amachay

Quechua

Noun

amachay

  1. defense, protection

Declension

Declension of amachay
singular plural
nominative amachay amachaykuna
accusative amachayta amachaykunata
dative amachayman amachaykunaman
genitive amachaypa amachaykunap
locative amachaypi amachaykunapi
terminative amachaykama amachaykunakama
ablative amachaymanta amachaykunamanta
instrumental amachaywan amachaykunawan
comitative amachaynintin amachaykunantin
abessive amachayninnaq amachaykunannaq
comparative amachayhina amachaykunahina
causative amachayrayku amachaykunarayku
benefactive amachaypaq amachaykunapaq
associative amachaypura amachaykunapura
distributive amachayninka amachaykunanka
exclusive amachaylla amachaykunalla
Possessive forms of amachay
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) singular plural
nominative amachayniy amachayniykuna
accusative amachayniyta amachayniykunata
dative amachayniyman amachayniykunaman
genitive amachayniypa amachayniykunap
locative amachayniypi amachayniykunapi
terminative amachayniykama amachayniykunakama
ablative amachayniymanta amachayniykunamanta
instrumental amachayniywan amachayniykunawan
comitative amachayniynintin amachayniykunantin
abessive amachayniyninnaq amachayniykunannaq
comparative amachayniyhina amachayniykunahina
causative amachayniyrayku amachayniykunarayku
benefactive amachayniypaq amachayniykunapaq
associative amachayniypura amachayniykunapura
distributive amachayniyninka amachayniykunanka
exclusive amachayniylla amachayniykunalla
qampa - second-person singular
qampa (your) singular plural
nominative amachayniyki amachayniykikuna
accusative amachayniykita amachayniykikunata
dative amachayniykiman amachayniykikunaman
genitive amachayniykipa amachayniykikunap
locative amachayniykipi amachayniykikunapi
terminative amachayniykikama amachayniykikunakama
ablative amachayniykimanta amachayniykikunamanta
instrumental amachayniykiwan amachayniykikunawan
comitative amachayniykintin amachayniykikunantin
abessive amachayniykinnaq amachayniykikunannaq
comparative amachayniykihina amachayniykikunahina
causative amachayniykirayku amachayniykikunarayku
benefactive amachayniykipaq amachayniykikunapaq
associative amachayniykipura amachayniykikunapura
distributive amachayniykinka amachayniykikunanka
exclusive amachayniykilla amachayniykikunalla
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) singular plural
nominative amachaynin amachayninkuna
accusative amachayninta amachayninkunata
dative amachayninman amachayninkunaman
genitive amachayninpa amachayninkunap
locative amachayninpi amachayninkunapi
terminative amachayninkama amachayninkunakama
ablative amachayninmanta amachayninkunamanta
instrumental amachayninwan amachayninkunawan
comitative amachayninintin amachayninkunantin
abessive amachayninninnaq amachayninkunannaq
comparative amachayninhina amachayninkunahina
causative amachayninrayku amachayninkunarayku
benefactive amachayninpaq amachayninkunapaq
associative amachayninpura amachayninkunapura
distributive amachaynininka amachayninkunanka
exclusive amachayninlla amachayninkunalla
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
ñuqanchikpa (our(incl)) singular plural
nominative amachayninchik amachayninchikkuna
accusative amachayninchikta amachayninchikkunata
dative amachayninchikman amachayninchikkunaman
genitive amachayninchikpa amachayninchikkunap
locative amachayninchikpi amachayninchikkunapi
terminative amachayninchikkama amachayninchikkunakama
ablative amachayninchikmanta amachayninchikkunamanta
instrumental amachayninchikwan amachayninchikkunawan
comitative amachayninchiknintin amachayninchikkunantin
abessive amachayninchikninnaq amachayninchikkunannaq
comparative amachayninchikhina amachayninchikkunahina
causative amachayninchikrayku amachayninchikkunarayku
benefactive amachayninchikpaq amachayninchikkunapaq
associative amachayninchikpura amachayninchikkunapura
