Cebuano
Etymology
From older alabay.
Pronunciation
Noun
alalay
- (obsolete) a handmaid
- an assistant; a person who assists or helps someone else, especially as an occupation
Masbatenyo
Noun
alalay
- assistant
Quechua
Noun
alalay
- sorrow
- cold (sickness)
Declension
Declension of alalay
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalay
|
alalaykuna
|
| accusative
|
alalayta
|
alalaykunata
|
| dative
|
alalayman
|
alalaykunaman
|
| genitive
|
alalaypa
|
alalaykunap
|
| locative
|
alalaypi
|
alalaykunapi
|
| terminative
|
alalaykama
|
alalaykunakama
|
| ablative
|
alalaymanta
|
alalaykunamanta
|
| instrumental
|
alalaywan
|
alalaykunawan
|
| comitative
|
alalaynintin
|
alalaykunantin
|
| abessive
|
alalayninnaq
|
alalaykunannaq
|
| comparative
|
alalayhina
|
alalaykunahina
|
| causative
|
alalayrayku
|
alalaykunarayku
|
| benefactive
|
alalaypaq
|
alalaykunapaq
|
| associative
|
alalaypura
|
alalaykunapura
|
| distributive
|
alalayninka
|
alalaykunanka
|
| exclusive
|
alalaylla
|
alalaykunalla
|
Possessive forms of alalay
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayniy
|
alalayniykuna
|
| accusative
|
alalayniyta
|
alalayniykunata
|
| dative
|
alalayniyman
|
alalayniykunaman
|
| genitive
|
alalayniypa
|
alalayniykunap
|
| locative
|
alalayniypi
|
alalayniykunapi
|
| terminative
|
alalayniykama
|
alalayniykunakama
|
| ablative
|
alalayniymanta
|
alalayniykunamanta
|
| instrumental
|
alalayniywan
|
alalayniykunawan
|
| comitative
|
alalayniynintin
|
alalayniykunantin
|
| abessive
|
alalayniyninnaq
|
alalayniykunannaq
|
| comparative
|
alalayniyhina
|
alalayniykunahina
|
| causative
|
alalayniyrayku
|
alalayniykunarayku
|
| benefactive
|
alalayniypaq
|
alalayniykunapaq
|
| associative
|
alalayniypura
|
alalayniykunapura
|
| distributive
|
alalayniyninka
|
alalayniykunanka
|
| exclusive
|
alalayniylla
|
alalayniykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayniyki
|
alalayniykikuna
|
| accusative
|
alalayniykita
|
alalayniykikunata
|
| dative
|
alalayniykiman
|
alalayniykikunaman
|
| genitive
|
alalayniykipa
|
alalayniykikunap
|
| locative
|
alalayniykipi
|
alalayniykikunapi
|
| terminative
|
alalayniykikama
|
alalayniykikunakama
|
| ablative
|
alalayniykimanta
|
alalayniykikunamanta
|
| instrumental
|
alalayniykiwan
|
alalayniykikunawan
|
| comitative
|
alalayniykintin
|
alalayniykikunantin
|
| abessive
|
alalayniykinnaq
|
alalayniykikunannaq
|
| comparative
|
alalayniykihina
|
alalayniykikunahina
|
| causative
|
alalayniykirayku
|
alalayniykikunarayku
|
| benefactive
|
alalayniykipaq
|
alalayniykikunapaq
|
| associative
|
alalayniykipura
|
alalayniykikunapura
|
| distributive
|
alalayniykinka
|
alalayniykikunanka
|
| exclusive
|
alalayniykilla
|
alalayniykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalaynin
|
alalayninkuna
|
| accusative
|
alalayninta
|
alalayninkunata
|
| dative
|
alalayninman
|
alalayninkunaman
|
| genitive
|
alalayninpa
|
alalayninkunap
|
| locative
|
alalayninpi
|
alalayninkunapi
|
| terminative
|
alalayninkama
|
alalayninkunakama
|
| ablative
|
alalayninmanta
|
alalayninkunamanta
|
| instrumental
