ყა

Laz

Etymology

Cognate with Mingrelian ჸა (ʾa).

Noun

ყა • (qa) (Latin spelling qa) (Khopa, Chkhala, Akçakoca)

twig, branch
Synonyms: (Atina) არა (ara), (Vitse) მტოტი (mťoťi), ნდალი (ndali)

ნჯაში ყა გუშაპჭკირი დო ხოლო ილიმერს.
ncaşi qa guşap̌ç̌ǩiri do xolo ilimers.
I pruned the tree branch, but it is sprouting again.

Usage notes

Plural is iregular in Chkhala and Akçakoca; instead of expected forms (those seen in Khopa) plurals are ყა(ჲ)ეფე (qa(y)epe).

Declension

Declension of ყა (qa) (see Laz declension)
	singular	plural
absolutive	ყა (qa)	ყალეფე (qalepe)
ergative	ყაქ (qak)	ყალეფეკ (qalepeǩ)
dative	ყას (qas)	ყალეფეს (qalepes)
genitive	ყაშ(ი) (qaş(i))	ყალეფეში (qalepeşi)
directive	ყაშა (qaşa)	ყალეფეშა (qalepeşa)
ablative	ყაშენ (qaşen)	ყალეფეშენ (qalepeşen)
locative	ყას (qas)	ყალეფეს (qalepes)
instrumental	ყათენ (qaten)	ყალეფეთენ (qalepeten)

Notes: dialects may differ on declension.

Further reading

Kojima, Gôichi (2012–) “x’a”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎^[1] (in Turkish)
Bucaklişi, İsmail Avcı, Uzunhasanoğlu, Hasan (1999) Lazca-Türkçe Sözlük / Lazuri-Turkuli Nenapuna [Laz–Turkish dictionary] (in Turkish), Istanbul: Akyüz Yayıncılık, page 5