შენი

Georgian

Pronunciation

  • IPA(key): [ʃeni]
  • Hyphenation: შე‧ნი

Etymology 1

Ultimately from Proto-Kartvelian *š(w)en-, whence also შენ (šen).

Pronoun

შენი • (šeni)

  1. your (singular), yours
    შენს საქმეს მიხედე
    šens sakmes mixede
    mind your own business
Declension
Declension of შენი (see Georgian declension)
singular plural archaic plural
nominative შენი (šeni)
ergative შენმა (šenma)
dative შენს(ა) (šens(a))
genitive შენის(ა) (šenis(a))
instrumental შენით(ა) (šenit(a)) —
adverbial შენად(ა) (šenad(a)) —
vocative შენო (šeno)

Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of შენი (see Georgian postpositions)
dative-case postpositions singular plural
-ზე (-ze, “on”) შენზე (šenze)
-თან (-tan, “near”) შენთან (šentan)
-ში (-ši, “in”) შენში (šenši)
-ვით (-vit, “like”) შენივით (šenivit)
genitive-case postpositions singular plural
-თვის (-tvis, “for”) შენთვის
-ებრ (-ebr, “like”) შენებრ
-კენ (-ḳen, “towards”) შენკენ
-გან (-gan, “from/of”) შენგან
-ადმი (-admi, “in relation to”) შენისადმი (šenisadmi)
instrumental-case postpositions singular plural
-დან (-dan, “from/since”) შენიდან (šenidan)
-ურთ (-urt, “together with”) შენითურთ (šeniturt)
adverbial-case postpositions singular plural
-მდე (-mde, “up to”) შენამდე (šenamde)
Derived terms

See also

Etymology 2

From Old Georgian შჱნი (šēni), შენი (šeni), from Middle Iranian *šēn (“habitation”). According to Ačaṙean, the borrowing mediated via Old Armenian շէն (šēn).

Noun

შენი • (šeni) (plural შენები)

  1. village
Declension
Declension of შენი (see Georgian declension)
singular plural archaic plural
nominative შენი (šeni) შენები (šenebi) შენნი (šenni)
ergative შენმა (šenma) შენებმა (šenebma) შენთ(ა) (šent(a))
dative შენს(ა) (šens(a)) შენებს(ა) (šenebs(a)) შენთ(ა) (šent(a))
genitive შენის(ა) (šenis(a)) შენების(ა) (šenebis(a)) შენთ(ა) (šent(a))
instrumental შენით(ა) (šenit(a)) შენებით(ა) (šenebit(a)) —
adverbial შენად(ა) (šenad(a)) შენებად(ა) (šenebad(a)) —
vocative შენო (šeno) შენებო (šenebo) შენნო (šenno)

Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of შენი (see Georgian postpositions)
dative-case postpositions singular plural
-ზე (-ze, “on”) შენზე (šenze) შენებზე (šenebze)
-თან (-tan, “near”) შენთან (šentan) შენებთან (šenebtan)
-ში (-ši, “in”) შენში (šenši) შენებში (šenebši)
-ვით (-vit, “like”) შენივით (šenivit) შენებივით (šenebivit)
genitive-case postpositions singular plural
-თვის (-tvis, “for”) შენისთვის (šenistvis) შენებისთვის (šenebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”) შენისებრ (šenisebr) შენებისებრ (šenebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”) შენისკენ (šenisḳen) შენებისკენ (šenebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”) შენისგან (šenisgan) შენებისგან (šenebisgan)
-ადმი (-admi, “in relation to”) შენისადმი (šenisadmi) შენებისადმი (šenebisadmi)
instrumental-case postpositions singular plural
-დან (-dan, “from/since”) შენიდან (šenidan) შენებიდან (šenebidan)
-ურთ (-urt, “together with”) შენითურთ (šeniturt) შენებითურთ (šenebiturt)
adverbial-case postpositions singular plural
-მდე (-mde, “up to”) შენამდე (šenamde) შენებამდე (šenebamde)
See also

Adjective

შენი • (šeni) (comparative უფრო შენი, superlative ყველაზე შენი)

  1. inhabited
Declension
Adjectival declension of შენი
case adjective
nominative, genitive,
instrumental 		შენი (šeni)
ergative შენმა (šenma)
dative, adverbial შენ (šen)
vocative შენო (šeno)
Synonyms

References

  • Abulaʒe, Ilia (1973) “შენი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 500
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “շէն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Klimov, G. A., Xalilov, M. Š. (2003) Словарь кавказских языков. Сопоставление основной лексики [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, page 500
  • Čubinov, David (1887) “შენი”, in Грузинско-русский словарь [Georgian–Russian Dictionary]‎[2], Saint Petersburg: Academy Press

Laz

Etymology 1

Unknown.