|
alalayninwan
|
alalayninkunawan
|
| comitative
|
alalayninintin
|
alalayninkunantin
|
| abessive
|
alalayninninnaq
|
alalayninkunannaq
|
| comparative
|
alalayninhina
|
alalayninkunahina
|
| causative
|
alalayninrayku
|
alalayninkunarayku
|
| benefactive
|
alalayninpaq
|
alalayninkunapaq
|
| associative
|
alalayninpura
|
alalayninkunapura
|
| distributive
|
alalaynininka
|
alalayninkunanka
|
| exclusive
|
alalayninlla
|
alalayninkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayninchik
|
alalayninchikkuna
|
| accusative
|
alalayninchikta
|
alalayninchikkunata
|
| dative
|
alalayninchikman
|
alalayninchikkunaman
|
| genitive
|
alalayninchikpa
|
alalayninchikkunap
|
| locative
|
alalayninchikpi
|
alalayninchikkunapi
|
| terminative
|
alalayninchikkama
|
alalayninchikkunakama
|
| ablative
|
alalayninchikmanta
|
alalayninchikkunamanta
|
| instrumental
|
alalayninchikwan
|
alalayninchikkunawan
|
| comitative
|
alalayninchiknintin
|
alalayninchikkunantin
|
| abessive
|
alalayninchikninnaq
|
alalayninchikkunannaq
|
| comparative
|
alalayninchikhina
|
alalayninchikkunahina
|
| causative
|
alalayninchikrayku
|
alalayninchikkunarayku
|
| benefactive
|
alalayninchikpaq
|
alalayninchikkunapaq
|
| associative
|
alalayninchikpura
|
alalayninchikkunapura
|
| distributive
|
alalayninchikninka
|
alalayninchikkunanka
|
| exclusive
|
alalayninchiklla
|
alalayninchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayniyku
|
alalayniykukuna
|
| accusative
|
alalayniykuta
|
alalayniykukunata
|
| dative
|
alalayniykuman
|
alalayniykukunaman
|
| genitive
|
alalayniykupa
|
alalayniykukunap
|
| locative
|
alalayniykupi
|
alalayniykukunapi
|
| terminative
|
alalayniykukama
|
alalayniykukunakama
|
| ablative
|
alalayniykumanta
|
alalayniykukunamanta
|
| instrumental
|
alalayniykuwan
|
alalayniykukunawan
|
| comitative
|
alalayniykuntin
|
alalayniykukunantin
|
| abessive
|
alalayniykunnaq
|
alalayniykukunannaq
|
| comparative
|
alalayniykuhina
|
alalayniykukunahina
|
| causative
|
alalayniykurayku
|
alalayniykukunarayku
|
| benefactive
|
alalayniykupaq
|
alalayniykukunapaq
|
| associative
|
alalayniykupura
|
alalayniykukunapura
|
| distributive
|
alalayniykunka
|
alalayniykukunanka
|
| exclusive
|
alalayniykulla
|
alalayniykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayniykichik
|
alalayniykichikkuna
|
| accusative
|
alalayniykichikta
|
alalayniykichikkunata
|
| dative
|
alalayniykichikman
|
alalayniykichikkunaman
|
| genitive
|
alalayniykichikpa
|
alalayniykichikkunap
|
| locative
|
alalayniykichikpi
|
alalayniykichikkunapi
|
| terminative
|
alalayniykichikkama
|
alalayniykichikkunakama
|
| ablative
|
alalayniykichikmanta
|
alalayniykichikkunamanta
|
| instrumental
|
alalayniykichikwan
|
alalayniykichikkunawan
|
| comitative
|
alalayniykichiknintin
|
alalayniykichikkunantin
|
| abessive
|
alalayniykichikninnaq
|
alalayniykichikkunannaq
|
| comparative
|
alalayniykichikhina
|
alalayniykichikkunahina
|
| causative
|
alalayniykichikrayku
|
alalayniykichikkunarayku
|
| benefactive
|
alalayniykichikpaq
|
alalayniykichikkunapaq
|
| associative
|
alalayniykichikpura