distributive amachayninchikninka amachayninchikkunanka
exclusive amachayninchiklla amachayninchikkunalla
ñuqaykup - first-person exclusive plural
ñuqaykup (our(excl)) singular plural
nominative amachayniyku amachayniykukuna
accusative amachayniykuta amachayniykukunata
dative amachayniykuman amachayniykukunaman
genitive amachayniykupa amachayniykukunap
locative amachayniykupi amachayniykukunapi
terminative amachayniykukama amachayniykukunakama
ablative amachayniykumanta amachayniykukunamanta
instrumental amachayniykuwan amachayniykukunawan
comitative amachayniykuntin amachayniykukunantin
abessive amachayniykunnaq amachayniykukunannaq
comparative amachayniykuhina amachayniykukunahina
causative amachayniykurayku amachayniykukunarayku
benefactive amachayniykupaq amachayniykukunapaq
associative amachayniykupura amachayniykukunapura
distributive amachayniykunka amachayniykukunanka
exclusive amachayniykulla amachayniykukunalla
qamkunap - second-person plural
qamkunap (your(pl)) singular plural
nominative amachayniykichik amachayniykichikkuna
accusative amachayniykichikta amachayniykichikkunata
dative amachayniykichikman amachayniykichikkunaman
genitive amachayniykichikpa amachayniykichikkunap
locative amachayniykichikpi amachayniykichikkunapi
terminative amachayniykichikkama amachayniykichikkunakama
ablative amachayniykichikmanta amachayniykichikkunamanta
instrumental amachayniykichikwan amachayniykichikkunawan
comitative amachayniykichiknintin amachayniykichikkunantin
abessive amachayniykichikninnaq amachayniykichikkunannaq
comparative amachayniykichikhina amachayniykichikkunahina
causative amachayniykichikrayku amachayniykichikkunarayku
benefactive amachayniykichikpaq amachayniykichikkunapaq
associative amachayniykichikpura amachayniykichikkunapura
distributive amachayniykichikninka amachayniykichikkunanka
exclusive amachayniykichiklla amachayniykichikkunalla
paykunap - third-person plural
paykunap (their) singular plural
nominative amachayninku amachayninkukuna
accusative amachayninkuta amachayninkukunata
dative amachayninkuman amachayninkukunaman
genitive amachayninkupa amachayninkukunap
locative amachayninkupi amachayninkukunapi
terminative amachayninkukama amachayninkukunakama
ablative amachayninkumanta amachayninkukunamanta
instrumental amachayninkuwan amachayninkukunawan
comitative amachayninkuntin amachayninkukunantin
abessive amachayninkunnaq amachayninkukunannaq
comparative amachayninkuhina amachayninkukunahina
causative amachayninkurayku amachayninkukunarayku
benefactive amachayninkupaq amachayninkukunapaq
associative amachayninkupura amachayninkukunapura
distributive amachayninkunka amachayninkukunanka
exclusive amachayninkulla amachayninkukunalla

Verb

amachay

  1. (transitive) to defend, protect, support
  2. (transitive) to establish, reason, substantiate, argue

Conjugation

Conjugation of amachay
infinitive amachay
agentive amachaq
present participle amachaspa
past participle amachasqa
future participle amachana
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person
inclusive
1st person
exclusive
2nd person 3rd person
indicative ñuqa qam pay ñuqanchik ñuqayku qamkuna paykuna
present amachani amachanki amachan amachanchik amachayku
amachaniku1
amachankichik amachanku
past
(experienced)
amacharqani amacharqanki amacharqan amacharqanchik amacharqayku
amacharqaniku
amacharqankichik amacharqanku
past
(reported)
amachasqani amachasqanki amachasqan amachasqanchik amachasqayku
amachasqaniku
amachasqankichik amachasqanku
future amachasaq amachanki amachanqa amachasunchik amachasaqku amachankichik amachanqaku
imperative qam pay ñuqanchik qamkuna paykuna
affirmative amachay amachachun amachasun2
amachasunchik
amachaychik amachachunku
negative ama
amachaychu
ama
amachachunchu
ama amachasunchu
ama amachasunchikchu
ama
amachaychikchu
ama
amachachunkuchu

1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".

Derived terms