1976), by Annemarie Esche.