|
alalayniykichikkunapura
|
| distributive
|
alalayniykichikninka
|
alalayniykichikkunanka
|
| exclusive
|
alalayniykichiklla
|
alalayniykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
alalayninku
|
alalayninkukuna
|
| accusative
|
alalayninkuta
|
alalayninkukunata
|
| dative
|
alalayninkuman
|
alalayninkukunaman
|
| genitive
|
alalayninkupa
|
alalayninkukunap
|
| locative
|
alalayninkupi
|
alalayninkukunapi
|
| terminative
|
alalayninkukama
|
alalayninkukunakama
|
| ablative
|
alalayninkumanta
|
alalayninkukunamanta
|
| instrumental
|
alalayninkuwan
|
alalayninkukunawan
|
| comitative
|
alalayninkuntin
|
alalayninkukunantin
|
| abessive
|
alalayninkunnaq
|
alalayninkukunannaq
|
| comparative
|
alalayninkuhina
|
alalayninkukunahina
|
| causative
|
alalayninkurayku
|
alalayninkukunarayku
|
| benefactive
|
alalayninkupaq
|
alalayninkukunapaq
|
| associative
|
alalayninkupura
|
alalayninkukunapura
|
| distributive
|
alalayninkunka
|
alalayninkukunanka
|
| exclusive
|
alalayninkulla
|
alalayninkukunalla
|
|
Verb
alalay
- (intransitive) to be cold, freeze
- (transitive) to cool
Conjugation
Conjugation of alalay
| infinitive
|
alalay
|
|
| agentive
|
alalaq
|
| present participle
|
alalaspa
|
| past participle
|
alalasqa
|
| future participle
|
alalana
|
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person inclusive
|
1st person exclusive
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
|
ñuqa
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
ñuqayku
|
qamkuna
|
paykuna
|
| present
|
alalani
|
alalanki
|
alalan
|
alalanchik
|
alalayku alalaniku1
|
alalankichik
|
alalanku
|
past (experienced)
|
alalarqani
|
alalarqanki
|
alalarqan
|
alalarqanchik
|
alalarqayku alalarqaniku
|
alalarqankichik
|
alalarqanku
|
past (reported)
|
alalasqani
|
alalasqanki
|
alalasqan
|
alalasqanchik
|
alalasqayku alalasqaniku
|
alalasqankichik
|
alalasqanku
|
| future
|
alalasaq
|
alalanki
|
alalanqa
|
alalasunchik
|
alalasaqku
|
alalankichik
|
alalanqaku
|
|
|
| imperative
|
|
—
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
—
|
qamkuna
|
paykuna
|
| affirmative
|
—
|
alalay
|
alalachun
|
alalasun2 alalasunchik
|
—
|
alalaychik
|
alalachunku
|
| negative
|
—
|
ama alalaychu
|
ama alalachunchu
|
ama alalasunchu ama alalasunchikchu
|
—
|
ama alalaychikchu
|
ama alalachunkuchu
|
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".
See also
Tagalog
Pronunciation
- (Standard Tagalog)
- IPA(key): /ʔaˈlalaj/ [ʔɐˈlaː.laɪ̯] (noun)
- IPA(key): /ʔalaˈlaj/ [ʔɐ.lɐˈlaɪ̯] (adjective)
- Syllabification: a‧la‧lay
Noun
alalay (Baybayin spelling ᜀᜎᜎᜌ᜔)
- prop; support; stay; brace
- Synonyms: tukod, suhay, puntal, albay
- (architecture) cleat; bracket
- (colloquial) servant
- Synonyms: alila, (Marinduque) bataan
- slowing down through control (as in driving a car, eating, drinking, etc.)
- care; carefulness (in doing, holding, or carrying something)
Derived terms
Adjective
alaláy (Baybayin spelling ᜀᜎᜎᜌ᜔)
- cautiously careful; exercising control
- Synonyms: ingat, maingat, dahan-dahan
Further reading
- “alalay”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018