Noun

შენი • (şeni) (Latin spelling şeni) (Chanapeti)

  1. bee brood
    აღნე ნანაშქუ შენი ბოგინაზ გერიდე ქომოხედუ
    ağne nanaşku şeni boginaz geride komoxedu
    Newly hatched bee brood lands on the back of the comb
Declension
Declension of შენი (şeni) (see Laz declension)
singular plural
absolutive შენი (şeni) შენეფე (şenepe)
ergative შენიქ (şenik) შენეფექ (şenepek)
dative შენის (şenis) შენეფეს (şenepes)
genitive შენიშ(ი) (şeniş(i)) შენეფეშ(ი) (şenepeş(i))
directive შენიშე (şenişe) შენეფეშე (şenepeşe)
ablative შენიშენ (şenişen) შენეფეშენ (şenepeşen)
locative შენის (şenis) შენეფეს (şenepes)
instrumental შენითენ (şeniten) შენეფეთენ (şenepeten)

Notes: dialects may differ on declension.

Etymology 2

Unknown.

Postposition

შენი • (şeni) (Latin spelling şeni)

  1. noun + შენი
    1. for (purpose statement)
      მთირიჩქიმიქ კატა ნდღაზ საღლუღი შენი დიდო ორაზ გოიგზალზ. ჰანდღათი ნოღაშა იდუ დო მოხთუ.
      mtiriçkimik ǩaťa ndğaz sağluği şeni dido oraz goigzalz. handğati noğaşa idu do moxtu.
      My father-in-law walks for a long time every day for health. Today he went to the bazaar and back.
    2. for (reason statement)
      ხასანიქ ალი შენი ბეჯღამს
      xasanik ali şeni becğams
      Hasan was angry with Ali (for Ali)
    3. for (specificization statement)
      ნჩხომეფეში დიდილეფე ნაენ მუში შენი გამიკათამს
      nçxomepeşi didilepe naen muşi şeni gamiǩatams
      He keeps the big fish for himself
    4. for, about, related to
      ალევიფე შენი ნამიშკუნან დიდო შეჲი სეჶი დომოგურეჲ
      alevipe şeni namişǩunan dido şeyi sefi domogurey
      Much of what we know about Alevis has been taught to us wrongly
    5. for, according to
      ღურა, კოჩი შენი ნაკო მენდრა, ნაკო მეგზა რენ, მის უჩქინ?
      ğura, ǩoçi şeni naǩo mendra, naǩo megza ren, mis uçkin?
      Who knows how far or how close death is for human beings?
  2. verbal noun + შენი; so as to
    ალი ჯენჭარერი ვარმეჩამუ შენი ვიტოოვრო გზა ქომოწირუ
    ali cenç̌areri varmeçamu şeni viťoovro gza komoǯiru
    Ali showed me eighteen ways to avoid paying
  3. noun clause + შენი: reason statement; due to, as, because of
    Synonym: ნა- -ში (na- -şi)
    1. noun clause with ნა- + შენი
      ონცხონეშე მითი ნავარეხთუ შენი მთელლი ბომბულალემსა დივუდორენ
      onʒxoneşe miti navarextu şeni mtelli bombulalemsa divudoren
      The ceiling is always cobwebbed because no one goes up there
    2. (Atina, Ortaalan, Batumi) noun clause without ნა- + შენი
      ვროსსი ლობასსენ შენი დოღანი ჯარეფე დონტუცუ
      vrossi lobassen şeni doğani carepe donťuʒu
      Dogan scalded the bread with hot water so that it would soften well
    3. prohibito-optative mood + შენი
      მითი მოილუმტაჲ შენი ალი ოტოჩაფე ელებოწი
      miti moilumťay şeni ali oťoçape eleboǯi
      I took Ali's pistol out (from where it was found) so he wouldn't shoot anyone
  4. (Artasheni) noun clause with [ნა-]] + შენი: purpose statement; so as to
    ალი “ართისი მებანგვაფარე” შენი ნავარიქუჲ მუთუ ვადოსკუდუ
    ali “artisi mebangvapare” şeni navarikuy mutu vadosǩudu
    There was nothing Ali didn't do to look like an artist.

Further reading

  • Kojima, Gôichi (2012–) “şeni[1]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎[3] (in Turkish)
  • Kojima, Gôichi (2012–) “şeni[2]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı‎[4] (in Turkish)
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.